15/12/13

423. HAPPY NEW YEAR

      Ca khúc “Happy New Year” - ABBA
                                    Phỏng dịch lời Việt: Mộc Nhân



LỜI TIẾNG ANH
LỜI DỊCH TIẾNG VIỆT
1. 
No more champagne 
And the fireworks are through 
Here we are, 
me and you
Feeling lost and feeling blue
It' s the end of the party
And the morning seems 

so grey
So unlike yesterday
Now’s the time for us to say… 
"Happy new year
Happy new year"
May we all have a vision now and then
Of a world 

where every neighbour 
is a friend
Happy new year
Happy new year
May we all 

have our hopes
our will to try
If we don’t 

we might as well lay down and die
You and I

1.
 Không còn rượu champagne nữa
và pháo hoa đã lụi tàn
Còn lại chúng ta ở nơi này,
tôi và bạn,
cảm thấy thất vọng và xanh xao.
Thế là bữa tiệc đã kết thúc
Và buổi sáng dường như 
quá xám xịt
Chẳng giống như ngày hôm qua
Giờ đây là lúc chúng ta nói
“Chúc mừng năm mới
Chúc mừng năm mới”
Có thể tất cả chúng ta đôi khi có cái nhìn

về một thế giới 
nơi mỗi người quanh ta 
đều là một người bạn .
“Chúc mừng năm mới
Chúc mừng năm mới”
Có thể tất cả chúng ta 

mang theo niềm hi vọng
để cố gắng vươn lên 
Nếu không vậy, 
chúng ta sẽ gục ngã và chết đi
Bạn và tôi.
2.
Sometimes I see
How the brave new world arrives
And I see how it thrives
in the ashes of our lives
Oh yes, man is a fool
And he thinks hell be okay
Dragging on, feet of clay
Never knowing he's astray
Keeps on going anyway… 
Happy new year
Happy new year
May we all 

have a vision now and then
Of a world
where every neighbour is a friend
Happy new year
Happy new year
May we all have our hopes, 

our will to try
If we don't
we might as well lay down and die
You and I

2.
Đôi khi, tôi nhìn thấy
thế giới mới đẹp lộng lẫy quá
Và tôi thấy nó vươn lên 
từ trong tro tàn cuộc sống chúng ta.
Ồ vâng, con người thật là ngốc
khi nghĩ rằng mọi thứ đều đẹp
nên vẫn tiếp bước
Chẳng bao giờ biết rằng mình lạc lối
Và cứ thế bằng mọi cách  ...
“Chúc mừng năm mới
Chúc mừng năm mới”
Có thể tất cả chúng ta 
đôi khi có cái nhìn
về một thế giới
nơi mỗi người quanh ta đều là bạn .
“Chúc mừng năm mới
Chúc mừng năm mới”
Có thể tất cả chúng ta mang theo niềm hi vọng để cố gắng vươn lên
Nếu không vậy, 
chúng ta sẽ gục ngã và chết đi
Bạn và tôi
3.
Seems to me now
that the dreams we had before
Are all dead
nothing more
Than confetti on the floor
It’s the end of a decade
In another ten years time
who can say what well find
what lies waiting down the line
In the end of eighty-nine… 
Happy new year
Happy new year
May we all have a vision now and then
Of a world 

where every neighbour is a friend
Happy new year
Happy new year
May we all have our hopes, 

our will to try
If we don’t
we might as well lay down and die
You and I.

3.
Dường như đối với tôi giờ này
những mơ ước của chúng ta
tất cả đã chết
chẳng còn gì nữa
ngoài những bông hoa giấy trên sàn
Thế là một thập kỉ đã trôi qua
Trong mười năm nữa
ai có thể nói chúng ta sẽ tìm kiếm gì
cái gì đang chờ đợi
ở lằn ranh cuối năm tám chín...
“Chúc mừng năm mới
Chúc mừng năm mới”
Có thể tất cả chúng ta đôi khi 
có cái nhìn về một thế giới 
nơi mỗi người quanh ta đều là bạn .
“Chúc mừng năm mới
Chúc mừng năm mới”
 Có thể tất cả chúng ta mang theo hi vọng

để vươn tới
Nếu không vậy, 
chúng ta sẽ gục ngã và chết đi
Bạn và tôi.



            * Bài hát "Happy new year" của ban nhạc ABBA sáng tác năm 1979 , vang lên từ đất nước Thuỵ Điển, chẳng mấy chốc lan rộng khắp thế giới bất kể chính kiến, màu da, sắc tộc, đã trở thành bài hát mừng năm mới dương lịch của mọi quốc gia.

            * Khác hẳn với Phương Đông, ngày tết chỉ nói những điều tốt lành, màu sắc hồng tươi, đặc biệt kiêng cữ những lời “xui xẻo”… Lời văn của Happy New Year lại có "cảm giác thất vọng và xanh xám" (Feeling lost and feeling blue) , có cả "gục ngã và chết” (lay down and die ) ... tuy nhiên nó thể hiện ý chí quyết tâm của người Phương Tây: “vươn lên từ đống tro tàn của cuộc sống” (thrives in the ashes of our lives )...

            * Nghe giai điệu bài hát, chúng ta sẽ thưởng thức một cảm hứng vừa trầm tư xen kẽ không khí sinh động tưng bừng, cao trào rộn rã với lời chúc sảng khoái “happy new year - happy new year” ... mang theo những thông điệp đầy tính nhân văn: "every neighbor is a friend" (mọi người đều là bạn bè) và hãy "mang theo niềm hi vọng để vươn lên" (have our hopes, our will to try).


3 nhận xét:

gocque nói...

Chúc mừng năm mới.

dinhphuong2011 nói...

BỐ GIÀ ƠI ĐỪNG SAY RƯỢU TRONG NGÀY ĐẦU NĂM là tên đầu tiên của bài hát này. Cách đây hơn 10 năm (2002) mình có chép tay bài này rồi photo gởi đường bưu điện tặng bạn bè, bạn còn giữ nó chăng?

dophuocson nói...

Trên thế giới này đã có hàng ngàn bài hát Đón mừng Năm mới. Nhưng bài được vang lên nhiều nhất lúc giao thừa chính là bài Happy new year của ABBA. Trong những ngày này, vào đầu năm mới 2014 này chúng ta lại sẽ được nghe bài hát này nhiều lần nữa…
Vẻ đẹp lộng lẫy thoáng u buồn của giai điệu cũng như cách phối âm tài tình, rất giản dị mà tao nhã của ABBA chẳng cần bất cứ lời ngợi ca nào để đến với tâm hồn người yêu nhạc. Thế nhưng có một điều thú vị khác, một thông điệp quan trọng khác, trong bài hát bất hủ này khiến tôi từ lâu muốn chia sẻ cùng bạn đọc. Đó là tính tiên tri lạ lùng của nó.

Tôi nghe bài hát Happy New Year của ABBA lần đầu tiên cách đây đã mấy mươi năm và từ đó đến nay đã nghe đi nghe lại không biết bao lần.

Vì sao có những câu hỏi nặng trĩu lo âu như vậy trong một lời chúc mừng năm mới. Để hiểu được điều đó, chúng ta phải trở lại thời điểm ra đời của bài hát: năm 1979. Những bạn đọc lớn tuổi hẳn nhớ rằng vào thập niên 1970 nhân loại dường như đang đứng bên bờ vực thảm hoạ diệt vong: Chiến tranh lạnh, chạy đua vũ trang, khủng hoảng dầu lửa năm 1973. Chiến tranh Việt Nam cuối cùng đã chấm dứt năm 1975, nhưng những cuộc chiến tranh khác vẫn tiếp tục hay bùng phát ở khắp nơi trên thế giới.

Thập kỷ 1970 cũng nổi tiếng với cuộc đảo chính đẫm máu của Pinochet, những cuộc diệt chủng ghê gớm của Suharto ở Đông Timor, Menghistu ở Ethiopia, của Pol Pot ở Campuchia…

Nhưng thập niên 1970 cũng chỉ là một thập kỷ nữa trong một chuỗi những thập kỷ đầy giết chóc và tàn phá trước đó. Đến cuối thập niên 1970, số lượng đầu đạn hạt nhân trên thế giới đã đủ để hủy diệt vài lần nền văn minh nhân loại, một thập kỷ trong một chuỗi những thập kỷ bi thảm trước và sau đó. Và đó dường như là kết quả tất yếu của một thế giới kỹ nghệ hóa đến mất hết tính người.

Để thấy hết cái hay của bài hát, chúng ta phải biết đến một cuốn tiểu thuyết nổi tiếng của nhà văn Anh Aldous Leonard Huxley (1894-1963), cuốn “Tân thế giới dũng cảm” (Brave New World). Xuất bản lần đầu năm 1932, cuốn tiểu thuyết của Huxley lấy bối cảnh là thế giới thế kỷ 26, trong đó tác giả không chỉ dự báo sự phát triển của khoa học và công nghệ, như công nghệ sinh học, kỹ thuật nhân bản, v.v…, mà còn cả những nghịch lý của xã hội công nghệ, nơi không còn gia đình, nghệ thuật, tôn giáo, triết học, và đa dạng văn hoá, nơi hạnh phúc của con người phụ thuộc vào máy móc, thuốc, chất kích thích và tình dục,…

Từ sau sự tan rã của các nước XHCN Đông Âu, năm 1989 đến nay, thế giới đã thay đổi đến mức không ai có thể tưởng tượng được. Trên thực tế, chúng ta đang sống trong một thế giới khác. Tốt hơn hay xấu hơn, điều đó không dễ trả lời. Nhưng có một điều chắc chắn: bóng dáng của “Một thế giới nơi láng giềng đều là bè bạn” vẫn còn xa xôi, và những lời chúc của ABBA trong Happy New Year vẫn là những lời chúc của tương lai.

Nỗi lo âu vẫn còn đó, chiến tranh vẫn lan tràn, thù hận vẫn dai dẳng, môi trường vẫn tiếp tục bị tàn phá, và sự phát triển của công nghệ dường như càng làm cho những mối hiểm nguy tăng thêm. Nhân loại, hơn bao giờ hết, cần phải suy nghĩ và hành động để bảo vệ và cải thiện cuộc sống của chính mình.

Nhưng đó là điều quá lớn. Bây giờ đã đến lúc phải nói với nhau và hát cùng với ABBA: