321.BẠN LƯƠNG SƠN BẠC

          Mộc Nhân – Lê Đức Thịnh

              Tặng những người bạn Lương Sơn Bạc

    Ai mà chẳng có bạn. 
  Người ta có thể không có tiền, không có phẩm chức, không có ái tình nhưng không thể không có bạn.
  Và bạn cũng có nhiều loại, xếp theo nhiều mối quan hệ. Thời cắp sách đến trường có bạn học; đi làm ai cũng có bạn đồng nghiệp; rong chơi gặp bạn đường; với người khác giới có bạn nam, bạn nữ, bạn tình; theo mức độ quan hệ có bạn thân, bạn tri kỉ hay bạn xã giao; theo tuổi tác có bạn già, bạn vong niên; trong gia đình thì yêu quí người bạn đời…

  Bạn để thành bằng hữu thì tất nhiên là khó. Bạn để thành thân hữu, tri kỉ thì đương nhiên vừa khó lại vừa hiếm hoi.
  Với chúng tôi có một nhóm bạn có thể gọi là tổng hòa các thứ bạn trên – tạm gọi vui là bạn Lương Sơn Bạc.
  Lương Sơn Bạc là tên một vùng sơn thủy hiểm trở được kể đến trong tác phẩm anh hùng hảo hán “Thủy Hử” của Thi Nại Am – nơi ấy có nhiều người bạn ở đủ mọi tuổi, mọi giới, mọi văn hoá, mọi đẳng cấp xã hội kết giao với nhau trên tinh thần bằng hữu.
  Lấy tên Lương Sơn Bạc để gọi nhóm bạn là gói gắm tinh thần ấy với các đặc trưng chủ yếu: thân tình, bỗ bã, bụi bặm, nghệ sĩ, giang hồ …
   Tất cả cái đám bạn Lương Sơn Bạc mỗi người một tính cách chẳng ai giống ai ấy gặp nhau ở xứ núi Thạnh Mỹ trong một cái thung lũng hẹp có một ngôi trường nhỏ bốn lớp, một cái máy xát gạo, một cái chợ nhỏ như trong thơ Bà Huyện Thanh Quan “lác đác bên sông chợ mấy nhà” nằm ven phố núi hẹp đủ cho “anh khách lạ đi lên đi xuống”…

   

Và cũng thật may mắn có bạn Lương Sơn Bạc nên giữa những ngày ốm đói, cô đơn, phung phí, tha hương … thấy “đời còn dễ thương”.

“Phung phí  ngày  thênh thang hoang dại

Tháng năm lạc trên những cánh  rừng  

Đói no đong đầy bỡn cợt

Nhớ lúc hả hê bữa thực cuồng” (Thơ MN)
     Bạn Lương Sơn Bạc có Tuấn Con Đà Thành dám tuyên bố: “Bắt đầu qua khỏi cua Xã Tỵ vào thung lũng Thạnh Mỹ là không dám đánh trẻ con vì biết đâu lại đánh nhầm con mình ! ”; mỗi sáng anh dậy sớm tập chạy thi với xe gắn máy Gobel để phòng khi có ai đuổi theo thì nhanh chân tẩu thoát.

Bạn Lương Sơn Bạc có Đức Tiều Cái điềm đạm, chỉ cười hiền như Đức Mẹ, cương nghị như Đức Cha, tài hoa như nghệ sĩ và có tố chất thủ lĩnh như Tiều Cái trong tiểu thuyết anh hùng cổ điển "Thủy Hử".

Bạn Lương Sơn Bạc có Phương Điên hát hay như Đức Huy, chơi đàn guitare mượt mà như Carlos Santana, chém gà như Lỗ Trí Thâm chém quan binh triều đình và cưa đổ em gái dễ thương tên “Mây mù xứ núi”.

Bạn Lương Sơn Bạc có Lục Tiên Sinh vì sa cơ thất thế mà lên núi mai danh ẩn tích, ám tượng ngày đói kém còn deo đẳng cùng xước danh; hắn biết nhiều như Google, khuynh loát như Tô Tần, nhanh nhẹn như Thần Hành Thái Bảo Đái Tôn.

Bạn Lương Sơn Bạc có ĐLThiệu, HMTâm, HKSự … với một chiếc xe đạp ngang cà tàng, chở ba người, rong chơi khắp tỉnh thành ra tận đảo xa Cù Lao Chàm, khi trở về mới sực nhớ mình rong ruổi cả mấy tháng trời, tiêu pha hết cả mấy vạn quan tiền, bặt vô âm tín khiến cho bao em út ở nhà ngóng chờ đến sờn rách cổ áo …

Bạn Lương Sơn Bạc có Hồ Kiến Sự năm ngón tay trái lướt trên phím đàn guitare thiên phú, như phù thủy  làm bao nhiêu tay nhạc công hàng đầu của Thành phố HCM  phải thẹn thùng bỏ ngón chuyển nghề; năm ngón tay vỗ búng dặt dìu đón em yêu về với mình thành trai tài gái sắc.

Bạn Lương Sơn Bạc còn nhiều nữa: cả con người và sự việc; dự kiến phải bỏ ra nhiều tháng gõ máy tính, huy động  mươi nhân sự, mời vài nhà văn nổi tiếng cỡ như Haruki Murakami của Nhật Bản đến để kể cho họ nghe rồi nhờ họ ghi chép giúp thì mới hết chuyện, sau đó in thành sách cả nghìn trang chia thành nhiều tập để thiên hạ đọc chơi !!!  

Bạn Lương Sơn Bạc chơi ra chơi làm ra làm, món gì cũng đến đỉnh và đáy.

Viết lách thì thành nhà thơ nhà văn đáng đọc nhưng chẳng màng lợi danh bồi bút; vẽ vời thì thành họa sĩ tài ba nhưng chẳng thèm mở galerry để phô trương trong thiên hạ; dạy dỗ thì thành nhà giáo đáng kính nhưng chẳng bận lòng danh hiệu thi đua; ca hát thì như ca sĩ chuyên nghiệp nhưng xem thế giới showbiz như trò con trẻ; đánh đàn thì hiếm có như Bá Nha, nghe nhạc thì kén lựa mải mê với những hòa âm lạ lẫm của The Beatles, giai điệu thánh kinh của ABBA, ca khúc của phù thủy  Phạm Duy, Trịnh Công Sơn hoặc thưởng thức tiếng dương cầm mượt mà của Richard Clayderman ... mới là đủ "đô" ; kinh doanh thì thành đại gia nhưng xem tiền bạc chỉ là thứ phù du sương khói; về địa phương thì cũng làm được quan lớn quan bé, khối kẻ dạ rân nhưng xem quyền lợi và quyền lực như thứ bỏ đi ...
Nhớ thời uống rượu mua tại cửa hành mậu dịch đựng trong sọt tre 20 chai, bạn Lương Sơn Bạc kéo  mươi sọt về để dưới gầm giường lai rai và một ngày tỉnh táo mới ngộ ra cuộc đời toàn là những vỏ chai rỗng, vứt đi cũng uổng mà đập bỏ thì phí !!!
     Ngẫm ra, chén rượu của bạn Lương Sơn Bạc ta là chén sầu nhân thế, chất chứa, chất ngất như Lý Bạch xưa trong bài “Tuyên Châu Tạ Diễu Lâu tiễn biệt hiệu thư Thúc Vân”:

 “Trừu đao đoạn thủy thủy cánh lư
            Cử bôi tiêu sầu sầu cánh sầu”.
            Dịch nghĩa:
            “Rút đao chém xuống nước nước càng chảy mạnh
            Vung chén tiêu sầu càng sầu thêm”
            Dịch thơ:
            "Rút đao chém nước nước trôi
            Sầu nâng chén rượu ôi thôi càng sầu.”

Triết học của bạn Lương Sơn Bạc là cái “tính tược” của sự vật hiện tượng trong thế giới khách quan có thua gì Jean Paul Sartre (sẽ có chuyên luận kì sau).

Còn nhiều lắm lắm, kể sao cho hết chuyện vui buồn, phóng túng, giang hồ, tài hoa của bạn Lương Sơn Bạc.

Bạn Lương Sơn Bạc là “tổng hoà các mối quan hệ xã hội” một cách đặc biệt, cao quí bậc nhất; nó rộng lớn vừa phải như thung lũng Thạnh Mỹ; nó êm đềm nhưng cũng lắm khi dữ dội như Sông Bung; nó kéo dài từ thưở rách rưới khởi nghiệp đến lúc áo mũ xênh xang; nó rối rắm ngõ ngách như những cung đường Trường Sơn giữa bạt ngàn rừng sâu rú thẳm và nghĩa khí như Kinh Kha tráng sĩ qua sông không hẹn ngày trở lại.

          Tình bạn Lương Sơn Bạc “đạm như thuỷ” - trong suốt vô tư như nước.

Thi Nại Am trong Thủy Hử đã có mấy dòng rất hay về tình bạn Lương Sơn Bạc như sau: “Cái việc khoái ý không gì bằng bạn. Nhưng nào có được nhiều đâu. Có khi gió lạnh, có lúc mưa lầy, có lúc ốm đau, có khi không gặp. Bao nhiêu lúc đó thực là như ở trong tù. Nhà ta ruộng chẳng có bao, phần nhiều cấy lúa để riêng nấu rượu. Ta không uống mấy nhưng để phòng cho bạn ta xơi. Nhà ta cửa liền sông lớn, mái có cây to bóng mát nơi bạn ta lui tới hay ngồi. Nhưng những ngày họp mặt tất là rất ít. Bạn ta toàn là những hạng điềm đạm thông minh, nhưng mỗi ngày nói xong lại bỏ không biên chép bao giờ”.
      Mộc Nhân ta hôm nay cũng muốn viết đôi dòng về bạn Lương Sơn Bạc của mình nhưng lực bất tòng tâm, đọc thấy Thi Nại Am tiên sinh mấy trăm năm trước đã nói hết ý mình, giờ đây ngôn hạn ý hẹp múa bút chẳng xong; như Lý Bạch xưa khi đến Hoàng Hạc Lâu định làm thơ, đã thấy thơ Thôi Hiệu đề trên vách mới vứt bút, ngửa mặt than rằng:

          "Nhãn tiền hữu cảnh đạo bất đắc

          Thôi Hiệu đề thi tại thượng đầu..."                          

          Dịch nghĩa:

          "Trước mắt thấy cảnh không tả được

          Vì Thôi Hiệu đã đề thơ trên đầu."

Hay như Lâm Xung, Tống Giang xưa kia tinh thông thập bát ban võ nghệ mà múa đao nửa chừng phải gác xuống vì nghĩ mình tài hèn sức mọn đâu bằng trăm vị hảo hán miền sơn cước !!!

***

       Chơi với bạn Lương Sơn Bạc không như chơi game, lúc sôi nổi lên cao trào cũng chẳng thấy làm mừng, lúc bại trận cũng chẳng lấy làm khổ. Chỉ khổ nỗi phải dung dưỡng lấy cái chướng kì điên khùng ở bạn: có thằng lúc tức lên chẳng biết làm gì thì xé túi áo người khác như Lịnh cigaquer, có thằng sướng lên là chửi đổng “chơi đến tận â.h” như Phương xadu... nửa đêm bạn đi 50 cây số đến nhà mình gõ cửa đòi nhậu chơi cho vui mà cũng phải chiều đến sáng... 

Thế đó mà cũng chỉ là chuyện "dzui cái đời" !

Đã là bạn, thì dù là ai, ở đâu cũng đều cao cả, trân trọng, yêu quý cả nhưng bạn Lương Sơn Bạc luôn là nỗi xúc cảm xao động đọng đầy để rồi có lần đi qua phố núi không hiểu sao phải cầm điện thoại lên gọi từng thằng mà bảo rằng: “Sao ! Tao đang ở Thạnh Mỹ đây, bao giờ làm cuộc bù khú một bữa nơi chiến trường xưa chứ !”.

“Chiều nay ta lại về Thạnh Mỹ

Nhang khói vật vờ nhớ  bạn gãy thuyền trăng

Vọng  tiếng đàn  vất vưởng  hồn ai  bên suối

Chén vui vầy nghẹn nửa cuộc chơi”.

 Bạn Lương Sơn Bạc đã rời phố núi tứ tán xứ xa nhưng chắc rằng mỗi người vẫn mang theo cả vết hằn thời khó để làm nên những kỉ niệm sôi nổi, máu me, điên khùng, dễ thương trong veo như là nước Khe Điêng mùa cây gạo xòe hoa bên suối.

-----------------------------------------------------------------------

Hình ảnh về bạn Lương Sơn Bạc lưu giữ tại đây:

  

  

Xem thêm bài liên quan:

-         Miền đất tình nhân

-         Về Thạnh mỹ