Mộc Nhân dịch (1)
Nguyên tác: “Metals Metals” - by Russell Edson (2)
Rời xứ vàng miền Tây, xứ chì miền Đông, vào xứ thép miền Nam, đến xứ bạc miền Bắc…
Ồ, kim loại, kim loại ở
khắp mọi nơi, nĩa và dao, khóa thắt lưng và móc… Khi bị đánh đập, bạn hát. Bạn
không cho ai một cơ hội…
Bạn chui ra từ lòng đất
và bay cùng loài người. Bạn trú ngụ trong loài người. Bạn làm họ đau đớn khủng
khiếp. Bạn xé nát họ. Bạn chẳng bận lòng ai cả.
Ôi, kim loại, kim loại,
tại sao bạn cứ lảng vảng quanh đây? Bạn nắm cổ tay đàn ông chưa đủ sao? Chúng
tôi để bạn trong miệng chưa đủ sao?
Tại sao bạn không chịu
làm gì cho bản thân? Tại sao bạn cứ chờ đợi đàn ông chỉ cho bạn cách sống?
Và đàn ông yêu bạn. Có lẽ
là vì bạn quá yếu mềm.
Đúng là bạn đã như thế,
đúng vậy, lao vào bất cứ thứ gì đàn ông yêu cầu bạn. Điều đó luôn chứng tỏ bạn
có phần mềm yếu hơn thực tế.
Ôi kim loại, kim loại, tại
sao bạn cứ ở đầy trong nhà tôi?
Các bạn giống như người
nhà, mà chẳng quan tâm đến ai cả.
-----
(1). Nguồn Anh ngữ: biblioklep.org
(2). Russell Edson: Russell Edson (1928 - 2014) là một nhà thơ, tiểu thuyết gia, nhà văn và họa sĩ minh họa người Mỹ. Ông được giới phê bình gọi là “Cha đẻ của thơ văn xuôi Mỹ" (Godfather of the prose poem in America). Sinh ra tại Manhattan, Edson học nghệ thuật từ nhỏ. Ông bắt đầu xuất bản thơ vào những năm 1950. Các danh hiệu của ông với tư cách là một nhà thơ bao gồm học bổng Guggenheim, Giải thưởng Whiting, và một số học bổng từ Quỹ Quốc gia về Nghệ thuật... Edson đã tự xuất bản một số tập thơ nhỏ và sau đó là nhiều tập thơ văn xuôi, truyện ngụ ngôn, hai tiểu thuyết, Gulping's Recital và The Song of Percival Peacock, và một tập kịch có tựa đề The Falling Sickness. Cuốn sách cuối cùng của ông là See Jack (Nhà xuất bản Đại học Pittsburgh, 2009).
(3). AI: Bài thơ "Metals Metals" của Russell Edson là một tác phẩm lạ lùng, đầy tính siêu thực và triết lý. Nó mang một giọng điệu trữ tình nhưng vẫn giữ nguyên sự quái đản và ám ảnh đặc trưng của Edson. Tác phẩm này không chỉ là một lời than vãn về kim loại, mà còn là một ẩn dụ sâu sắc về mối quan hệ giữa con người và những vật chất mà họ tạo ra.
- Mở đầu bài thơ, kim loại xuất hiện từ mọi
hướng: Đông, Tây, Nam, Bắc; như một thế lực không thể ngăn cản. Sự liệt kê này
không chỉ mang tính biểu tượng mà còn thể hiện sự xâm lấn toàn diện của kim loại
vào thế giới con người. Chúng không phải là những vật vô tri vô giác, mà có
"tính cách" riêng: "When you are beaten you sing. You do not
give anyone a chance..." Câu thơ này ám chỉ sự dẻo dai, kiên cường và thậm
chí là hung bạo của kim loại. Chúng mạnh hơn, lạnh lùng hơn, và không quan tâm
đến cảm xúc của con người.
- Khổ thơ tiếp theo, kim loại được nhân hóa
như một kẻ thù nguy hiểm, có thể làm tổn thương con người một cách tàn khốc.
Hình ảnh này gợi lên những cuộc chiến tranh, những tai nạn hay đơn giản chỉ là
sự đau đớn mà con người phải chịu đựng từ những vật sắc nhọn.
- Sự giằng xé trong mối quan hệ giữa con
người và kim loại được thể hiện rõ ràng trong khổ thơ thứ ba. Tác giả đặt ra những
câu hỏi đầy chất vấn: "Oh metals metals, why are you always hanging about?
Is it not enough that you hold men’s wrists? Is it not enough that we let you
in our mouths?" Lời than vãn này cho thấy sự bực bội của con người trước sự
hiện diện không thể thiếu của kim loại. Chúng "giữ lấy cổ tay" (như
xiềng xích) và "đi vào miệng" (như dao dĩa, răng vàng), thể hiện sự
kiểm soát và phụ thuộc mà con người dành cho chúng. Tuy nhiên, mối quan hệ này
không chỉ là sự phụ thuộc. Tác giả cũng hé lộ một sự thật trớ trêu: "And
men love you." Tình yêu này có thể xuất phát từ việc kim loại "soften
so often," tức là dễ dàng được uốn nắn, định hình theo ý muốn của con người.
Sự "mềm" này tạo ra một ảo tưởng về sự kiểm soát, rằng con người có
thể làm chủ kim loại. Nhưng ngay lập tức, Edson lại bác bỏ điều đó: "It
has always proved you to be somewhat softer than you really are." Kim loại
chỉ "mềm" khi con người yêu cầu, nhưng bản chất thực sự của chúng vẫn
là sự cứng rắn, lạnh lùng, và bất di bất dịch.
- Bài thơ kết thúc với một
hình ảnh đầy ám ảnh và quen thuộc: “Ôi kim loại kim loại, tại sao bạn cứ ở đầy
trong nhà tôi? Các bạn giống như người nhà, chẳng bận tâm đến ai cả.” (Oh
metals metals, why are you always filling my house? You are like family, you do
not care for anyone). Hai câu thơ này đã
cô đọng toàn bộ ý nghĩa của bài thơ. Kim loại, từ những vật dụng nhỏ nhất trong
nhà, đã lấp đầy không gian sống của con người, trở thành một phần của "gia
đình." Tuy nhiên, đó là một loại gia đình giả tạo, vô cảm. Chúng không
quan tâm đến ai cả, cũng giống như đôi khi những mối quan hệ trong cuộc sống hiện
đại trở nên lạnh lùng và hờ hững.
* "Metals Metals" là một bài thơ
siêu thực và sâu sắc. Bằng cách nhân hóa kim loại, Russell Edson đã tạo ra một
bức chân dung đầy mỉa mai về mối quan hệ giữa con người và vật chất. Bài thơ
cho thấy sự phụ thuộc của con người vào những thứ họ tạo ra, sự ảo tưởng về quyền
kiểm soát, và nỗi cô đơn đến từ việc sống trong một thế giới tràn ngập những vật
vô tri.
-----------
* Refrences:
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét