887. A HARD RAIN’S A GONNA FALL

          Ca khúc “A hard rain’s a-gonna fall” - Bob Dylan

“A hard rain’s a-gonna fall” được Bob Dylan sáng tác năm 1962 thể hiện cái nhìn bi quan và những dự báo về thế giới trong bối cảnh một cuộc chiến tranh hạt nhân có thể nổ ra dẫn đến hủy diệt nhân loại. Thời điểm này là lúc đỉnh điểm của chiến tranh lạnh với các khủng hoảng khó tháo gỡ giữa Mỹ và các nước cộng sản.

            Ca khúc như lời thủ thỉ của người cha với con nhỏ về những điều mà cha quan tâm là con người và xã hội đương thời. Bài hát có kết cấu lặp, mỗi tổ khúc gồm 3 phần lặp lại: lời hỏi – lời thể hiện tâm trạng ưu tư về hiện thực – lời dự báo về một cơn mưa lớn sắp đổ xuống địa cầu. Hình ảnh ẩn dụ “Cơn mưa lớn” (Hard rain) gợi lại điển tích trong Kinh Thánh về những trận đại hồng thủy giáng xuống con người trong nay mai.

Tùy vào bối cảnh thời đại mà các ẩn dụ trong “A hard rain's a-gonna fall” được diễn dịch khác nhau. Những năm 1960, bài hát thể hiện thái độ phản chiến đối với cuộc chiến tranh Việt Nam, nó là lòng tiếc thương đến những người trẻ tuổi bị buộc phải ra chiến trường và tác động lâu dài của cuộc chiến đến nước Mỹ. Khi chiến tranh kết thúc, những biểu tượng ẩn dụ trong bài hát được sử dụng cho các chiến dịch tuyên truyền chống biến đổi khí hậu, bảo vệ môi trường, vì vậy tháng 12 năm 2009, trước thềm hội nghị về biến đổi khí hậu toàn cầu tại Copenhagen, Liên Hiệp Quốc đã chọn “A hard rain's a-gonna fall” làm bài hát  chính tuyên truyền cho Hội nghị để cảnh báo những tác hại của việc thay đổi khí hậu, môi trường trên phạm vi toàn cầu. Ngày nay, bài hát được dùng để diễn tả nỗi lo sợ của con người trước nhiều thảm họa luôn chực chờ như: môi trường bị tàn phá, sự nghèo đói, dân số tăng nhanh, ô nhiễm, chiến tranh…

Bài hát “A hard rain's a-gonna fall”  là nguồn cảm hứng cho nhiều nghệ sĩ khác thể hiện lại và theo giới nghiên cứu âm nhạc thế giới, nó được xem là một trong 6 bài hát của Bob Dylan có tác động thay đổi lịch sử âm nhạc thế giới. Sáu bài đó là: Blowin' in the Wind, The Times They Are A-Changing, Subterranean,  Homesick Blues, Like A Rolling Stone, A Hard Rain's A-gonna Fall, Hurricane.

Ngày 10 tháng 12 năm 2016, tại Stockholm, Thụy Điển, Ủy ban Nobel tổ chức lễ trao các giải Nobel, trong đó có Nobel Văn Học nhưng Bob Dylan lại không đến nhận, viện cớ bận việc. Tuy nhiên bài hát nổi tiếng “A Hard Rain’s A-Gonna Fall” vẫn được nữ ca sĩ Mỹ Patti Smith hát trong buổi lễ trao giải này.

* Nghe ca khúc “A Hard Rain's a-gonna Fall ” tại đây

Và cảm nhận phần lời dịch Việt ngữ của Mộc Nhân – Lê Đức Thịnh

Bài đã xuất bản trong tập sách: "Bob Dylan - Những hòn đá lăn"

MỘT CƠN MƯA LỚN SẮP ĐỔ XUỐNG 

1,

Này con trai có đôi mắt xanh của ta, con đã ở đâu?

Này con nhỏ yêu dấu của ta, con đã ở đâu?

Ta leo lên mười hai ngọn núi phủ sương

Ta lê lết trên sáu con đường gập ghềnh

Ta bước đi giữa bảy khu rừng âm u

Ta thoát ra từ mười hai đại dương chết chóc

Ta đã qua mười ngàn dặm để đến một nghĩa trang

Một cơn mưa lớn sắp đổ xuống

Một cơn mưa lớn sắp đổ xuống

2.

Này con trai có đôi mắt xanh của ta, con đã thấy gì?

Này con nhỏ yêu dấu của ta, con đã thấy gì?

Ta nhìn thấy một đứa bé chào đời giữa bầy sói hoang

Ta nhìn thấy một xa lộ kim cương vắng bóng người

Ta nhìn thấy một khúc quanh tối tăm với máu chảy

Ta nhìn thấy một căn phòng chật kín người cùng búa trên tay

Ta nhìn thấy một cái thang màu trắng ngập trong nước

Ta nhìn thấy mười ngàn người rên xiết với lưỡi bị cắt đứt

                               Ta nhìn thấy súng và lưỡi lê trong tay trẻ em

Một cơn mưa lớn sắp đổ xuống

Một cơn mưa lớn sắp đổ xuống

3. 

Này con trai có đôi mắt xanh của ta, con đã nghe được gì?

Này con nhỏ yêu dấu của ta, con đã nghe được gì?

Ta đã nghe tiếng sấm đì đùng như răn đe

Ta đã nghe tiếng gầm của cơn sóng có thể nhấn chìm cả thế giới

Ta đã nghe hàng trăm tay trống hừng hực

Ta đã nghe hàng ngàn lời thì thầm chẳng ai thấu tỏ

Ta đã nghe một người chết đói

Ta đã nghe nhiều người cười nhạo

Ta đã nghe ca khúc của một nghệ sĩ đã chết nơi vũng lầy

Một cơn mưa lớn sắp đổ xuống

Một cơn mưa lớn sắp đổ xuống

4.

Này con trai có đôi mắt xanh của ta, con đã gặp ai?

Này con nhỏ yêu dấu của ta, con đã gặp ai?

Ta đã gặp một đứa bé bên con ngựa nhỏ

Ta đã gặp một người da trắng dắt chú chó đen

Ta đã gặp một người đàn bà trẻ trung với thân hình bốc lửa

Ta đã gặp một cô gái trẻ tuổi mang cho ta một cầu vồng

Ta đã gặp một người đàn ông thất tình

Ta đã gặp một người đàn ông khác bị tổn thương bởi hận thù

Một cơn mưa lớn sắp đổ xuống

Một cơn mưa lớn sắp đổ xuống

5.

Này con trai có đôi mắt xanh của ta, giờ con sẽ làm gì?

Này con nhỏ yêu dấu của ta, giờ con sẽ làm gì?

Ta đang quay về trước lúc mưa rơi

Ta sẽ đi vào chốn thẳm sâu của rừng

Nơi ấy con người trắng tay

Nơi những viên thuốc độc ngập tràn nguồn nước

Nơi ngôi nhà bên hồ sát với nhà tù ẩm thấp bẩn thỉu

Khuôn mặt gã đao phủ luôn ẩn giấu kỉ càng

Nơi cái đói thật xấu xí, nơi linh hồn bị lãng quên

Nơi chỉ có màu đen và con số không

Và ta sẽ kể lể, suy nghĩ, nói năng, biểu lộ, phản ứng

Vì tâm hồn có thể cảm nhận điều ấy từ trên núi cao

Rồi ta sẽ đứng trên mặt biển cho đến khi chìm xuống

Nhưng ta sẽ hiểu khúc hát của mình trước khi cất tiếng ca vang

Một cơn mưa lớn sắp đổ xuống

Một cơn mưa lớn sắp đổ xuống

Một cơn mưa lớn sắp đổ xuống

Một cơn mưa lớn sắp đổ xuống

Dịch từ nguyên bản tiếng Anh: A HARD RAIN'S A-GONNA FALL.

từ nguồn trang bobdylan.com

1.

Oh, where have you been, my blue-eyed son?

And where have you been, my darling young one?

I've stumbled on the side of twelve misty mountains

I've walked and I've crawled on six crooked highways

I've stepped in the middle of seven sad forests

I've been out in front of a dozen dead oceans

I've been ten thousand miles in the mouth of a graveyard

It's a hard and it's a hard

It's a hard rain's a-gonna fall.

2. 

Oh, what did you see, my blue-eyed son?

And what did you see, my darling young one?

I saw a newborn baby with wild wolves all around it

I saw a highway of diamonds with nobody on it

I saw a black branch with blood that kept drippin'

I saw a room full of men with their hammers a-bleedin'

I saw a white ladder all covered with water

I saw ten thousand talkers whose tongues were all broken'

                          I saw gun and sharp swords in the hands of young children.

And it's a hard, it's a hard

It's a hard rain's a-gonna fall.

3. 

What did you hear, my blue-eyed son?

And what did you hear, my darling young one?

I heard the sound of a thunder that roared out a warning

I heard the roar of a wave that could drown the whole world

Heard one hundred drummers whose hands were a-blazin'

Heard ten thousand whisperin' and nobody listenin'

I heard one person starve

I heard many people laughin'

Heard the song of a poet who died in the gutter

And it's a hard, it's a hard, it's a hard, it's a hard

It's a hard rain's a-gonna fall.

4. 

Who did you meet, my blue-eyed son?

Who did you meet, my darling young one?

I met a young child beside a dead pony

I met a white man who walked a black dog

I met a young woman whose body was burning

I met a young girl, she gave me a rainbow

I met one man who was wounded in love

I met another man who was wounded in hatred

It's a hard, it's a hard, it's a hard, it's a hard

It's a hard rain's a-gonna fall

5. 

Oh, what'll you do now, my blue-eyed son?

And what'll you do now, my darling young one?

I'm a-goin' back out 'fore the rain starts a-fallin'

I'll walk to the depths of the deepest dark forest

Where the people and their hands are all empty

Where the pellets of poison are flooding their waters

Where the home in the valley meets the damp dirty prison

The executioner's face is always well hidden

Where hunger is ugly, where souls are forgotten

Where black is the color and none is the number

And I'll tell it and think it and speak it and breathe it reflect it

from the mountain so all souls can see it

Then I'll stand on the ocean until I start sinkin'

But I'll know my song well before I start singin'

And it's a hard, it's a hard, it's a hard, it's a hard

It's a hard rain's a-gonna fall

It's a hard rain's a gonna fall

It's a hard rain's a gonna fall.