3.016. A DREAM - Boris Pasternak

 Một bài thơ hay của Boris Pasternask, Nhà thơ Nga, Nobel Văn chương 1958 (1).

“A Dream” của Boris Pasternak (1890-1960) tương đối khó hiểu. Tuy nhiên để hiểu câu chuyện mà ông giải bày trong bài thơ cần giải mã một số điều (2):

1. Trước hết, bài này ông viết vào năm 1913, thời kỳ trước Cách mạng Tháng Mười Nga, thái độ của ông lúc bấy giờ cũng như nhiều trí thức Nga khác là tỉnh táo và cảm thấy “Buồn như mùa thu. Bình minh màu xám” (And I awakened. Dismal as the autumn. The dawn was dark).

2. Hình ảnh người bạn thời trai trẻ như gã say trước đám đông, như con chim ưng thuần thục, biết nghe lời sai khiến đi bắt mồi rồi trở về… giờ đây đã già nua, điếc và ngãm nghĩ về “những giọt nước mắt tháng Chín có màu máu hồng”. Con chim trong bài thơ gợi nhớ đến con chim già trong tác phẩm “Notes From Underground” (Ghi chép dưới mặt đất) của Dostojewski nói về sự thức tỉnh khi con người đã từng trải và nhận ra bản chất những điều mình đã làm theo một thúc bách nào đó.

3. Hình ảnh gió rung hàng bạch dương thành những vệt sóng đuổi nhau đến đường chân trời rồi mất hút như chiếc xe giữa con đường trong khổ thơ cuối gợi ra những vẻ đẹp nhưng cũng khó nhận chân và dễ khuất lấp trong thực tế.

***

     MỘT GIẤC MƠ

     Mộc Nhân dịch - qua bản Anh ngữ do Lyudmila Purgina dịch từ bản tiếng Nga (3)

 

Tôi mơ mùa thu trong ráng chiều bên cửa sổ

Và bạn là gã hề say giữa đám đông

Như con chim ưng hạ xuống bắt mồi

Trái tim tôi quay về đậu trên tay bạn

 

Thời gian trôi qua, bạn trở nên già và điếc

Như băng tan, như tấm lụa trên chiếc ghế cũ nát nhàu

Trong chiếc ly có bóng hoàng hôn từ khu vườn rực rỡ

In những giọt nước mắt tháng Chín màu máu hồng

 

Thời gian trôi qua, bạn trở nên già và điếc

Là kẻ ồn ào, giờ bạn đột ngột lặng thầm

Đứt gãy tín điều, giấc mơ dừng lập tức

Câu trả lời là một tiếng chuông câm

 

Tôi tỉnh thức. Buồn như mùa thu. Bình minh màu xám

Cơn gió mạnh rung hàng bạch dương

Những nhánh cây đuổi nhau trên chân trời xa thẳm

Như chiếc xe mất hút giữa con đường.

------------------

Chú thích:

(1). Boris Pasternask: Wikipedia

(2). References:

- Notes from Underground

- Mypoeticside

(3). Nguyên tác song ngữ: Tiếng Anh – Tiếng Nga

* Bài liên quan có trên Blog này: February Get In anh Weep

Dịch và chú thích bởi Mộc Nhân