410. THIÊN TRƯỜNG VÃN VỌNG

           Mộc Nhân         

             "Thiên Trường vãn vọng"  (Buổi chiều đứng ở phủ Thiên Trường trông ra) là một trong những bài thơ tiêu biểu cho đặc điểm của thơ Trần Nhân Tông: hồn thơ đầy cảm xúc trước thiên nhiên tạo vật - những vẻ đẹp của ngoại giới đều có sự tương thông với tâm Thiền nên thấm đẫm Thiền vị. 

                  "Thôn hậu thôn tiền  đạm tự yên,

                  Bán vô bán hữu tịch dương biên.

                  Mục  đồng địch lí ngưu quy tận,

                  Bạch lộ  song song phi hạ điền".

409. ROBINSON CRUSOE - DANIEL DEFOE

             (Tư liệu Ngữ Văn 9)

1. Robinson trước khi ra đảo - phác thảo nhân vật của thời đại:

Khác với những chuyện phiêu lưu cùng thời, nhân vật Robinson không phải trải qua nhiều biến cố khác nhau. Chỉ sau một vài sự kiện, tiểu thuyết dừng lại ở đảo hoang và triển khai phần lớn tác phẩm cho đến kết thúc. Ngày Robinson đặt chân lên đảo có thể xem là cột mốc ranh giới đánh dấu bước ngoặt trong cuộc đời và cả trong tính cách của anh.

Robinson đã được xây dựng thành một mẫu người tiêu biểu của thời đại. Ðây là hình tượng tầng lớp trung lưu ở nước Anh thế kỉ 18 trong đó có bản thân nhà văn. Nếu có bóng dáng nhà văn trong nhân vật Robinson thì chủ yếu là ở nhữngđường nét khái quát ấy.

408. EMINLE hay VỀ GIÁO DỤC

             (Tư liệu Ngữ văn 8)

         

Có thể nói, nhắc đến J.J. Rousseau, người ta không thể không nhắc đến hai tác phẩm "Bàn về khế ước xã hội" và "Emile hay về giáo dục". Nếu như Bàn về khế ước xã hội đã trở thành thánh kinh chính trị đối với những người theo phái Jacobins (biểu tượng của Cách mạng Pháp thời kỳ đỉnh cao), với lý luận về việc cần thiết phải xây dựng một xã hội dân chủ lý tưởng và những phương pháp để thực thi mô hình Nhà nước “hợp lý tính" trong xã hội đó, đề cao tự do và bình đẳng chính trị cho mọi công dân, thì Emile, hay vấn đề giáo dục chính là "tuyên ngôn giải phóng tuổi trẻ " với lý luận đòi tự do cho con người cá nhân ở lứa tuổi thiếu niên. Xuyên suốt năm quyển - tương ứng với năm giai đoạn phát triển khác nhau của thời kỳ niên thiếu, từ lúc mới sinh ra cho đến khi trở thành một công dân trong xã hội - tư tưởng của Rousseau đều nhằm vào một mục đích duy nhất là tạo ra mẫu người công dân tự do cho một xã hội dân chủ lý tưởng, chống lại chủ trương giáo dục nhằm tạo ra mẫu người nô lệ của giáo hội và tay sai của Nhà nước phong kiến.

407. DON QUIJOTE - CERVANTES

         (Tư liệu Ngữ văn 8)

I. TÁC GIẢ VÀ TÁC PHẨM

Nhà văn Miguel de Cervantes sinh năm 1547 tại một thị trấn gần thủ đô Madrid. Trường đại học Madrid là một trung tâm nhân văn chủ nghĩa nổi tiếng thời bấy giờ. Ông cụ thân sinh nhà văn làm nghề thây thuốc, thuộc dòng dõi tiểu quí tộc. Cervantes có 7 anh chị em, theo cha chuyển cư nhiều nơi mãi sau mới định cư ở Madrid, cha vẫn làm thầy lang nghèo. Cervantes may mắn được học hết bậc đại học.

406. TẢN MẠN CHUYỆN BẠN

                    Mộc Nhân

                              (Tặng những người bạn: Bạn K81,  Bạn Lương Sơn Bạc)                     

          Một trong những hạnh phúc trên đời này là tình bạn. Điều này thì ai cũng dễ dàng đồng ý. Nhưng để có tình bạn thì cần có những người bạn thực sự. Như thế nào gọi là một người bạn?

          Thay vì định nghĩa về "bạn", hãy thử suy ngẫm vài lời có cánh: "Bạn trong cơn hoạn nạn mới là bạn chân tình"; "Trong sự cô đơn, trong đau ốm, trong bối rối - nhận thức về tình bạn khiến ta có thể bước tiếp, thậm chí ngay cả khi bạn ta bất lực không thể giúp ta. Họ ở đó là đủ rồi"; "Tình bạn không phai nhạt bởi không gian hay thời gian, bởi sự giam cầm của chiến tranh, bởi khổ đau hay sự im lặng. Chính trong những thứ đó mà nó bắt rễ sâu nhất. Chính từ những thứ đó mà nó nở hoa".

405. TIỄN BIỆT ĐẠI TƯỚNG

                        Tiễn biệt Đại tướng Võ Nguyên Giáp vào thiên thu

                                                                                                       Đinh Công Tôn

                        

                         Ở GIỮA NGHĨA TÌNH

                        Khi ông chào đời

                        Mẹ chôn cuống nhau

                        Nhắc ông đừng quên xứ sở

                        Một trăm năm trường chinh mỏi gót

                        Phút dừng chân cuối đời

                        Ông trở về nối lại cuống nhau

404. ALICE MUNRO - NOBEL VĂN CHƯƠNG 2013

          Trong entry này có các nội dung:

           I. NOBEL VĂN CHƯƠNG 2013: ALICE MUNRO
           II. ĐÁNH GIÁ VỀ NOBEL VĂN CHƯƠNG 2013
           III. NHỮNG NHẬN ĐỊNH VỀ ALICE MUNRO
          IV. Ý KIẾN TRÁI CHIỀU: NOBEL VC 2013 LÀ MỘT TRÒ ĐÙA
           V.  TRUYỆN NGẮN "TRỐN CHẠY"  
           VI. GIỚI THIỆU VỀ TRUYỆN NGẮN "TRỐN CHẠY"

                              ***

           
           I. NOBEL VĂN CHƯƠNG 2013

         Mộc Nhân - tổng hợp từ nguồn BBC, RFI

         

Alice Munro, nhà văn Canada
Nobel Văn chương 2013

Alice Munro, một nhà văn Canada 82 tuổi, nổi tiếng nhờ truyện ngắn, được trao giải Nobel Văn học hôm thứ Năm. Ủy ban Nobel Thụy Điển vào đúng 1 giờ trưa ngày 10/10/2013 thông báo ngắn gọn: Giải thưởng Văn học 2013 được trao về tay nhà văn Canada Alice Munro, Viện Hàn lâm Thụy Điển gọi bà là “bậc thầy của truyện ngắn đương đại”. Đây là lần đầu tiên giải Nobel Văn học vinh danh một nhà văn viết truyện ngắn.

          Năm nay mọi người chờ đợi giải Nobel Văn học 2013 được trao về tay Svetlana Alexievith - nữ văn sĩ Bélarus hay Haruka Murakami - tiểu thuyết gia Nhật Bản thì Ủy ban Nobel Thụy Điển lại bất ngờ vinh danh một tác giả ít được biết đến.  Alice Munro là phụ nữ Canada đầu tiên đoạt giải Nobel Văn học và là nhà văn nữ thứ 13 có tên trong bảng vàng Nobel từ trước đến nay.

403. THƠ NGUYỄN HẢI TRIỀU

        Chùm thơ Nguyễn Hải Triều - trại sáng tác Đại Lải 09 - 2013

           PHƯƠNG BẮC           

          Bất chợt nơi không em đầy gió

          Liu phiu mặt nước hồ xa

          Núi phơ phất sương chiều lờ mờ mây khói

          Đại Lải trầm tư

          Cổ tích trong tôi bóng dáng quê nhà… 

402. CHUYỆN BÙI GIÁNG

               Kỷ niệm 15 năm ngày mất của thi sĩ Bùi Giáng (7/10/1998-7/10/2013)

          dinhphuong2011 - tổng hợp từ nhiều nguồn. 

            1. Vài đoản văn ngồ ngộ của Bùi Giáng (bản thảo viết tay chưa xuất bản) :

            - "Ông Trời chất vấn ông điên":

            Rằng: “Tại sao chú mày đánh đấm con vợ của chú mày như thế?”. “Tại vì nó có lỗi”. “Có lỗi như thế nào?”. “Tôi thì hằng năm tôi tắm rửa một lần để ăn tết. Còn nó thì mỗi ngày nó mỗi tắm… tức không chịu nổi!”. “Ủa, nó tắm rửa cho sạch sẽ thơm tho có gì đâu mà gọi là tội lỗi?”. “Nhưng mà nó càng sạch sẽ thơm tho bao nhiêu, thì thiên hạ càng thấy rõ cái dơ dáy thối tha của tôi bấy nhiêu. Có phải rằng nó có ý muốn vạch rõ cái thối tha bẩn thỉu của tôi? Tôi mang mặc cảm bấy lâu nay. Còn đâu hài hòa vợ chồng tâm đầu ý hiệp chứ”. Rồi “ông điên” muốn bỏ vợ để lấy “gái sa mạc” vì “sa mạc khô khan quanh năm, đâu có nước giếng nước biển nước sông để tắm cho nhiều”. Ông Trời gật gù: “À ra thế ấy, lọ là thế kia!”…

401. HAIKU NGẪU HỨNG TIẾT ĐIỆU

          Huỳnh Minh Tâm

           LTS - Mộc Nhân : Haiku là loại thơ độc đáo của Nhật Bản và là loại thơ ngắn nhất trên thế giới. Một bài thơ Haiku có ba dòng, dòng đầu và dòng cuối có năm âm, dòng giữa có bảy âm tổng cộng 17 âm không theo vần điệu. Tiếng Việt là tiếng đơn âm nên mỗi chữ là một âm, còn tiếng Nhật là tiếng đa âm nên mỗi chữ có thể gồm nhiều âm - vì vậy câu thơ Haiku dù chỉ có một, hai, ba từ nhưng có thể là 17 âm (5 -5-7) có khi biến thể đến 18 âm (5 -7- 6 hay 5- 8- 5).

            Thơ Haiku là sự kết hợp giữa màu sắc, âm thanh, hình ảnh chọn lọc trong tương quan thời gian, không gian ... chữ nghĩa cô đọng, hình thức ngắn gọn. Hiện thực hiện tiền đang là (to BE - now) được nhà thơ ghi lại trong khoảnh khắc, không mô tả cảm xúc, không bình luận chủ quan nhưng mang theo hàm nghĩa ẩn dụ sâu xa, mở ra tư duy, sự tưởng tượng phong phú tùy theo sự trải nghiệm hoặc đốn ngộ của mỗi cá nhân.

           Thơ Haiku hiện đại không giới hạn số chữ hoặc số âm trong mỗi câu, tuy nhiên vẫn giữ hình thức 3 câu. 

           Ðọc thơ Haiku, dường như tác giả chỉ chia sẻ với người đọc một sự kiện, hình ảnh, trạng thái khách quan nhưng người đọc vẫn có thể nghiệm được tình cảm, niềm vui, thấu ngộ về sự sống, vũ trụ, con người ... một cách sâu sắc, tế nhị trong sự giao hòa, cộng hưởng giữa tác giả và người đọc.

            Cái hay của thơ Haiku đến với người đọc không qua bình luận, phân tích, diễn giải - bởi mỗi bài thơ Haiku chứa "Cả vũ trụ trong một hạt cát" (W. Blake) - mà qua sự cảm nhận, lắng đọng, liên hệ tinh tế mang đậm chất thiền tịnh.

***

            Nhà thơ Huỳnh Minh Tâm sau nhiều năm lăn lóc cùng Trường ca, trầy trật Hậu hiện đại, tung tăng Lục bát ... nay lại quay về Haiku. Đó không phải là một thử nghiệm mà dường như là một sự thức ngộ trên con đường sáng tạo trong "trò chơi ngôn ngữ" của mình.

            Hay cũng có thể nói Huỳnh Minh Tâm đã nhận ra "Sức mạnh của hiện tiền phi thời gian" (The Power of Now) từ Haiku.

            Hãy thử đọc một số bài Haiku của HMT từ "Haiku ngẫu hứng tiết điệu".

400. HỤT HẪNG VĂN HÓA ĐỌC

Lê Đức Thịnh

       (Bài đăng trên Báo Giáo dục & Thời Đại số ra ngày 01 / 10 / 2013 )

(GD&TĐ) - Văn hoá đọc là một khái niệm thể hiện thái độ ứng xử và chuẩn mực đọc của cộng đồng xã hội và của mỗi cá nhân trong xã hội gồm ba thành phần: Thói quen đọc, sở thích đọc và kỹ năng đọc. Ba điều ấy được xây dựng và phát triển suốt cuộc đời mỗi người. Xây dựng thói quen đọc phải được bắt đầu từ tuổi ấu thơ, còn trong quá trình học tập, thầy cô giáo sẽ hướng dẫn các kỹ năng đọc cho các em. Đặc biệt mỗi cá nhân phải tự phát hiện ra sở thích đọc của chính họ và tự hoàn thiện kĩ năng đọc của mình.