2.786. OF PEARLS AND STARS – Heinrich Heine

   Một bài thơ tình hay của Heinrich Heine với nhiều hình ảnh mang ý nghĩa biểu tượng (1)

 

NGỌC TRAI VÀ SAO TRỜI

Mộc Nhân phỏng dịch qua bản tiếng Anh "Of Pears and Stars" (2)

2.785. FROM THE WINDOW – Heinrich Heine

    Bài thơ From The Window của Heinrich Heine nói lên sự vô cảm của con người. Câu chuyện trong bài được tác giả quan sát qua ô cửa sổ, trong một đêm bão. Một người mẹ già, đêm khuya thời tiết khắc nghiệt phải mang đèn dò dẫm ngoài đường mua trứng và bột về làm bánh cho cô con gái. Chân bà run rẩy vấp ngã, trứng và bột đổ hết. Còn cô gái lười biếng vô tích sự, con của bà thì ngồi ở nhà sưởi ấm, hóng mẹ, ngáp chờ ăn và làm dáng chải tóc. 

2.784. TO EDOM - Heinrich Heine

  Bài thơ “To Edom” (1) này xuất hiện vào năm 1824 trong cuốn tiểu thuyết The Rabbi of Bacherach của Heinrich Heine (2). Về sau, ông đã gửi bài thơ này cho một người bạn giáo sĩ Do Thái. Bài thơ có thể nói là thiếu chất thơ và khó hiểu. Tuy nhiên nó được lưu truyền và sau này xuất bản trong tuyển thơ của Heine vì lập trường công khai dũng cảm ủng hộ người Do Thái của ông.

2.783. THE TEAR – Heinrich Heine

  “The Tear” (Nước mắt) là một bài thơ tình của Heinrich Heine. Những dòng thơ trữ tình ngụ ý rằng nước mắt của người yêu khi rơi xuống có thể đánh cắp trái tim của người đàn ông kiêu hãnh. Giọt nước mắt quý giá ấy rơi xuống từ ánh mắt dịu dàng, lăn qua những ngón tay nõn nà, sẽ làm anh ta gục ngã, quỳ gối (my knee I sank). Nước mắt tình nhân dường như có độc tố (poison) và sức mạnh phù thủy (witching).

2.782. THE OLD DREAM COMES AGAIN TO ME – Heinrich Heine

Một bài thơ tình của Heinrich Heine:

GIẤC MƠ XƯA LẠI VỀ

2.781. A WARNING – Heinrich Heine

   Đây là một bài thơ mang nội dung chính trị của Heinrich Heine. Muốn hiểu bài thơ này phải có những kiến thức tối thiểu về Chủ nghĩa Dân tộc Đức thế kỷ XIX. Nội dung bài thơ là "Một cảnh báo" liên quan đến việc ngăn cấm các cuốn sách phản đối Chủ nghĩa Dân tộc Đức thế kỷ XIX. Về sau, điều này đã xảy ra trong sự kiện đốt sách lớn nhất ở Quảng trường Berlin vào ngày 10/ 5/ 1933. (1)

2.780. MORPHINE – Heinrich Heinne

   Một diễn giải về bài thơ theo cảm nhận của người dịch: 

  Bài thơ tình này có nhan đề là Morphine, nội hàm nghĩa là chất gây nghiện – morphine. Ngụ ý của Heinrich Heinne trong bài thơ: tình yêu cũng là một chất gây nghiện kỳ lạ, nó thu hút ngay từ ánh nhìn đầu tiên (khổ 1: nhìn xấu cũng thành đẹp). Đến khi hai bên chạm vào nhau thì nó gây cảm giác mê mẩn, dịu êm, kỳ lạ. Vòng ôm hay nụ hôn như đóa hoa anh túc đặt trên trán (khổ 2 và 3). Nhưng cuối cùng, mọi thứ sẽ thoáng qua, dẫu âm vang còn đọng lại mãi mãi. 

2.779. WHY THE ROSES ARE SO PALE - Heinrich Heine

   Friedrich Nietzsche viết về Heinrich Heine: “Heinrich Heine đã cho tôi khái niệm cao nhất về một nhà thơ trữ tình. Tôi đã hoài công kiếm tìm trong mọi vương quốc của những kỷ ngàn năm một thứ âm nhạc da diết và ngọt ngào tương tự. Ông có một sự độc địa của thánh thần, thiếu thứ đó tôi nào đâu nghĩ nổi điều hoàn hảo”. Một bài thơ tình của Heinrich Heine mà tôi chọn dịch:

TẠI SAO HOA HỒNG PHAI NHẠT

  Mộc Nhân dịch

2.778. MY DARLING, WE SAT TOGETHER – Heinrich Heinne

  "My Darling, We sat together" (Em yêu, chúng ta ngồi bên nhau) là một bài thơ tình của Heinrich Heinne. Trong không gian bình yên, lãng mạn, mênh mông, đôi tình nhân cảm nhận sự nhỏ bé và cô đơn của họ giữa vũ trụ - dường như họ cảm thấy bất an hoặc đây chỉ là một cuộc tình đi lướt qua nhau (slid) mà thôi.  

EM YÊU, CHÚNG TA BÊN NHAU

Mộc Nhân dịch

qua bản tiếng Anh "My Darling, We Sat Together"  

2.777. DOCTRINE - by Heinrich Heinne

    Bài thơ này Heinrich Heine viết năm 1844. Tựa đề “Học thuyết” (Doctrine) có ý nghĩa như  lời tuyên truyền, kêu gọi nhập ngũ của Heinrich Heine hướng đến mọi người nhằm đấu tranh cho một thế giới tốt đẹp hơn. Nhưng ông cũng nhấn mạnh rằng trong khi đấu tranh cũng không nên quên những nụ hôn và niềm vui cuộc sống. Ở khổ thơ thứ ba có ý nghĩa nhấn vào nội dung Doctrine - nhà thơ coi đây là một học truyết từ đời sống. 

2.776. VIẾT LÀ NGƯỜI, BIÊN TẬP LÀ THÁNH

   LTS: Là người đam mê viết nên tôi quan tâm đến câu chuyện, kỹ năng biên tập (edit). Trước tiên, nó phục vụ cho chữ nghĩa của mình và sau đó hỗ trợ bạn viết trong các khâu đọc, chỉnh sửa, hoàn chỉnh tác phẩm qua đó nâng cao chất lượng sáng tác. Tôi dịch và share bài viết này vì điều đó. Tác giả bài viết là nhà biên tập Bridget Rooth - Giám đốc điều hành và người sáng lập English Trackers, một công ty biên tập và in sách nổi tiếng tại Anh Quốc. Nguyên tác từ nguồn: linkedin.com

2.775. THE WORD – The Beatles

  The Word là một bài hát rock của The Beatles, do John Lennon và Paul McCartney đồng sáng tác. Tuy nhiên John Lennon thường nói về các sáng tác chung: “chủ yếu là của tôi” (mainly mine). Ca khúc này được Lennon hát chính, thu âm và phát hành lần đầu trong album Rubber Soul năm 1965 của band.

2.774. WORDS - F. R. David

  "Words" (Lời nói, tôi dịch thoát: Lời tỏ tình) là bài hát pop của nhạc sĩ người Pháp, F. R. David, được phát hành dưới dạng đĩa đơn vào năm 1982 từ album đầu tay cùng tên của ông. 

2.773. THANK YOU FOR THE MUSIC - ABBA

  

   "Thank You for the Music" là một bài hát của nhóm nhạc pop Thụy Điển ABBA. Ban đầu nó được giới thiệu trong album phòng thu thứ năm của nhóm, The Album (1977), và được phát hành dưới dạng đĩa đơn vào tháng 5 năm 1978. Đến tháng 11 năm 1983, nó được phát hành lại trong album tổng hợp cùng tên "Thank You for the Music".

2.772. VIẾT Ở TRÀ MY

      Mộc Nhân 

dường như gió núi lưu phương

uống trà và hóng con đường lưu linh

gió rừng rượi mát nỗi mình

suối nguồn dai dẳng 

thình lình 

         tiếng chim

2.771. ALL HALLOWS

  Bài này trích trong tập thơ House on Marshland  - Louise Glück , The Ecco Press, 1995

2.770. DƯỚI NHỮNG LỚP NGÔN TỪ

     Lời Ngỏ trong tập sách "Dưới những lớp ngôn từ" - Mộc Nhân, Nhà xuất bản Hội Nhà Văn, 2023

(sách dự kiến ra mắt vào cuối năm 2023 - hiện chưa vẽ bìa)

 

Tôi được đọc một đoạn thơ trong bài “The words under the words” (Dưới những lớp ngôn từ) của nhà thơ đương đại Mỹ, Naomi Shihab Nye: “Hãy hồi đáp, khi bạn nghe được điều gì đó dưới những lớp ngôn từ/ nếu không, đó chỉ là một thế giới với nhiều góc cạnh thô ráp, khó vượt qua/ và chúng ta lướt qua nhau vô nghĩa”.

2.769. VĂN HÓA VÀ KẺ SĨ

    Mộc Nhân 

         về một bài thơ ít người biết của Huỳnh Minh Tâm

Con người và văn hóa là gốc của mọi chuyện trong xã hội. Chỉ có con người mới tạo nên các giá trị văn hóa và đồng thời văn hóa biểu hiện con người. Văn hóa có nhiều dạng thức tồn tại và được biểu hiện qua ngôn ngữ, ứng xử, quan hệ, tập tục, sinh hoạt cộng đồng, di tích...

2.768. KHÔNG & CÓ

      Mộc Nhân

viết nhân chuyến đi lên Phước Sơn tháng 5/ 2023

Thác Nước Phước Sơn 

Tôi qua những con đèo không tên

những đường rừng vắng người

góc cua không biển báo

vạch sóng không hiện trên điện thoại

hóng trạm xăng để bớt cô đơn

2.767. KHI THỜI GIAN BẮT ĐẦU

 Lê Đức Thịnh

Khi còn là đứa trẻ

tôi từng nghe tiếng thở của ngọn gió

trái thời gian rụng xuống

lẫn vào dấu chân trên đồng cỏ

2.766. PASTORAL – Louise Glück

 Pastoral (Bức tranh đồng nội) - from A Village Life (2009), by Louise Glück

Tập thơ A Village Life của Louise Glück, viết về những câu chuyện miền quê. Đây là lời tự tình về mối quan hệ giữa loài người với thiên nhiên và cái chết dưới cái nhìn khá sâu sắc về đời sống của tác giả. Các diễn giả của Glück trong mỗi bài thơ đi sâu vào tâm hồn con người trong sự quan sát và diễn ngôn bằng cơ chế trần thuật. Glück dựa trên tính phổ quát của các giá trị cộng đồng để tạo ra những câu chuyện trong tập thơ này.

2.765. NHỮNG VỆT THỜI GIAN TRONG VƯỜN KÝ ỨC

  Mộc Nhân

    Lời bạt cho tập thơ "Vườn ký ức" của Trần Anh Dũng - Nhà xuất bản Hội Nhà văn, 2023 - nơi “Đã tham dự vào trái tim anh huyền diệu tựa thiên thần” của mình (Trần Anh Dũng).

2.764. SAO LẠI LÀ CỎ

         Mộc Nhân 

sao lại là cỏ

những lá cỏ

gọi anh dừng lại

cỏ thơm miên viễn

cỏ đẹp mộng mị

giữa bao bon chen không nghĩ

anh vùi trong chiều

miên man

2.763. NGẪU KHÚC SÓNG

 Mộc Nhân

Viết nhân chuyến đi thực tế sáng tác tại Đảo Lý Sơn, Quảng Ngãi - tháng 5/ 2023

Cột cờ Tổ Quốc Đảo Lý Sơn

2.762. VAI DIỄN CỦA CHỮ

       Mộc Nhân

“Cần có hai thực thể để tạo nên sự thật” (It takes two to made the truth) 

                                      – by J.L. Austin

    

Bi kịch của nhà thơ

là khi anh nghĩ rằng thơ mình hay nhất

hài kịch của nhà thơ

cũng là khi anh nghĩ rằng thơ mình hay nhất

2.761. REVIEW LÝ SƠN

  Mộc Nhân

 Vài review ngắn nhân chuyến đi Lý Sơn - tháng 5/ 2023

để lưu niệm cá nhân và chia sẻ.

Lý Sơn là một huyện đảo nằm về phía đông bắc tỉnh Quảng Ngãi, cách đất liền 15 hải lý. Lý Sơn gồm 2 đảo chính: đảo Lớn (Lý Sơn, hoặc gọi cù lao Ré) và đảo Bé.

2.760. NGUYỄN VĨNH VÀ NHỮNG VẦN THƠ LÍNH

   Mộc Nhân

Nguyễn Vĩnh đã có trong tay hai tập thơ: Chiền chiện hót trên đồng cỏ - 2019, Những mùa trăng thao thức - 2023 và tập truyện ký Mùa hoa bỏ lại – 2020.

2.759. KHÚC CHO LÀNG CỔ VÀ EM

       Mộc Nhân 

Làng

nơi thung lũng chào mặt trời khi bình minh qua hẻm núi

cơn gió khởi sinh từ rừng lay động hơi thở của đất

gọi ra những cái tên bình dị chẳng cần nghĩ ngợi nhiều

nhưng tự nó mang theo linh hồn và những câu chuyện:

Đá, Hố, Rừng, Sông, Núi, Vực, Đồng, Gò, Hòn, Vũng, Xóm…

2.758. HỒN THƯ

Mộc Nhân

Bỗng dưng một ngày, nhân lúc lục đống giấy tờ cũ tình cờ tôi nhặt lại vài bức thư: một bức thư viết cho bạn gái cũ nhưng có lẽ lúc đó còn e dè nên chưa gởi, rồi ép ở đâu đó trong đống giấy tờ cá nhân; một lá thư của học trò viết cho thầy để tỏ bày tâm tư suy nghĩ sau một đợt học lớp bồi dưỡng ôn luyện; vài lá thư bạn bè…

2.757. COMME TOI

  Jean Jacques Goldman là nhạc sĩ người Pháp, mẹ gốc Do Thái sinh trưởng tại Đức, còn cha người gốc Ba Lan, từng tham gia kháng chiến chống Đức Quốc Xã. Thời còn nhỏ, Jean Jacques Goldman ít khi nào nghe song thân kể lại cái thời loạn lạc chinh chiến. Cho đến cái ngày anh được xem tập ảnh chụp lưu niệm của bố mẹ anh trong đó có những người Do Thái đã chết trong các trại tập trung.

2.756. TWILIGHT - Louise Glück

Bài thơ Twilight (Chạng vạng) được xuất bản trong tập thơ A Village Life (2009) của Louise Glück. Tập thơ này lấy bối cảnh là một cộng đồng nông nghiệp đang chết dần chết mòn, làm cốt lõi cho dòng tự sự trong mỗi bài. Sở dĩ nói vậy bởi vì tập thơ giống như một tuyển truyện được liên kết, xoay quanh sự thức tỉnh về tình dục, công việc đồng áng và những câu chuyện làng quê được viết bằng thơ, phác họa những phong cảnh đồng quê nhiều sắc màu, những con người bình dị, thân thương mà có cá tính.

2.755. LỜI TÌNH SƠN CƯỚC

         Mộc Nhân 

có phải em vừa gọi

âm vọng qua gió trời

dưới tán rừng bất tận

xòe cõi tình khơi vơi