Mộc Nhân dịch (1)
From: “Kills bugs dead” - By Harryette Mullen (2)
.jpg)
Giết chết côn trùng. Sự dư thừa là một cú pháp quá mức cần thiết. Một chút bình yên cuối đường hầm của một đêm ác mộng trong một nhà nghỉ có gián.
Tiếng ồn của chúng làm
nhiễm độc giấc mơ.
Trong những căn bếp tối tăm,
chúng làm bẩn thức ăn, giẫm lên cơ thể chúng ta khi chúng ta ngủ trên đại dương
với lá cờ cướp biển. Đầu lâu xương chéo, chúng giòn tan như kẹo.
Khi chúng ta chết, chúng
sẽ ăn thịt ta, trừ khi chúng ta giết chúng trước.
Hãy đầu tư vào những chiếc
bẫy chuột tốt hơn. Không bắt tù binh lên tàu, làm rung chuyển con tàu, xâm phạm
giường của chúng ta bằng bệnh dịch.
Chúng ta mơ về giấc mơ
tuyệt chủng. Xóa sổ một loài, với Chúa ở bên cạnh. Tiêu diệt côn trùng. Khử
trùng những loài sâu bọ bẩn thỉu.
------------
Chú thích:
(1). Bản Anh ngữ tại nguồn Poetryfoundation.org
(2). Harryette Mullen (1953) sinh ra ở
Florence, Alabama, nhưng dành phần lớn thời thơ ấu ở Fort Worth, Texas; bà là một
nhà thơ và giáo sư tiếng Anh tại Đại học California, Los Angeles, nơi bà giảng
dạy về sáng tác văn học và văn học Mỹ gốc Phi. Các tập thơ của bà bao gồm
S*PeRM**K*T (1992), Sleeping with the Dictionary (2002), Recyclopedia (2006)…
Thơ của bà được các nhà phê bình ca ngợi là độc đáo, mạnh mẽ và đầy thử thách.
Elisabeth A. Frost viết: “Vượt qua ranh giới giữa các phe phái thẩm mỹ thường bị
cô lập, Harryette Mullen đã tiên phong trong thể loại thơ trữ tình blues, rời rạc
của riêng mình, kết hợp mối quan tâm đến các vấn đề chính trị do chính trị bản
sắc đặt ra với sự nhấn mạnh hậu cấu trúc vào ngôn ngữ”. Ngay cả khi viết tiểu
luận và tiểu thuyết, thơ ca vẫn tiếp tục quan trọng với cô. Thơ của Mullen dựa
trên truyền thống truyền miệng, âm nhạc và lời nói. Cô nói: "Tôi viết cho
cả mắt và tai cùng một lúc, tại giao điểm giữa truyền miệng và chữ viết, muốn đảm
bảo rằng có một khía cạnh rắc rối, đáng lo ngại trong tác phẩm để nó không bao
giờ chỉ là một văn bản 'nói' hoặc 'viết’ trong đó “những mối quan hệ giữa nữ
tính, trang phục và ngôn ngữ được dàn dựng tuyệt đẹp bằng lối chơi chữ, kịch
tính hóa những vấn đề phức tạp về giới tính và văn hóa mà không đưa ra những
câu trả lời dễ dàng hay dễ đoán"…
(3). AI: Bài thơ "Kills bugs dead" của Harryette Mullen
là một tác phẩm đầy sức mạnh và gây ám ảnh. Nhà thơ đã lấy một khẩu hiệu quảng
cáo nhàm chán, gần như hài hước, và biến nó thành một suy ngẫm sâu sắc về ngôn
ngữ, bạo lực và sự phi nhân tính hóa. Tiêu đề bài thơ, một ví dụ điển hình của
việc dùng từ thừa thãi trong tiếp thị, đã đặt nền móng cho chủ đề chính: cách
ngôn ngữ có thể được sử dụng để biện minh, đơn giản hóa và thậm chí tôn vinh
các hành động hủy diệt.
- Bài thơ mở đầu với một lời chỉ trích trực
tiếp về tiêu đề: "Kills bugs dead. Redundancy is syntactical
overkill." (Giết côn trùng chết. Sự thừa thãi là sự hủy diệt về cú pháp).
Câu thơ này ngay lập tức thể hiện sự tinh nghịch trong cách chơi chữ của Mullen.
Bà đã kết nối sự thừa thãi của cụm từ với khái niệm "overkill" (hủy
diệt quá mức), cho thấy bạo lực không chỉ là hành động thể chất mà còn là hành
vi ngôn ngữ. Ngôn ngữ dùng để bán một sản phẩm đã trở thành biểu tượng cho một
thôi thúc rộng lớn hơn của con người hướng đến sự hủy diệt hoàn toàn. Mullen
sau đó chuyển sang một khung cảnh siêu thực, đầy ác mộng. Những con gián không
chỉ là loài gây hại mà là một thế lực "infects the dream" (làm nhiễm
bẩn giấc mơ). Chúng "foul the food" (làm bẩn thức ăn) và "walk
on our bodies as we sleep" (bò trên cơ thể khi chúng ta ngủ). Đây không chỉ
là một vấn đề dịch hại đơn thuần, mà là một mối đe dọa hiện hữu đối với sự bình
yên, thuần khiết và an toàn. Những con gián được gán cho một phẩm chất nham hiểm,
gần như thần thoại, với hình ảnh "pirate flags" (cờ hải tặc) và
"skull and crossbones" (đầu lâu xương chéo), biến chúng từ một sự phiền
toái thành một kẻ thù hung ác và mạnh mẽ.
- Sự căng thẳng cốt lõi của bài thơ nằm ở sự
chuyển đổi từ một vấn đề thực tế (côn trùng trong nhà) sang một cuộc thánh chiến
mang tính ý thức hệ. Mong muốn của người nói đã leo thang từ việc kiểm soát dịch
hại đơn giản thành một "giấc mơ của sự tiêu diệt" (dream of
extirpation). Từ này, có nghĩa là xóa sổ hoàn toàn một thứ gì đó, cho thấy một ảo
tưởng bạo lực, sâu sắc của người nói. Hành động giết côn trùng được xem như một
sứ mệnh chính nghĩa, gần như thần thánh: "Wipe out a species, with God at
our side." (Xóa sổ một loài, với Chúa ở bên cạnh chúng ta). Mullen sử dụng
một loạt các cụm từ ngày càng khắc nghiệt và phi nhân tính hóa để mô tả lũ côn
trùng: "Annihilate the insects. Sterilize the filthy vermin." (Hủy diệt
lũ côn trùng. Tiệt trùng lũ vật bẩn thỉu). Ngôn ngữ ở đây không phải là để diệt
trừ loài gây hại mà là để thanh lọc thế giới khỏi thứ được coi là "bẩn thỉu."
Điều này gợi lại lối hùng biện từng được sử dụng trong lịch sử để biện minh cho
các tội ác diệt chủng và các hành vi tàn bạo khác. Bằng cách kết nối hành động
giết côn trùng với một ngôn ngữ nặng nề như vậy, Mullen buộc người đọc phải đối
mặt với sự bạo lực tiềm ẩn trong suy nghĩ và lời nói của chính chúng ta.
Tóm lại, "Kills bugs dead" là một
bài thơ xuất sắc và gây ám ảnh. Nó sử dụng một vấn đề nhỏ nhặt, trong gia đình,
để khám phá một khía cạnh lớn hơn, đen tối hơn của bản chất con người - khả
năng bạo lực, mong muốn kiểm soát tuyệt đối và cách ngôn ngữ định hình nhận thức
của chúng ta. Bài thơ thách thức chúng ta nhìn xa hơn những gì hiển nhiên và
xem xét những hàm ý đạo đức của ngay cả những cụm từ phổ biến nhất.
------------
* References:
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét