Mộc Nhân Lê Đức Thịnh
Bob Dylan là nghệ
danh của ca sĩ, nhạc sĩ, diễn viên, họa sĩ, nhà văn và nhà biên kịch người
Mỹ Robert Allen Zimmerman (sinh ngày 24 tháng 5 năm 1941).
Ông là một trong những nghệ sĩ có ảnh hưởng nhất tới nền âm nhạc nói riêng và
văn hóa thế giới nói chung trong suốt năm thập kỷ gần đây. Ông là người khởi xướng
và đi đầu trong những phong trào xã hội như: bảo vệ nhân quyền, phản chiến…
Tên tuổi của ông gắn với nhiều ca khúc nổi tiếng như: "Blowin' in the Wind",
"The Times They Are a-Changin'” đã có tác động làm thay đổi bộ mặt nền âm
nhạc đương đại Mỹ thời bấy giờ.
Ông đã tạo nên một
nét âm nhạc riêng từ sự kết hợp nhiều phong cách truyền thống đa dạng của nước
Mỹ: nhạc dân gian (folk), nhạc đồng quê (country), nhạc phúc âm (church
music), nhạc jazz (âm nhạc gốc châu Phi) và các khuynh hướng âm nhạc hiện đại
như rock 'n' roll , rockabilly…
Ở ông có sự dung
hòa giữa nghệ sĩ trình diễn, nghệ sĩ sáng tác, nghệ sĩ tiên phong trong các xu
hướng nghệ thuật và tinh thần thời đại.
Dù luôn có
được vị trí cao tại các bảng xếp hạng âm nhạc của Mỹ và châu Âu như các giải Grammy, giải
Quả cầu vàng và giải Oscar; lượng album của ông luôn bán chạy dẫn đầu
thị trường đĩa nhạc toàn cầu; năm 2008 ông được trao giải Pulitzer báo
chí… nhưng khuynh hướng âm nhạc của Bob cũng nhận được nhiều chê bai, gièm pha,
chỉ trích.
Năm 2004, ông được
tạp chí âm nhạc danh tiếng Rolling Stone bình chọn là nghệ sĩ vĩ đại
thứ 2 mọi thời đại, sau The Beatles.
Năm 2016 ông nhận giải
Nobel Văn học vì "tạo ra sự diễn đạt thơ mới trong truyền thống ca
hát tuyệt vời của Mỹ".
Viện Hàn lâm Thụy
Điển công bố giải thưởng Nobel Văn học 2016 cho Bob Dylan có thể là một bất ngờ
trong giới văn chương Việt Nam và quốc tế - dù ông có trong danh sách hàng
trăm đề cử nhưng tên ông chưa bao giờ nằm trong bảng cá cược Nobel toàn cầu –
tuy nhên đó là sự ghi nhận những đóng góp của ông cho sự nghiệp âm nhạc, văn
hóa, văn chương thế giới. Có thể Ủy ban Nobel muốn mở rộng khái niệm văn học
trong mối quan hệ tích hợp với các loại hình nghệ thuật khác hay nói cách khác
là sự ghi nhận tính liên văn bản trong các lĩnh vực nghệ thuật. Nhiều nhà
nghiên cứu còn cho rằng đây là sự vinh danh một dạng thức “văn chương cao cấp”.
Hãy đọc lại vài
đoạn ca từ trong sáng tác của Bob Dylan để thấy được sự kết hợp giữa chính trị,
xã hội, triết học , văn chương trong đó "có những đóng góp đặc biệt của
ông cho âm nhạc và văn hóa, chủ yếu với những ca từ phức tạp kết hợp với sức mạnh
đặc biệt của thi ca".
1. Ca khúc Blowin’ in the
wind (Cuốn trong cơn gió): “How many
roads must a man walk down before they call him a man?/ How many seas must a
white dove sail before she sleeps in the sand?/ How many times must the canon
balls fly before they're forever banned?/ The answer, my friend, is blowin' in
the wind, The answer is blowin' in the wind./ How many years must a mountain
exist before it is washed to the sea?/ How many years can some people exist before
they're allowed to be free?/How many times can a man turn his head and pretend
that he just doesn't see?/ The answer, my friend, is blowin' in the wind, The
answer is blowin' in the wind…”
(Bao
chặng đường ta phải qua trước khi được gọi là người ?/ Bao đại dương bồ câu sải
cánh trước khi được ngủ trên cát?/ Bao lần đạn pháo bay ra trước khi im tiếng?/
Bạn ơi, câu trả lời đang cuốn trong cơn gió/ Bao năm núi đồi hiện tồn trước khi
ngập vào biển sâu?/ Bao năm con người sinh tồn trước khi được hưởng tự do?/ Bao
lần ta quay đầu nhìn lại rồi vờ ngoảnh mặt làm ngơ ?/ Bạn ơi, câu trả lời đang
cuốn trong cơn gió/ Bao lần ta phải ngước nhìn trước khi có thể thấy bầu trời? Bao
lỗ tai ta phải có được trước khi nghe tiếng khóc loài người? Bao cái chết ta phải
đón nhận để ta thấy quá nhiều người đã hy sinh ? Bạn ơi, câu trả lời đang cuốn
trong cơn gió…)
2.
Ca khúc Don’t think twice, it’s alright (Đừng
nghĩ ngợi nhiều, mọi thứ sẽ ổn) : “Well, it ain't no use to sit and wonder why,
babeeEven you don't know by now and it ain't no use to sit and wonder why, babe
It'll never do somehow. When your rooster crows at the break of dawn look out
your window, and I'll be gone . You're the reason I'm a-traveling on but don't
think twice, it's all right.And It ain't no use in turning on your light, babe The
light I never knowed and it ain't no use in turning on your light, babe I'm on
the dark side of the road But I wish there was somethin' you would do or say to
try and make me change my mind and stay but we never did too much talking
anyway But don't think twice, it's all right
(Này, em đừng ngồi trầm tư
và tự vấn ngay cả lúc này em cũng chẳng biết gì đừng cứ ngồi trầm tư và tự vấn sẽ chẳng bao giờ giải quyết được gì đâu. Khi tiếng
gà gọi bình minh hãy nhìn ra cửa sổ, tôi đã đi xa. Em là lý do tôi tiếp tục
hành trình Nhưng đừng nghĩ ngợi nhiều, mọi thứ sẽ ổn. Và em cũng đừng lên đèn vì đó thứ
ánh sáng tôi chẳng cần đến và em cũng đừng bật đèn lên vì tôi đang ở phía tối của
cung đường. Nhưng tôi ước em sẽ nói hay
làm gì đó để làm tôi thay đổi ý định và ở lại nhưng chúng ta đừng nói gì nhiều đừng
nghĩ ngợi nhiều, mọi thứ sẽ ổn.) – trích từ bản dịch “Dust in the wind” – Mộc
Nhân Lê Đức Thịnh - nxb Đà Nẵng 2016.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét