3.586. GITANJALI 36 - Rabindranath Tagore

   Gitanjali (tiếng Bengal - Thơ Dâng, Lời Dâng) là tập thơ nổi tiếng của nhà thơ người Ấn Độ Rabindranath Tagore (1861 - 1941). Gitanjali là một tập hợp các bài ca tế lễ (song offerings). Tập thơ được xuất bản bằng tiếng Bengal năm 1910 (157 bài) và bằng tiếng Anh vào năm 1912 (103 bài). Tác phẩm này đã giúp Tagore nhận Giải Nobel Văn học vào năm 1913.

LỜI DÂNG 36

Mộc Nhân dịch (1)

From: Gitanjali 36, by Rabindranath Tagore (2)

Hỡi Thượng Đế, đây là lời cầu nguyện của con dâng lên Người

Xin hãy soi sáng, soi vào tận gốc rễ của sự nghèo nàn trong trái tim con.

Xin hãy ban cho con sức mạnh để nhẹ nhàng gánh vác niềm vui và nỗi buồn. (3)

Xin hãy ban cho con sức mạnh để làm cho tình yêu đơm hoa trái phụng sự.

Xin hãy ban cho con sức mạnh để không bao giờ chối bỏ người nghèo hay quỳ gối trước quyền lực.

Xin hãy ban cho con sức mạnh để nâng trí tuệ mình vượt lên trên những điều tầm thường.

Và xin hãy ban cho con sự mạnh mẽ để dâng hiến sức lực của mình cho ý muốn của Người trong tình thương.

-----------

LỜI DÂNG 36

Mộc Nhân - bản phỏng dịch theo thể Lục bát

Con dâng Thượng Đế lời cầu

Xin Người soi sáng cõi sâu tâm hồn

Khi vui chẳng muốn vui hơn

Khi buồn đủ sức để buồn trôi qua (3)

Xin tình yêu được đơm hoa

Xin cho mạnh mẽ để mà hiến dâng

Người khốn khó con muốn gần

Cường quyền bạo lực con cần hiên ngang

Xin cho trí tuệ vững vàng

Để tinh tấn giữa thế gian vô thường

Và xin sức mạnh phi thường

Lời dâng Thượng Đế, tình thương xin Người.

---------------

Chú thích:

(1). Bản Anh ngữ từ nguồn Poet.org

(2). Tiểu sử tác giả R.Tagore: Wikipedia.org

(3). Câu này trong nguyên tác Anh ngữ là: "Give me the strength lightly to bear my joys and sorrows", tác giả Huệ Khải dịch thoát: “Khi vui chẳng muốn vui hơn/ Khi buồn đủ sức để buồn trôi qua” . Câu phỏng dịch thành lục bát trên rất hay và lưu truyền trên mạng xã hội nhưng rất tiếc không ghi người dịch là nhà nghiên cứu Huệ Khải.

(4). Cảm hiểu về bài thơ: Bài Gitanjali - 36 của Rabindranath Tagore là một lời cầu nguyện, một sự chiêm nghiệm sâu sắc về bản chất của sự giải thoát, không phải là thoát ly khỏi thế gian mà là sự giải thoát ngay trong cuộc sống, thông qua việc chấp nhận và yêu thương mọi điều trong thế giới hữu hình này. Đó là một cuộc hành trình tinh thần của Tagore, từ nỗi đau cá nhân đến sự hòa nhập với Đấng Thiêng Liêng mang màu sắc thần bí, triết lý, nhưng cũng rất gần gũi với con người và thiên nhiên.

Bài thơ tập trung vào việc định nghĩa lại sự giải thoát (salvation/deliverance) và sự tái sinh (rebirth). Theo đó giải thoát không phải là tách rời khỏi thế giới vật chất, thoát khỏi vòng luân hồi của sống và chết mà là loại bỏ tận gốc rễ của sự nghèo nàn trong tâm hồn (trái tim) chứ không phải cầu xin thoát khỏi cái nghèo vật chất. Và nhu vậy, ông sẵn sàng đón nhận cả vui và buồn một cách nhẹ nhàng. Đó là thái độ chấp nhận, đủ sức mạnh để vượt qua mọi thứ nhẹ nhàng. Giải thoát theo quan niệm của Tagore gắn liền với cuộc sống có ích, với tình yêu thương và sự phục vụ. Tình yêu trở nên "có kết quả" (fruitful) khi nó mang lại lợi ích cho người, cho đời. Giải thoát không phải là sự thờ ơ, mà là sự dũng cảm sống đúng với lương tâm và công lý, đồng thời thoát khỏi những lo toan tầm thường, để hướng tới những điều lớn lao hơn.

Đây là một thông điệp mạnh mẽ về việc tìm thấy sự giác ngộ và bình an ngay trong vòng xoáy của cuộc sống, thông qua tình yêu thương, lòng dũng cảm và sự chấp nhận. Đó là một sự giải thoát tích cực, chủ động, gắn liền với trách nhiệm và sự kết nối với thế giới.

* Dịch và chú thích bởi Mộc Nhân