355. CHIẾC BÌNH GỐM VỠ

           Trương Duyệt Nhiên 

         

Một đồ gốm là một sinh mệnh. Khi bạn đứng trước lò nung chờ đợi đồ gốm tự tay bạn làm ra lò thì chẳng khác gì bạn chờ đọi một hài nhi thuộc về bạn ra đời — Đề ký.

         Mấy lời trên đây do Phạn Tiểu Cao nói với tôi. Trong lòng tôi, Cao là siêu nhân và là người giỏi nhẫn nại. Dưới gầm trời này, chỉ một mình tôi tin chắc Cao là nhà nghệ thuật. Tôi quen Cao hôm tôi đến quán bar gốm chơi nặn đất. Cao làm công việc dạy khách nặn đồ gốm, dáng vẻ bất cần đời.

         Khi nặn đồ gốm, mặt Cao luôn lạnh lùng, hơn nữa chẳng khi nào cúi đầu, cứ ngẩng cao vầng trán vừa nhìn đã nhận thấy cao quí, những ngón tay thon mảnh vờn đất sét theo tiết tấu, Không một chút xúc động nào trong khi làm, chỉ hai ba phút là Cao nặn xong một cái bình đất không đặc trưng, không cá tính. Đấy là lúc lần đầu tiên tôi nhìn thấy Cao, tôi thong thả tiến đến vì trên chiếc áo thuần một màu Cao đang mặc có sáu cái cúc rất lạ. Sáu cái cúc bằng đất nung, giữ nguyên màu đất sét, trên cúc có nhiều hình khác nhau như hình mặt trăng lặng lẽ, hình con mắt buồn thương v.v...Mỗi chiếc cúc đều có vẻ đẹp phóng khoáng, vời vợi. Khi tôi biết đó là những kiệt tác tự tay Cao làm, tôi nhất quyết kết bạn với Cao.

         Chúng tôi là bạn chơi với nhau rất thân, hai đứa đều thích quán bar gốm. nơi thường xuyên mở nhạc của người da đen, máy xay cà phê và bàn xoay làm đồ gốm cùng quay một điệu. Hai đứa cũng thích cà phê Lam Sơn và rượu bạc hà xanh dịu ngọt, thích màn đêm và mèo con, thích tàu điện ngầm và đèn nêông , thích phim của Vương Gia Vệ và truyện của Murakami Haruki. Và cuối cùng, cả hai cùng thích đất sét và đồ gốm.

         Nhưng không lâu sau đó, tôi phải chia tay với nhà nghệ thuật trẻ tuổi ấy. Niềm kiêu ngạo và lòng ham muốn của Cao không ngừng lan rộng, cuối cùng đã thiêu đốt  trái tim vốn bình dị, ôn hòa của anh. Sớm ròi bỏ trường học tràn đầy tình cảm thuần khiết, mười chín tuổi, Cao muốn đến thành phố có tàu điện ngầm, có hoạt động ban đêm, có công ty bách hóa mang tên Mùa Xuân Paris để tìm mộng. Còn tôi, tôi phải ở lại thành phố nhỏ còn lạc hậu này để tiếp tục làm những bài tập vĩ đại, bất hủ.

         Hôm ấy là một chiều mùa đông khá lạnh giá. Quán bar gốm. Tôi ngồi trước bàn xoay làm đồ gốm đang quay tít, nhìn thẳng vào người bạn đáng yêu của tôi là Phạn Tiểu Cao. Nói theo Milan Condra thì  chiều hôm ấy là “cuộc tụ họp để chia tay”. Tôi nghĩ  nguyên nhân Cao chọn tôi làm người tiễn biệt vì lâu nay tôi sùng bái anh như một tín đồ, hoặc anh chỉ muốn có một chút tình cảm lưu luyến khi từ biệt thành phố này. Cao luôn nói lời an ủi để tôi bớt đau lòng. Cao nói anh sẽ mua cho tôi một con gấu mũi bằng da thật nghe nói khá đắt tiền ở Mùa Xuân Paris, Cao nói anh sẽ đón tôi đến chơi.....Tôi tê dại lắc đầu, hơi nũng nịu nói :

         - Làm cho em một đồ gốm lần cuối cùng đi nào !

         Tôi cảm thấy tim tôi thấp thỏm rung lên hai từ nóng bỏng : Ái Tình. Trong giây phút, tôi ngạc nhiên. Như một con mèo đang thích thú chén cá, đúng vậy, hai chúng tôi chơi với nhau rất thích thú, thích thú như con mèo đang hưởng thụ món cá, nhưng con mèo sướng quá hóa rồ ấy chỉ một giây bất cẩn đã nuốt phải cái xương mang tên Ái Tình. Vấn đề rất nghiêm túc là cái xương Ái Tình hoàn toàn bất ngờ ấy đã làm đau con mèo non nớt.

         Tôi nhìn ra ngoài cửa sổ, tự nhắc nhở đây là mùa đông khô cằn thích hợp cho biệt ly. Tôi tự nhấn mạnh nhiều lần rằng Phạn Tiểu Cao chẳng qua chỉ là ngôi sao đổi ngôi vụt lóe sáng rồi mất hút ngay bên cạnh tôi, nhưng tôi không cách gì phủ nhận ánh sáng mãnh liệt của ngôi sao đổi ngôi ấy đã làm tổn thương tôi.

         Cả một buổi chiều, chúng tôi chung sức hoàn thành một chiếc bình gốm rất có cá tính. Nó tròn xoe, bụng bự đến ngạt thở vì miệng bình hình trái tim chỉ to bằng móng tay cái. Tôi yêu cầu vách bình phải thật mỏng, bởi có mỏng thì khi gõ mới vang lên được thanh âm khiên lòng người xúc động. Trong lúc bàn xoay làm bình gốm quay tít mù, tôi lặng lẽ ứa một giọt nước mắt, nó cũng lặng lẽ rơi tọt vào trong bình. Phạn Tiểu Cao dừng bàn xoay, kéo tôi đang ngây dại lại, hết sức dịu dàng nói :

         - Cô bé ngốc nghếch ơi, muốn bình mỏng nữa thì khi nung nó sẽ nổ mất đấy !

          Tôi đăm dăm nhìn chiếc bình, rụt rè hỏi :

         - Cho em một cái cúc bằng gốm của anh được không ?

        Thế là tôi được cái cúc khắc hình chiếc xương cá đã trải qua một đoạn biển dâu mà bấy lâu mơ tưởng. Tôi nắm chặt nó trong lòng bàn tay. Đây là chiếc xương cá đã làm đau con mèo nhỏ hay sao ? Tôi lăm bẩm tự hỏi.

         Chiếc cúc được tôi cẩn thận gắn lên bình, chiếc bình lập tức như được đeo huân chương, đứng ngạo nghễ trên bàn xoay. Đó là chiếc bình do chúng tôi chung sức làm ra. Trong những ngày sau này, tôi có thể dùng nó để ôn lại quá khứ, tôi có thể lắng nghe âm thanh của tiếng sáo trời mỗi khi gõ nó. Tôi mân mê thân hình bằng đất sét của nó để thần tượng mến yêu của tôi có thể kịp thời nhảy ra khỏi những chuyện ngày xưa, đăm đăm nhìn vào mắt tôi như ngày nào. Chiếc bình đó chứa đựng tình yêu của hai chúng tôi, một thể khí thơm ngát không màu sắc và trong suốt. Có ai biết vì sao tôi cố hết sức làm miệng bình nhỏ như vậy không ? Tôi sợ thể khí đó bay lên rồi thoát ra khỏi bình đấy !

          Đó là tất cả những gì tôi có thể làm cho tình cảm của tôi khi mười bảy tuổi.

        Từ lúc nặn xong bình đến khi đem nung phải chờ khoảng hai mươi ngày.Trong thời gian đó, vào một buổi hoàng hôn màu hoa hồng nhạt, Phạn Tiểu Cao ra đi. Tôi lặng lẽ ngồi bên cửa sổ, hết lần này đến lần khác lẩm bẩm  nói lời tạm biệt nhà nghệ thuật nửa mùa trẻ tuổi trong hương cà phê Lam Sơn phảng phất lan ra như khói và trong tiếng còi tàu ảo giác,

          Trong thời gian chiếc bình yêu dấu của chúng tôi được nung, tôi lặng lẽ ngồi bên lò nung chờ đợi. Phạn Tiểu Cao đã thu xếp sẵn để lò chỉ nung một chiếc bình của chúng tôi, để nó long trọng được ra đời, Trong thời gian chờ đợi dài dằng dặc, tôi tưởng tượng về chiếc bình thanh khiết, thiêng liêng của chúng tôi. Nó có làn da màu đồng cổ, nó có cái bụng bự tròn xoe, trên mình  nó mang hơi thở của Anh.

          Nhưng tất cả đã vụt tắt trong một tiếng nổ vang. Tiếng nổ phát ra từ lò  nung đang thai nghén chiếc bình Tình Yêu của chúng tôi. Trên đời này, chiếc bình yêu dấu chỉ vang lên một thanh âm duy nhất. Nó nổ rồi, nó nứt rồi, nó vỡ rồi, nó chết yểu rồi !

         Cuộc tình mỏng manh dễ vỡ như vậy là cái chắc.

        Tôi khóc òa lên, không sao kiềm chế nổi. Tình yêu của chúng tôi nổ rồi, tan ra từng mảnh rồi. Tôi chạy bổ đến bên lò, bới tìm trong đống thi hài còn sót lại.

          Chiếc cúc áo.

          Tàn khuyết.

        Tôi đăm đăm nhìn đi nhìn lại cái xương cá sứt sẹo, ngắn ngủn và kinh ngạc nhận ra nó giống hệt một vết thương trên trái tim !.