Bài thơ “To Edom” (1) này xuất hiện vào năm 1824 trong cuốn tiểu thuyết The Rabbi of Bacherach của Heinrich Heine (2). Về sau, ông đã gửi bài thơ này cho một người bạn giáo sĩ Do Thái. Bài thơ có thể nói là thiếu chất thơ và khó hiểu. Tuy nhiên nó được lưu truyền và sau này xuất bản trong tuyển thơ của Heine vì lập trường công khai dũng cảm ủng hộ người Do Thái của ông.
TỚI EDOM - Heinrich Heine
Mộc Nhân dịch
Này người anh em đoàn kết nhau
Có phải chúng ta đã sinh ra cùng lúc
Bạn sinh ra với sự tồn tại của tôi,
Và tôi sinh với cơn thịnh nộ của bạn.
Nhiều lần, trong những ngày tăm tối,
Điều kỳ lạ dằn vặt xúc của bạn,
Móng vuốt bạn vừa thân thương và ngoan hiền
Có phải bạn đã nhuộm đỏ máu của tôi.
Bây giờ tình bạn của chúng ta thêm gắn kết
Không, giờ đây mỗi ngày nó nhão ra như sáp:
Tôi bắt đầu gầm gừ gào thét
Và tôi cũng điên như bạn. (3)
-----------------
Chú thích:
(1). Nhan đề bài thơ nói
đến địa danh Edom, không phải ai cũng biết Edom là gì. Muốn hiểu bài thơ phải
hiểu nó. Edom là một quốc gia và dân tộc cổ đại thời Tân Ước (Edomites) mang đậm truyền thống, văn
hóa và tôn giáo Do Thái. Theo Kinh thánh, tổ tiên của người Edom là Esau. Esau
là anh em sinh đôi với Jacob (Jacob sau này là tổ tiên người Do Thái). Gia-cốp (Jacob) đã mua “quyền thừa kế” cho mình
nhưng bị người anh em là Esau chiếm lấy quyền thừa kế đó và lập ra quốc gia
riêng gọi là Edom. Nhan đề này ngụ ý về sự chia rẽ anh em, gây hận thù với mục
đích kỳ thị người Do Thái. “To Edom” (Đến Edom) được Heine viết vào năm 1824 với
giọng điệu “chế giễu và trừng phạt” những lời bất bình của ông về chủ nghĩa bài
Do Thái lúc bấy giờ.
(2). "The Rabbi of Bacharach" (Vị Giáo sĩ của Bacharach) là một
cuốn tiểu thuyết chưa hoàn thành của H.Heine. Nội dung cuốn tiểu thuyết lấy bối cảnh
thời Trung cổ, và những câu chuyện trong Tân Ước. Cuốn sách nói về cuộc sống của
Giáo sĩ Áp-ra-ham và vợ của ông là Sara tại thị trấn Bacharach trên sông Rhine
và trong khu phố Do Thái. Thông qua cuốn sách, Heinrich Heine đã thể hiện thái
độ ủng hộ người Do Thái khá nhiệt thành mãnh liệt. Về kết cấu nghệ thuật, ông
đã hình thành ý tưởng về dạng tiểu thuyết huyền thoại. Với quyển sách này, Heine,
bắn những phát súng vào chủ nghĩa dân tộc Đức và châm biếm những giả dối trong
nền văn hóa của mình. Khi Đức quốc xã lên nắm quyền vào năm 1933, họ đã cấm và
tiêu hủy sách của ông. Mặc dù hai nhạc sỹ đại tài Schumann và Schubert đã sáng
tác nhạc từ những bài thơ của ông - nhưng Heine vẫn không thoát nạn. Năm 1823,
ông đã cảnh báo "Bất cứ nơi nào sách sẽ bị đốt cháy, cuối cùng con người
cũng bị đốt cháy.” Chính vì điều này, năm 1831, Heine đã chuyển đến Paris, một
động thái tự nguyện “trở thành một cuộc lưu đày bắt buộc sau khi lệnh bắt giữ
được ban hành dưới danh nghĩa của ông vì xúc phạm hoàng gia và xúi giục bất mãn.
(3). Bài "To Edom" này có 2 bản dịch sang tiếng Anh, tuy khác nhau về từ ngữ nhưng hình ảnh và ý nghĩa không chênh lệch:
- Bản dịch 1 trên trang: Commentary.org
- Bản dịch 2 trên trang: Allpoetry.com
-------------------------------
* References:
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét