Thiện căn ở tại lòng ta
Chữ Tâm kia mới bằng ba chữ Tài.
(Thiện căn cư tại nhân tâm
Tự tâm tân bỉ bình tam tự tài)
Vậy chữ Tâm là gì mà nó vượt trội và đáng
quý trọng hơn hẳn tài năng của con người ?
Chữ Tâm phát xuất từ bản chất thuần lương
vốn có của con người: “Nhân chi sơ tính bổn
thiện”. Chữ Tâm không do cầu xin, cầu nguyện, van vái, thờ cúng mới
có cũng không cần phải tuân theo lời răn dạy của bất kỳ một tôn giáo nào mới có
chữ Tâm. Chữ Tâm thuộc về tiên nghiệm chứ không thuộc về hậu nghiệm.
Tuy nhiên nếu được giáo dục và tu dưỡng
thì chữ Tâm sẽ được bảo bọc giữ gìn, tức không bị lu mờ, sẽ sáng tỏ giống như
tấm gương được lau chùi. Song điều đó không có nghĩa là phải có giáo dục thì
chữ Tâm mới hiển lộ. Rất nhiều bộ tộc, rất nhiều người chẳng thụ huấn một nền
giáo dục nào mà chữ Tâm cũng vẫn có.
Ngoài ra chữ Tâm cũng không liên quan gì
đến sự thông minh (chữ trí). Người thông minh có khi lại là người ác độc nhất
không biết chừng. Bằng cớ là các dân tộc văn minh đã dùng sự thông minh của
mình để đi đô hộ, bóc lột, tàn sát, triệt hủy tôn giáo, văn hóa của những dân
tộc kém thông minh hơn họ.
Chữ Tâm thể hiện ở những nội dung:
- Biết xót thương đồng loại.
- Lòng ngay thật, không quanh co, gian
dối, che đậy, ngụy biện.
- Lòng cảm thông, tha thứ.
- Lòng bao dung, quảng đại.
- Biết an ủi, chia sẻ, biết giúp đỡ.
- Tấm lòng từ bi, hiền lành.
- Lòng hỷ xả, cởi mở, không câu thúc, không
thắc mắc, không thù dai, không hờn oán, ghen ghét đố kỵ.
- Có tấm lòng hy sinh: Thương người như
thể thương thân.
- Biết chia sớt, bố thí, thấy người hoạn
nạn thì thương không phân biệt tôn giáo, chủng tộc, màu da.
Đối
sánh chữ Tài với chữ Tâm ta thấy:
- Bằng chữ Tài thì mình nghĩ cho mình,
nghĩ về mình. Bằng chữ Tâm thì nghĩ về người, nghĩ đến người.
- Bằng chữ Tài thì có kẻ được người thua.
Bằng chữ Tâm thì ai cũng như ai “Tứ hải
giai huynh đệ”, chẳng ai giầu ai nghèo, chẳng có cao có thấp, chẳng
có sang hèn.
- Bằng chữ Tài thì cái Tôi, cái Ngã lồ lộ
ra đó. Bằng chữ Tâm thì cái Tôi, cái Ngã tan biến mất và thể nhập vào tha nhân
hay vào Đại Ngã.
- Bằng chữ Tài, cái Tôi hay con người
chúng ta thu hẹp lại nhỏ xíu và trở nên ích kỷ. Bằng chữ Tâm con người chúng ta
lớn tựa hư không.
- Cái Tài tạo ra sự tranh đua, ghen tuông,
đố kỵ “chữ Tài liền với chữ Tai một vần”.
Nhưng cái Tâm thì ai cũng thương mến, do đó nó xuyên suốt, vô ngại, ở đâu cũng
dung thông được.
- Cái Tài thì có sinh có diệt, còn cái Tâm
thì bất tử.
Chữ Tâm vĩ đại như thế đó. Vậy thì chúng
ta hãy sống với chữ Tâm chứ đừng sống với chữ Tài.
(Lược trích theo Đào Văn Bình từ nguồn chùa
Phúc Lâm online)
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét