206. THƠ SAY - OMAR KHAYYAM

Ôma Khayyam sinh năm 1040 ở  thành phố Nissapurê (miền đông Iran ngày nay), lớn lên nổi tiếng khắp cả vùng Trung Á rộng lớn như một nhà triết học, toán học, thiên văn học kiệt xuất của thời đại. Ông được vua chúa nhiều nước mời đến triều đình làm việc, là tác giả một loạt  tác phẩm quan trọng về vật lý và toán học. Cuộc đời ông đầy những năm tháng lưu lạc và gian khổ. Ông đi nhiều, lang thang hết nước này đến nước khác, cuối cùng trở về thành phố quê hương và mất ở đó vào năm 1112. Hiện nay vẫn còn giữ được lăng mộ của ông ở Nisapurê. Ôma Khayyam chỉ viết thơ trong những phút rảnh rỗi và buồn chán. So với các công trình khoa học, di sản 450 bài bốn câu (rubai) của ông không lớn. Cho mãi tới thế kỷ 19, khi chưa được người châu Âu “phát hiện”, ông hầu như chỉ được biết đến như một nhà khoa học. Sau sự phát hiện đó, nghĩa là sau bản dịch tiếng Anh 75 bài của Fitzgerald (1809 – 1883) năm 1859, ông “đột nhiên” trở thành nhà thơ nước ngoài được ưa thích nhất ở châu Âu và châu Mỹ. Lúc ấy đã xuất hiện, có nơi còn giữ đến ngày nay, nhiều quán rượu và câu lạc bộ say mang tên ông. 7 Ai cũng biết là Khayam già yếu, Ai cũng biết là Khayam nghiện rượu, Nhưng chẳng ai hay chính nhờ rượu, Khayam Mới thắng nổi cái buồn và cái yếu. 8 Khi đang tỉnh, như cua, tôi cứng đờ, gượng gạo. Nhưng khi say đầu óc tôi không tỉnh táo, Nên khoảng cách thiên thần giữa tỉnh và say Là cái đích tôi tôn thờ, tôi mộng ảo. 14 Bỏ nhà thờ, anh em, ta vào quán. Trước ông chủ ta cầu kinh không nản. Cuộc sống ta, ta để mất ở nhà thờ, Giờ lại thấy trong cốc này, các bạn. 15 Ở đời này khi say là tốt nhất. Nghe cô gái hát hay là tốt nhất. Và tốt nhất là người được suy nghĩ tự do, Bao điều cấm không hay là tốt nhất. 17 Thằng nghèo tưởng mình là vua, khi say. Con gà tưởng mình là công, khi say. Và khi say người già thấy mình trẻ lại, Người trẻ thông minh như người già, khi say. 19 Hạnh phúc là cái gì? Chẳng là gì, đúng thế. Chết, anh để lại gì? Chẳng để gì, đúng thế. Tôi đã sống say sưa, tất cả tưởng của mình, Nhưng nhìn kỹ hóa ra chẳng có gì, đúng thế. 22 Cả vương quốc Trung Hoa, cốc rượu này đáng giá. Cả vườn tiên đầy hoa cốc rượu này đáng giá. Cay đắng tất nhiên là mùi vị cốc này, Nhưng tuy thế còn hơn bao ngọt ngào xảo trá. 26 Cầm chiếc bình trên tay, tôi khoái trá Cười, giơ cao, ném tung vào tảng đá. "Này, đừng quên, - bình nói, - một ngày kia Rồi người ta cũng ném anh vào đá!" 27 Thà uống rượu cho tiêu tan mệt mỏi, Hơn buồn đau nhớ ngày xưa chói lọi. Khi không say anh tự trói lòng mình, Nhưng chén rượu sẽ giúp anh cởi trói. 47 Nếu cứ vậy suốt đời anh chỉ tìm lạc thú. Lo rượu, gái, vui chơi, lo tiền tài có đủ, Thì tất cả trước sau anh cũng bỏ mà thôi. Vì đời là giấc mơ - đến bao giờ anh định ngủ? 48 Kìa mây đen lại rơi nước mắt! Khi không say nhìn cảnh này buồn thật. Vì hôm nay tôi trên cỏ nằm chơi, Nhưng ngày mai tôi đã nằm dưới đất. 49 Hãy tìm rượu, quẳng sách kinh ở đấy. Chân lý nhà chùa trong cốc này mới thấy. Sư không ôm nổi váy đời mình, Thì hãy lại ôm váy nàng kia vậy. 50 Tìm rượu ngon, tìm cái vui, cái lạ, Tôi bỗng thấy bông hồng khô trong lá. "Ôi hoa ơi, sao nông nỗi thế này?" "Vì trước kia tôi say và vui quá". 52 Giữa vườn hoa, người yêu, ly rượu nhỏ - Là thiên đường xưa nay tôi muốn có. Khi chưa ai được hưởng thú trên trời, Thì vui tạm dưới này, trên bãi cỏ. 55 Sau cơn mưa, hoa hồng chưa khô. Trong tim tôi nhiệt tình chưa khô. Đóng quán sớm làm gì, ông chủ, Nắng còn vương trên kính, chưa khô. 56 Chỉ là bóng những gì anh đang thấy. Chỉ cái vỏ bề ngoài anh đang thấy. Không ai thấy phần trong, đừng cố thấy làm gì. Hãy ngồi xuống mà uống bia đi vậy. 57 Tôi uống rượu không phải vì thích uống, Cũng chẳng phải để tìm vui tôi uống. Tôi uống vì nay tất cả trên đời Tôi muốn quên, để giải sầu tôi uống. 60 Cứ la cà hết quán này, quán nọ, Suốt đời say, tự do như ngọn gió. Hãy cầm dao đứng đón dọc đường, Cướp thằng giàu chia cho kẻ khó. 63 Trái tim là anh mù, luôn chui đầu vào bẫy, Để cám dỗ gạt lừa, để thiên thần xúi bậy. Trong nhà thờ làm lính mới không vui, Thà ra quán, Khayam, mà làm vua ở đấy. 68 Này anh ngốc, anh đang sa vào bẫy Của cuộc đời rất phù hoa, tôi thấy. Anh đi đâu vội thế? Hãy cho tôi Một cốc rượu rồi đường anh, anh cứ chạy. 71 Trước mặt mọi người anh làm tôi phải bẽ. Anh gọi tôi thằng say và mắng tôi thậm tệ. Được, không sao, tôi có thể nghe anh, Nhưng anh xứng hay chưa để gọi tôi như thế? 78 Trong hư ảo đời này bao lâu tôi phải bước? Đến bao giờ tôi thôi không làm anh hài hước? Tôi chán lắm rồi cái cặn bã nhà ngươi, Như cặn rượu cốc kia, ước gì tôi đổ được! 81 Ta không thể ngăn thời gian, không thể, cả anh cả tôi. Và cũng chết như nhau thôi, cũng thế, cả anh cả tôi. Nhưng khi ta nâng cốc rượu, tức là Chân lý ở trong tay ta, quả thế - cả anh cả tôi. 82 Dù bị cấm, rượu ngon là cám dỗ. Được người yêu đưa cho - càng cám dỗ. Cả thế gian là quán rượu đắt hàng, Gì bị cấm, xưa nay đều cám dỗ. 83 Anh thất tình và rồi anh buồn đau? Cứ phớt lờ tất cả. Khóc làm gì, ta hãy uống cùng nhau! Cứ phớt lờ tất cả. Khi không say, tôi buồn than không ít, Nhưng khi say, tôi đếch cần, hơi đâu! Cứ phớt lờ tất cả. 89 Thật đáng thương cho trái tim không yêu. Thật đáng thương cho trái tim đang yêu. Nếu anh sống ngày nào mà không say ngày ấy. Thì đời anh, anh để hoài bao nhiêu. 90 Hơn một nửa bạn bè tôi đã chết, Số phận ta đều giống nhau phần kết. Không ít kẻ cùng ta mới nâng cốc hôm nào, Thế mà cốc đời mình nay uống hết. 103 Cứ yêu đi, cứ say đi, bởi lẽ Không dại gì làm vua quan bệ vệ, Vì thượng đế trên cao, tôi thừa biết, đếch cần Cả râu tôi, cả ria anh đẹp thế. 105 Thật tội nghiệp những người than với khóc, Hay để bụng, cứ bắt mình khó nhọc. Hãy hát đi khi chưa đứt dây đàn. Hãy uống đi chừng nào chưa vỡ cốc. 107 Bằng cái đẹp, bằng hương hoa, đời này Đã làm Khayyam yêu và say. Nhưng dòng suối của cuộc đời cứ cạn, Muốn hay không, anh cũng đành bó tay. 109 Hãy mang rượu ra đây, đừng ỡm ờ! Rót nữa đi, rót đầy, ngay bây giờ! Già không nên giả vờ không uống, Vì không uống lúc này thì bao giờ? 112 Rót nữa đi, chủ quán, rót vào đây Thứ nước thần tôi uống đến kỳ say. Cho đến khi con người tôi bèo bọt Bị vắt thành chiếc cốc cầm trên tay. 113 Nếu đời tôi nằm trong tay thượng đế, Và không ai thèm hỏi tôi như thế, Thì rót đi, rót thêm nữa, nỗi buồn Tôi cùng uống theo cốc này luôn thể. 117 Tôi bị gọi là thằng say - Quả đúng thế, Thằng bất lương, thằng mặt dày - Quả đúng thế. Nhưng tôi vẫn là tôi, nói gì mặc kệ, Vẫn là Khayam này! - Quả đúng thế. 125 Tôi nghe nói thiên đường đầy suối mật, Có đồng cỏ, có vườn cây đẹp nhất. Rót rượu đi, tôi chẳng thiết thiên đường, Tôi chỉ thích cốc này trên trái đất. 129 Hãy rót nữa, rót cho tôi, rót nữa, Cho mặt tôi đỏ bừng lên như lửa. Khi tôi chết, quan tài xin cứ cột dây nho, Còn xác tôi - lấy rượu vang mà rửa 130 Tôi sẽ say cho tới ngày xuống mộ, Cho mộ tôi cũng bốc mùi rượu đỏ, Cho anh say đến viếng mộ thăm tôi. Trở thành say gấp mấy lần trước đó. 131 Ta cần rượu và tình yêu; thượng đế Cần nhà thờ và sách kinh - Đã thế, Sao lỗi lại do ta, nếu mọi cái trên đời Được định đoạt bởi bàn tay thượng đế? 132 Tôi cứ yêu, cứ say và cứ chén. Tôi điên ư? Ngốc ư? Và đáng thẹn? Ồ không sao! Cái phải đến, đến đi, Vì cũng chẳng xấu hơn điều đã đến 141 Sống - tôi biết, chết với tôi - không lạ Thế giới này tôi đi, nhìn, thấy cả Và nhận thấy khắp nơi không thể có cái gì Bằng cái say, bằng cái say vô giá. 146 Muốn thì uống, nhưng trí khôn đừng để mất. Cái cảm giác đủ và thừa đừng để mất. Đừng để ai đáng kính phải mếch lòng, Và bạn tốt, đừng vì say mà để mất. 150 Ê, quan tòa luôn trang nghiêm, xin nói thật: Anh tuy tỉnh mà xấu hơn thằng say nhất. Tôi uống rượu nho, nhưng anh uống máu người, Ai ác hơn - tôi hay anh? Xin hỏi thật! 151 Tớ là thằng đáng khinh, và càn rỡ? Tớ không buồn, và thánh thần - đếch sợ. Mặc, cứ say, và cốc rượu của mình Tớ không xin, mà bắt mang cho tớ! 152 Nếu bên cạnh là một cô má đỏ Nằm rót rượu cho tôi trên thảm cỏ, Thì tôi chỉ là ngu, đáng khinh bỉ, chê cười Nếu còn mơ một thiên đường nào đó. 154 Nếu tôi uống và say, không đứng nổi, Thì thượng đế phải khen, không bắt tội, Vì thế là tôi đã làm đúng ý ngài - Ngài sinh tôi để say và phạm lỗi! 157 Vâng, tôi uống, nhưng không say, không truỵ lạc Tôi uống rượu để tìm vui, xua cái ác. Tôi cúi đầu thờ cốc rượu của tôi Còn hơn anh cúi đầu thờ kẻ khác. 159 Đôi mắt tôi thích nhìn các cô nàng xinh nhất. Đôi tay tôi thích cầm cốc rượu ngon, chén mật. Tôi cố kiếm niềm vui, từng tí một cho mình, Khi từng tí đời tôi chưa bị vùi xuống đất. 160 Chiếc bình này, như tôi, từng là anh ngu ngốc, Từng si mê các nàng, từ hàm răng, mái tóc. Các bạn hãy nhìn kia, chiếc tay xách trên bình Là cánh tay từng ôm những tấm thân ngà ngọc. 163 Đừng chê người uống say không đứng nổi. Hãy cố sống chân tình, không giả dối. Anh không say, nhưng chớ vội tự hào - Xấu hơn say là việc làm tội lỗi. 164 Cả giàu, đói, sang, hèn - tôi, các bạn Vừa ngủ dậy là kéo nhau đến quán. Cốc rượu vang ta cứ việc rót đầy, Chừng nào cốc đời ta chưa uống cạn. 167 Chân lý này anh ngốc nào cũng biết: Ta bỏ rượu là nhà hàng sẽ chết. Ta mà thôi phạm tội, chúa trời Chẳng còn biết cứu ai - càng đỡ mệt! 168 Cốc rượu này uống đi, vì trăng hoa trong đó, Vì tuổi trẻ, niềm vui và bài ca trong đó. Hãy ngồi xuống cùng nhau say một chút, đỡ buồn. Cốc rượu này uống đi, vì đời ta trong đó. 170 Dù ăn no, rượu ngon, không phải làm việc nặng, Dù cô gái anh yêu đôi má hồng, da trắng, Dù có bạn tâm tình, dù nghe nhạc, tim anh Cũng không thể bình yên, nếu lòng anh lo lắng. 179 Thật bất hạnh cho ai lửa trong lòng nguội tắt, Không yêu ghét, buồn vui... Và anh, tôi nói thật, Sống không có người yêu, không uống rượu ngày nào, Thì ngày ấy cứ xem anh hoàn toàn để mất. 184 Thêm một ngày mùa xuân đang nở rộ. Như hạt ngọc sương treo trên lá cỏ, Chim hoạ mi lại quyến rũ hoa hồng, Mời hoa uống cốc rượu màu máu đỏ. 185 Ai nhức đầu - uống rượu vào sẽ hết! Ai cãi nhau - uống rượu vào sẽ hết! Hãy tin tôi, tôi đã nghiệm nhiều lần: Ai buồn đau - uống rượu vào sẽ hết! 191 Rượu chỉ cấm với những người ngu ngốc Chứ không phải người thông minh, có học. Uống rượu là cần, nếu anh biết rằng anh Uống với ai, bao giờ và mấy cốc! 192 Cốc rượu ngon hơn lời khuyên thượng đế, Hơn vàng bạc, hơn lâu đài tráng lệ. Đời mà không có rượu, sống làm gì? Chỉ còn lại cái đau và buồn tẻ! 193 Từng cánh tuyết trên trời đang rơi xuống xa xa, Nghĩa là ở trên trời vườn thượng giới ra hoa. Nào các bạn, cùng tôi, hãy rót đầy, nâng cốc Mừng thượng đế lòng lành gửi cái đẹp cho ta! 195 Khi xung quanh cảnh đẹp thế này, Chỉ thằng ngốc mới không muốn say, Chao, trăng sáng, hoa hồng thơm, chim hót. Chưa giọt nào mà đã thấy ngất ngây! 197 Suốt ngày đêm phải ăn chay, nhịn đói, Trời còn bắt tụng kinh - tôi mệt mỏi, Nên lẫn lộn lung tung, tôi uống rượu vì nhầm, Chắc vì thế, trời sẽ không bắt tội. 199 Hạnh phúc hết còn gì, ngoài cái tên vô vị? Trong số bạn bè tôi chỉ rượu là chung thuỷ. Tôi cũng chẳng bao giờ từ bỏ nó, vì sao? Vì duy nhất với tôi nó là người tri kỷ! 200 Người thì lo chúi đầu vào chiếc cốc, Người thì cầm sách kinh, không ngớt đọc. Ở đời này chỉ thượng đế là khôn Còn chúng ta ai cũng mù, cũng ngốc! 201 Thần chết bắt bạn tôi xuống mồ sâu mãi mãi, Mà thiếu họ cuộc đời thành cô đơn trống trải. Mới uống rượu cùng nhau còn đông đủ ngày nào, Họ say trước, ra đi, giờ mình tôi ở lại. 202 Ngồi làm việc đến đầu đau, hông vẹo Giới học giả không anh nào to béo, Nên ở đời, chưa được chén nho tươi, Thân xác họ đã thành nho khô héo. 206 Sự độc ác của đời khiến tôi luôn sửng sốt, Đến mức ngủ không ngon, trái tim đầy đau xót. Cái gáo nhỏ đầu tôi đầy ý nghĩ buồn rầu, Giá nó đầy rượu thơm và ngon thì thật tốt. 208 Hãy cứ uống, cứ vui cho đến lúc Chẳng còn sống để uống, vui hạnh phúc. Chỉ thằng ngu mới tin ở thiên đường, Tin ngọn lửa thiêu người nơi địa ngục. 209 Mỗi lần say, giữa khi đang vui nhất, Hết cốc này đến cốc kia ngây ngất, Tôi chỉ xin các bạn nhớ một điều: Các bạn vui mà Khayam vắng mặt! 210 Cái chân lý sau đây, ừ thì xưa, thì cổ, Nhưng nhắc lại không thừa: "Uong di, đừng nhăn nhó, Vì lưỡi hái thời gian sớm muộn sẽ cắt anh, Mà anh chẳng mọc thêm, anh đâu là ngọn cỏ!" 211 Anh uống rượu, anh yêu - chẳng có gì đáng ghét. Bỏ cầu kinh, phá chay - cũng không là tội chết. Chỉ cần anh không tham, chân thật với mọi người, Các tội khác nhỏ to sẽ được trời tha hết. 212 Những tia nắng đầu tiên đẹp không, anh bạn trẻ? Hãy rót rượu uống đi, mừng một ngày mới mẻ. Giây phút này kỳ diệu sắp đi qua, Mà tìm lại xưa nay đâu phải là chuyện dễ! 213 Cuộc đời này xấu xa, bất công và ngu ngốc Đang đầu độc đời tôi bằng rượu pha thuốc độc. Tôi hèn nhát, sợ đau, không muốn chết từ từ, Nên tôi uống một hơi, uống ngay cho hết cốc! 215 Không ai cấm ta ngồi uống vài ba chén nhỏ Với những người ta yêu, người thông minh đức độ. Nhưng nhớ uống vừa vừa, thỉnh thoảng uống làm vui, Và đặc biệt không nên khoe say, không báng bổ! 219 Tôi nghe nói xưa nay rượu là nguồn bất tử, Nên tôi áp đôi môi vào miệng bình, muốn thử. Chiếc bình đất thì thầm tha thiết, vẻ van xin: "Hôn em đi, trước kia chính em là vũ nữ!" 228 Nhiều gái đẹp, nhiều rượu ngon một lúc Tôi càng say, lòng tràn trề hạnh phúc, Như thể tôi đang ở tít thiên đường, Thoát khỏi các buồn lo nơi thế tục. 231 Mong thần chết bắt tôi đi mãi mãi, Rồi dẫm tôi thành đất xanh mềm mại, Để người ta vắt đất ấy thành bình. Ngửi thấy rượu, biết đâu tôi sống lại. 233 Tôi nghĩ ta không người nào có thể Sống hai lần ở đời này vui vẻ, Nên chừng nào thần chết vẫn chưa tha Thì hãy uống, đừng kiêng khem như thế. 234 Nếu cuộc sống mỏng manh, chỉ vài giây là hết, Thì không say, không yêu, theo tôi là tội chết. Các tu sĩ ngày đêm mơ ước chốn thiên đường. Tôi những muốn bật cười, thấy vừa thương vừa ghét. 236 Lại lần nữa họa mi hót véo von, Hoa lại nở, làm ngây ngất tâm hồn, Hãy uống đi, uống mùi hương thơm dịu, Uống vào lòng cả tình yêu, cái hôn 238 Anh đừng trách ở đời cái gì rồi cũng mất. Sống ngày nào cứ vui. Hãy nghe tôi nói thật: Nếu mọi cái ở đời mà vĩnh cửu, bền lâu Thì chẳng đến lượt anh được sinh trên trái đất. 240 Thà im tiếng còn hơn nổi danh nhưng nhục nhã. Cũng đừng trách cuộc đời, đời thế thôi, đừng lạ. Tôi, Khayyam, thích nổi tiếng thằng say, Hơn được khen thông minh  nhưng bất lương, xảo trá. 243 Cùng bạn say cứ ăn chơi, cứ tán. Đừng ăn chay, đừng tụng kinh buồn chán. Tôi, Khayam, xin khuyên thật thế này: "Uống, ăn đi, và đừng ky với bạn" 244 Lại lần nữa tim tôi buồn, lo sợ. Vì người yêu đã bỏ đi vô cớ. Người ta mang cốc rượu đến cho tôi. Cốc đựng máu của trái tim tan vỡ. 247 Đừng quá chén mà thành say bí tỉ. Đừng xúc phạm bạn bè, đừng mất trí. Cả khi say anh vẫn phải là người Tốt, vui vẻ, dễ thương và tế nhị. 249 Sáng hối hận rằng đêm qua quá say. Tôi quyết tâm bỏ uống rượu hàng ngày. Nhưng bây giờ tôi tiếc mình bỏ rượu. Hãy nhìn kia - hoa nở đẹp thế này. 250 Thà bị lạc giữa những nàng xinh trẻ. Hơn giữa những cuốn sách dày buồn tẻ. Khi thời gian chưa uống hết máu anh. Hãy uống máu những chùm nho đẫm lệ. 251 Ai nghiện rượu đến lấy râu quét quán. Người ấy sống tự do, không buồn chán. Không có ăn, túi rỗng, cũng bất cần. Trời có sụp, vẫn vênh râu bình thản. 252 Tôi đã sống thật ngu và vô lý. Tôi uống rượu mà nhạt phèo, vô vị. Tiếc rằng tôi đã làm trái ý trời. Tiếc phần lớn đời tôi, tôi bỏ phí. 255 Sống chỉ cần sáu mươi năm thanh thản. Không cần giàu, chỉ cần nhiều bè bạn. Và khi anh chưa bị vắt thành bình. Hãy làm bạn với bình khi buồn chán. 261 Ai ở đây hiểu ta bằng chủ quán? Trước ông ta đừng kiêu căng, đừng phán. Theo luật chung, hãy can đảm, đừng chờ. Đã vào đây ai cũng là bè bạn! 262 Cứ uống đi, từ thời xa xưa nhất Những người chết thường nằm yên dưới đất. Ở đời này mọi cái giả, phù du. Chỉ duy nhất điều này là có thật. 265 Nếu bia rượu trong nhà ta có sẵn. Thì hãy uống, uống cho tiêu buồn chán. Đừng lo trời đang theo dõi bắt anh: Không có ta, ngài cũng thừa cái bận. 266 Cốc rượu toả mùi thơm như hương hồng ngây ngất. Ta uống rượu, tưởng khôn, nhưng hoá ra ngu nhất. Nó moi hết ruột gan, cám dỗ, khiến ta nhầm. Ta tưởng ta lên trời, nhưng lại chui xuống đất. 267 Đang say rượu, bước đi, tôi lớ ngớ Để bình rơi, may mà bình không vỡ. Tôi thầm ơn thượng đế, bởi đời này Tuy không rơi, đã quá nhiều bình vỡ. 273 Chúng ta uống vì chúng ta vui vẻ. Vì bên ta là những cô gái trẻ. Bọn người điên gọi ta là điên Ừ thì điên, ta say nhưng tử tế. 280 Thời chúng ta người thông minh nghèo khổ. Thằng ngu dốt thì chức quyền, giàu có. Hay nên chăng uống rượu để thành ngu, Để có chức, có tiền như chúng nó? 281 Ngày lại ngày, như mặt trời mới dậy Tôi lại uống rượu nho vàng rực cháy. Người ta đồn chân lý đắng và cay. Thế thì nó trong cốc này, chắc vậy. 283 Không có rượu - cốc này thật đáng ghét. Chai trở thành vô hồn khi rượu hết. Bạn Khayyam chỉ duy nhất cốc này Từ khi biết mùi men cho đến chết. 284 Anh đang yêu? - Thì cùng bạn cứ say. Cứ múa hát và đàn đúm suốt ngày. Mặc người tỉnh suốt đời lo với nghĩ. Đừng bao giờ để cốc rượu rời tay. 287 Kinh Côran - cả các nhà hiền triết Cũng mất gần một năm mới đọc hết Nhưng thơ khắc trên cốc rượu, thằng say Không biết chữ mà đọc thông, thật tuyệt. 288 Hỡi cô gái tôi yêu, hãy dập tắt Lửa tình yêu bằng rượu vang ngon nhất. Hãy mang thêm để ta uống cùng say, Trước khi chết bị vắt thành bình đất. 290 Lòng sáng hơn khi cốc rượu trên tay. Cuộc đời trôi rất lặng lẽ từng giây. Tuổi trẻ, tình yêu chỉ thoáng qua, hãy nhớ. Mà thần chết luôn chờ anh đêm ngày. 291 Hoa hồng đẹp, còn long lanh sương đêm. Nhưng hoa hồng không đẹp bằng mắt em. Anh tự bảo: Khayyam, đừng buồn nữa, Vì ít ra, anh còn ở bên em. 294 Không phải tìm cái vui thấp hèn. Cũng chẳng vì tôi say hay điên, Mà xấu hổ vì sống không mục đích, Tôi uống rượu để tìm lãng quên. 296 Tôi nhấn chìm tuổi xuân trong cái say. Không có rượu, chẳng đáng sống đời này. Cay đắng, niềm vui bao nhiêu năm, tất cả Trong chiếc cốc tôi đang cầm trên tay. 297 Hoa mới nở, hoa đã lại tàn rồi. Ta cũng thế, cả anh và cả tôi. Vậy uống đi, hái hoa đi, bởi lẽ Đời chỉ đẹp trong nháy mắt mà thôi. 300 Cuộc đời này mà không còn tiếng nhạc - chẳng là gì. Thiếu rượu nho và con nai ngơ ngác - chẳng là gì. Vậy vui đi, say đi khi biết mình sống tạm. Vì thực chất trên đời mọi điều khác chẳng là gì. 302 Anh may mắn và làm ăn thành công - Sao cốc cạn và bình rượu trống không? Hãy uống đi, vì thời gian chắc chắn Mai sẽ lại lột trần anh, biết không? 307 Anh cứ đi thật nhiều rồi sẽ rõ Rằng không gì hay hơn ly rượu nhỏ. Như rõ ràng tiếng thủ thỉ người yêu Nghe hay hơn lời cầu kinh cha cố. 314 Dưới khóm hoa, bên bờ khe mát lạnh Hãy cùng bạn vui chơi, ngắm cảnh. Vì ở đời, ai thờ rượu, Khayyam. Người ấy chẳng bao giờ thờ ảnh thánh. 316 Tôi thì rượu và tình, anh - nhà thờ. Tôi địa ngục, anh - thiên đường đang chờ. Ta không có lỗi gì vì số phận Được thượng đế định trước từ bao giờ. 317 Một khi ta không làm chủ cuộc đời, Thì thả sức cứ say và cứ chơi. Đừng sợ chết, đừng buồn, đừng oán trách, Đừng phí công làm trái lại ý trời. 318 Người thông minh thường vẫn dạy chúng ta: Ai mộ đạo, thấy rượu phải lánh xa. Không, Alla không cấm ta uống rượu. Mà ngược lại, ngài nói: "Maixara!"(1) 319 Nào anh bạn, hãy mang rượu ra đây. Ta vỏn vẹn chỉ được sống hai ngày. Đừng sợ gì, đừng trách ai, dũng cảm Đón mọi điều, đón bằng cả hai tay. 321 Đời cứ trôi, chẳng thèm nghe ai cả. Thiếu rượu, tình - không có gì đáng giá. Sau chúng ta người khác sẽ lên thay, Như hết xuân tất nhiên là đến hạ. 322 Cứ để tim lửa tình luôn rực cháy. Cứ để cốc rượu luôn đầy, cứ vậy. Trời cho ta quyền hối lỗi, nhưng tôi, Tôi tuyên bố khước từ ân huệ ấy. 324 Hết khổ đau, ta sẽ được tự do. Nhịn đói nhiều, ta sẽ được ăn no. Tiền bạc hết, sẽ có ngày có lại. Cốc rượu cạn rồi lại đầy, đừng lo. 325 Tôi bị bệnh, phải nằm yên một chỗ. Rượu bị cấm, càng làm tôi thêm khổ. Không, vứt xa những thứ thuốc này đi. Chữa bệnh tôi chỉ có ly rượu nhỏ. 326 Quyến rũ tôi là phụ nữ lả lơi. Là cốc rượu làm say đến lịm người. Tôi muốn hưởng mọi niềm vui trần tục Cho đến khi bị tống ra khỏi đời. 328 Vì trí thức bây giờ không được giá, Và thằng ngu đang trị vì thiên hạ, Nên tôi say, tôi uống để thành ngu. Mong nhờ thế thành giàu và danh giá. 329 Đừng buồn đau vẩn vơ, đừng cay cú. Đừng trách đời cho anh lãnh đủ. Nhớ: Bên anh thần chết vẫn luôn chờ. Và hạnh phúc là uống say, đi ngủ. 330 Đời là chuỗi buồn đau và khó nhọc. Ít tiếng cười mà quá nhiều tiếng khóc. Này anh kia, hãy vứt hết sách kinh. Hãy uống rượu, và uống xong - đập cốc! 331 Vô lo tỉnh, vô lo cứ ngủ say. Bao cái buồn phải xua hết; hôm nay Khi chính anh thành bình chưa bị vắt Thì phải vui, cốc rượu phải rót đầy. 332 Tôi - cốc rượu trên bàn tay run rẩy. Anh, thằng ngốc, cầm sách Kinh - thế đấy. Rượu luôn làm tôi ướt, anh khô. Xuống địa ngục thì anh càng dễ cháy. 334 Tia nắng sớm vừa xuyên qua cửa sổ. Phải đánh cốc, rót đầy ngay rượu đỏ. Rượu nghe đồn là thuốc độc - không sao. Và chân lý vẫn luôn nằm trong nó. 335 Các bí mật cuộc đời không ai biết. Cũng chẳng ai biết được ngày mình chết. Hãy uống đi, đời ngắn lắm, uống đi. Kẻo chết sớm, cốc này không uống hết. 339 Ta được dạy chỉ một điều buồn tẻ: "Sống tử tế sẽ thành ma tử tế." Vậy thì tôi suốt đời yêu và say. Hy vọng chết cũng trở thành như thế. 340 Hãy vui lên, đừng tham, đừng cáu giận. Tìm mọi cách mà chiều lòng số phận. Đừng bao giờ xa rượu, xa người yêu Cũng đừng quên cuộc đời này rất ngắn. 341 Sống mà không biết say, luôn cau có Thì thật ngốc, hoặc ít ra, thật khổ. Bản thân tôi được rượu dạy điều này: "Cứ uống đi, rồi mọi điều sẽ rõ." 343 Lại lần nữa hoa hồng nở đầy. Hãy cho người mang rượu ra đây. Hãy quên đi thiên đường, địa ngục - Chỉ trẻ con mới tin chuyện này. 347 Tôi chỉ uống với bạn bè - thế đấy. Tôi uống rượu vì ý trời muốn vậy. Nên bảo tôi bỏ rượu, khó vô cùng. Ai dám trái lời ngài đã dạy? 349 Ta, người trần, liệu được sống bao lâu? Hãy vứt ngay câu hỏi ấy khỏi đầu. Đừng cố tránh cái điều không thể tránh. Còn bây giờ, hãy rót rượu ra mau! 351 Kể từ ngày được sinh trên trái đất Tôi hiểu rượu chính là điều hay nhất Tôi ngạc nhiên thấy rượu bán rất nhiều. Ngạc nhiên hơn - giá cũng không quá đắt. 352 Càng về già, càng uống nhiều cho bõ. Rượu giúp ta quên mọi điều đau khổ. Tôi chết đi, hãy lấy rượu lau người. Nhớ trồng giúp một giàn nho trên mộ. 354 Anh - suốt ngày lo đọc kinh, tính toán. Tôi - uống rượu cùng người yêu và tán. Cuộc đời tôi dành cho rượu và tình. Không để phí như anh đâu, anh bạn. 357 Ê, anh kia, uống đi, đừng ngủ gật. Xin hãy nhớ một điều đơn giản nhất: Chưa có ai sống lại bao giờ. Và cả ta rồi cũng chui xuống đất. 358 Nếu anh muốn bằng người, không thua ai Thì phải uống hàng ngày - từ thứ hai Đến thứ ba, tư, năm và sáu, bảy. Còn chủ nhật thì phải uống gấp hai. 360 Rượu là cái đáng ta thờ sớm tối. Lãng phí rượu sẽ bị trời bắt tội. Anh để rơi nước mắt - chẳng hề gì. Nhưng đổ rượu - anh là người có lỗi. 361 Còn được uống đều đều - hãy mừng đi, Khayyam. Được ngồi cạnh người yêu - hãy mừng đi Khayyam. Và dòng chảy cuộc đời một ngày kia sẽ cạn, Nhưng rượu anh còn nhiều - hãy mừng đi, Khayyam 363 Ai cau có và buồn lo vô cớ Thì phải sống suốt đời trong nỗi sợ. Tôi, Khayyam, uống, uống nữa, chừng nào Nhạc chưa tắt và cốc tôi chưa vỡ. 366 Còn đang sống, tôi còn vui, còn say. Mang thật nhiều, thật nhiều rượu ra đây. Tôi sẽ uống đến ngã lăn ra ghế Nhưng tất nhiên cốc rượu vẫn trên tay. 367 Ramazan - tháng ăn chay, chán thật. Phải nhịn đói tụng kinh hoa cả mắt. Nên tôi nhầm, uống phải rượu, Alla Chắc tha thứ cái tội này nhỏ nhặt. 368 Tôi nhìn rượu mà thấy như máu đỏ Liền tự nhủ: "Uống làm gì, thôi bỏ." Nhưng hình như ai đó nói bên tai: "Không có máu, sống làm sao hả bố?" 369 Cốc không rượu thì buồn không chịu nổi Ăn cái gì cũng nhạt phèo - phải nói Đời bắt ta chịu trăm bệnh đau buồn, Chỉ có rượu là giúp ta chữa khỏi. 370 Không uống rượu đời này là rất khó. Không có rượu, chân đứng yên một chỗ. Khi người ta đưa cốc rượu mời tôi, Thì tất nhiên tôi sẽ cầm lấy nó. 373 Mặc người khác cười chê, nào lại đây. Hãy hát đi, hãy cầm cốc lên tay. Ta cùng uống, bán cả nhà để uống. Và uống xong đập vỡ chiếc cốc này. 375 Bỏ uống rượu và suốt đời không yêu? Thế thì chết còn hơn, bởi một điều: Đời rất ngắn, tiếp theo là cái chết. Mà những gì sót lại cũng không nhiều. 376 Người hiểu rõ luật thiên nhiên, chắc chắn Không bao giờ quá say hay quá giận. Biết mọi điều ác thiện sẽ trôi qua. Mà thiện ác còn tùy ta nhìn nhận. 377 Tim tôi yêu, nhức nhối - hãy tha thứ cho tôi. Ý nghĩ đầy tội lỗi - hãy tha thứ cho tôi. Còn bàn tay, hễ thấy rượu là chìa. Chân say không đứng nổi - hãy tha thứ cho tôi. 379 Cuộc đời này chưa bằng hai hạt thóc. Đừng bỏ rượu mà bị coi là ngốc. Đừng vẩn vơ mơ tưởng chuyện thiên đường. Tốt hơn hết, xin mời anh cạn cốc. 380 Trừ cốc rượu và tình yêu - hết thẩy Gia tài tôi - muốn lấy gì thì lấy. Quá nửa đời nổi tiếng một thằng say. Đến lúc chết chắc thằng tôi vẫn vậy. 381 Đừng nhíu mày vì đời lắm buồn đau. Đừng bận lòng lo nghĩ chuyện đâu đâu. Hãy làm đầy cuộc đời anh bằng rượu,. Như rót đầy cốc rượu này chúc nhau. 382 Chỉ thằng ngốc mới ăn chay, tụng kinh. Cái ta cần là cốc rượu và tình. Yên tâm đi, Khayyam, sau khi chết Xác của anh cũng bị vắt thành bình. 384 Ngài làm vỡ bình của tôi, ôi thượng đế. Làm tôi khát, khô cháy môi, ôi thượng đế. Bình rượu ngon mà đổ phí thế này Thì đích thị ngài say rồi, ôi thượng đế. 386 Nào, hát đi, cô gái, đừng ỡm ờ. Nàng và ta say từ sáng đến giờ Ta tiếp tục say suốt đêm, đến mức Không biết mình đang sống thật hay mơ. 387 Hỡi thượng đế, hãy cho cái con cần. Đừng để lũ đê hèn cho con ăn. Cũng nhân tiện, ngài hãy cho con uống. Uống thật say, quên bao nỗi nhọc nhằn. 388 Cái trong cốc không phải là nước lã. Hãy uống đi, không có gì hèn hạ. Vì ngày mai, chết bị vắt thành bình. Có thể ta sẽ khát nhiều hơn cả. 389 Không trốn được số trời, buồn làm gì? Hơi đâu mà oán đời, buồn làm gì? Hãy uống đi, quên mọi điều đau khổ. Nào uống hết một hơi, buồn làm gì? 390 Tranh luận nhiều như thế ích gì không? Có ích gì khi bàn chuyện viển vông? Hãy mang rượu ra đây ngay, nhân thể Gọi cho thêm mấy cô gái má hồng. 391 Hãy cúi xuống rót thật đầy, rót đi. Để ta uống đến kỳ say, rót đi. Bạn bè phản, chỉ quán này không phản. Nên ta ngồi uống ở đây, rót đi. 392 Hãy dũng cảm nhìn trời xanh trên đầu. Hãy uống rượu để xua hết buồn rầu. Sớm hoặc muộn, ai cũng thành bụi đất. Cái ngày ấy cũng chẳng chừa anh đâu. 393 Môi cốc rượu và đôi môi người yêu Là những cái tôi cần, quả không nhiều. Tôi làm bạn với cả hai, vì thế Tôi vào quán suốt từ sáng đến chiều.       THAI BA TAN dich - nguồn: thaibatan.com