17/10/11

34. LỜI CUỐI CÙNG

 Victor Hugo – nhà thơ Pháp


Victor Hugo ( 1802 - 1885 ) là một nhà văn, nhà thơ, nhà viết kịch nổi tiếng của Pháp. Các tác phẩm của ông rất đa dạng tiêu biểu là hai tác phẩm mang đậm tính nhân bản : Những người khốn khổ (Les Misérables) và Nhà thờ Đức bà Paris (Notre-Dame de Paris).
Chúng ta có ít người được làm quen với một mảng tác phẩm giá trị khác của ông là thơ. Dưới đây tôi xin giới thiệu một tác phẩm thơ của ông đã được dịch ra tiếng Việt.
Bài thơ được sáng tác cách đây 150 năm nhưng vẫn còn mang hơi thở thời đại của những con người yêu Tổ quốc, yêu tự do, căm thù bọn phản trắc …
            ***

LỜI CUỐI CÙNG  

Con chẳng xiêu lòng! Không hề than thở,
Con lặng yên, đau xót, khinh bỉ lũ xu thời,
Trong gian khổ lưu đày con âu yếm hôn Người.
Hỡi Tổ quốc con tôn thờ, hỡi cờ tự do yêu dấu!

Hỡi các bạn thanh cao mà tôi luôn mến mộ.
Trong lưu đày, nền Cộng hoà liên kết chúng ta.
Tôi thấy vinh quang những gì người ta phỉ nhổ.
Cái họ tôn sùng tôi lại thấy xấu xa.

Ta đang ở dưới đám tro tàn, hỡi tên bạo chúa!
Ta khổ ư? Ta quyết nói rằng không!
Bọn đầy tớ chỉ cho ngươi đi đến hoàng cung
Còn ta chỉ cho ngươi đến nhà thương điên mà ở.

Trước những kẻ cúi đầu,  hay phản trắc,
Ta khoanh tay, bình lặng, căm hờn.
Lòng thuỷ chung với những gì đổ nát
Hay là niềm vui , sức mạnh, bức thành đồng!

Khi hắn còn kia , dù nhượng bộ hay không.
Hỡi nước Pháp thân yêu mà con luôn thương xót
Con sẽ không trở về nhìn cảnh buồn của Tổ quốc
Là tổ ấm bình thường, có mồ mả cha ông.

Con sẽ không về lại bờ sông thơ mộng của Người.
Ngoài nhiệm vụ ra, mọi thứ, con đều quên hết.
Giữa những người bạn lao lung con sẽ dựng túp lều.
Tiếp tục sống tù đày, để luôn bất khuất.

Con chấp nhận sự lưu đày gian truân, dù mãi mãi,
Không quản ngại. Dù trong số lưu vong,
Có một hay nhiều người, đáng ra nên ở lại.
Lại ra đi, vì nản chí, xiêu lòng.

Nếu chỉ còn nghìn người, con không trống vắng,
Nếu còn lại một trăm, con chiến đấu đến cùng ,
Con sẽ là người thứ mười, nếu còn một chục.
Nếu chỉ còn một người, người đó là con.
 


Victor Hugo - 14-12-1852.

Bản dịch: Phạm Nguyên Phẩm

Không có nhận xét nào: