1.086. VISIONS OF JOHANNA

"Visions of Johanna" (Ảo giác của Johanna) là ca khúc của Bob Dylan sáng tác năm 1966, trong album “Blonde on Blonde”. Rất nhiều đánh giá cho rằng "Visions of Johanna" là ca khúc thể hiện xuất sắc nhất khả năng viết nhạc của Dylan khi mang đầy tính biểu tượng và ảo giác trong ca từ. Tạp chí âm nhạc Mỹ “Rolling Stone” đã lựa chọn ca khúc này vào danh sách "500 bài hát vĩ đại nhất" và xếp thứ 9 trong 100 bài hát nổi tiếng của Bob Dylan. Năm 1999, nhà thơ nổi tiếng Andrew Motion đánh giá đây là phần lời ca khúc hay nhất từng được viết của Bob. Rất nhiều nghệ sĩ đã thể hiện lại ca khúc này, trong đó có cả Grateful Dead, Marianne Faithfull và Robyn Hitchcock...

1.085. MISSISSIPPI

"Mississippi" là bài hát do Bob Dylan sáng tác và phát hành trong album “Love and Theft” (2001). Cũng như các ca khúc khác của Bob Dylan, “Mississippi” mang ý nghĩa triết học, gắn với Thánh kinh, mang ý nghĩa cứu rỗi thể hiện trong các đoạn ca từ: “Con tàu của tôi đã tan thành nhiều mảnh vụn và chìm nhanh/ Tôi đang bị đầu độc, không có tương lai, không có quá khứ/ Nhưng trái tim tôi không mệt mỏi, nhờ ánh sáng và tự do/ Tôi chẳng có gì ngoài tình yêu thương dành cho những người đồng hành…”

Bài hát của Dylan giống như một câu chuyện, nhưng lại nêu ra những tuyên bố cổ điển và sâu sắc về đức tin và tình yêu…

Năm 2009, tạp chí âm nhạc Rolling Stone đã xếp hạng bài hát "Mississippi" là bài hát hay ở vị thứ 17 của thập niên đồng thời được liệt kê ở số 260 trên danh sách 500 bài hát hay nhất mọi thời đại.

1.084. QUỐC PHỤC - LOAY HOAY ĐI TÌM CÁI ĐÃ CÓ

                         Nhà văn Hoàng Quốc Hải 

            MỘT NỀN Y PHỤC TRUYỀN THỐNG LÂU ĐỜI

Từ khi loài người đoạn tuyệt với giai đoạn sơ khai, dời hang động ra sinh sống ngoài trời. Bắt đầu có ý thức đấu tranh với thiên nhiên để giành sự sống, cũng là lúc con người biết xấu hổ, biết tìm cách che đậy bộ phận kín bằng các thứ lá khô hoặc vỏ cây khô. Đó chính là áo quần của nhân loại thời tiền sử.

Vào khoảng thập niên 60, 70 của thế kỷ 20, bộ đội Trường Sơn khi mở đường đã gặp bộ tộc người Rục vẫn mặc áo quần bằng vỏ cây sui, đó là bằng chứng y phục thời tiền sử còn vương sót lại. 

1.083. PRECIOUS ANGEL

         "Precious Angel" do Bob Dylan sáng tác và phát hành trong album “Slow Train Coming” vào năm 1979. Đây là một bài hát kết hợp giữa tình yêu và tôn giáo vào trong thời kỳ ông theo đạo Kitô hữu". Tại một buổi hòa nhạc ở Seattle vào năm 1980, Dylan tuyên bố rằng bài hát được gửi đến người phụ nữ mang anh ta đến với Cơ đốc giáo. Bài hát có nhiều đoạn và đại từ “You” có thể diễn dịch: (1) là một người phụ nữ mà ông yêu mến có nguồn gốc da đen (our forefathers were slaves)  đã dẫn ông cải đạo để đến vói Chúa – ông gọi là Thiên thần; (2) là các chị em bao gồm cả người vợ cũ Sara (Girl) đã tuyên truyền với ông về Đức Phật và Muhammad và ngăn cản ông đến với Kitô; (3) đoạn điệp khúc hướng đến Chúa. Ca từ bài hát mang nhiều yếu tố từ Kinh Thánh. Nhà phê bình âm nhạc Michael Gray coi nó là một trong những bài hát nổi bật trong album “Slow Train Coming”… Bài hát cùng chủ đề:"Caribbean Wind ".

1.082. SARA

Bob Dylan cố che giấu các mối quan hệ của mình với phụ nữ song những người gần gũi với Dylan cho biết, ông có 5 người vợ, chứ không phải 3 như ông từng tiết lộ. Dylan từng rất yêu nữ ca sĩ dòng dân gian Joan Baez sau khi họ gặp nhau tuy nhiên, Dylan không cưới Baez vì nhận thấy không thể “kìm cương” được bà và ông không muốn cạnh tranh với Baez, bởi thời điểm đó Dylan được coi là một “ông vua”, còn Baez là “nữ hoàng” của dòng nhạc dân gian. Năm 1965, Dylan làm đám cưới với cựu người mẫu Sara Lownds, một người trầm lặng và nhút nhát.  Tuy nhiên, cuộc hôn nhân của Dylan và Sara đã gặp nhiều rắc rối và họ đã kết thúc vào tháng 6/1977 sau khi 2 người có 4 con. Giữa 2 người không có tiếng nói chung, thêm nữa Dylan lại có nhiều mối quan hệ khác và người tình Baez vẫn chiếm một phần trong cuộc đời ông.

1.081. NHỮNG BÍ MẬT CỦA TẾT

Nguyễn Quang Thiều (nguồn: f.b. Nguyễn Quang Thiều)

Từ cách đây mấy năm và cho tới bây giờ, trên một số tờ báo, có một số người đã đặt vấn đề bỏ ăn Tết truyền thống và dùng tết dương lịch thay vào. Lý do của họ thật đơn giản. Họ cho rằng Tết truyền thống hiện nay gây ra một số phiền lụy như lãng phí thời gian và vật chất, sinh ra một số thói xấu trong việc biếu xén quà cáp...và làm cho con người mệt mỏi. Những hiện tượng mà họ đưa ra là đúng. Nhưng hình như họ mắc sai lầm đâu đó trong cách nhìn nhận bản chất của Tết truyền thống của người Việt. Thực chất, những phiền lụy ấy là sinh ra từ thái độ sống của những người lấy Tết như là một lý do chứ không phải là một sự kiện của văn hóa.

1.080. LỤC BÁT KHAI XUÂN

Mộc Nhân 

mưa thiêng lất phất khắp trời

chắp tay khấn vái giữa nơi ảo huyền

từ trong vô ảnh linh thiêng

phong thanh vọng thể tận miền cố hương

                          ***

1.079. TỤC THỜ CÚNG TỔ TIÊN Ở NƯỚC NAM

Phạm Quỳnh (nguồn: f.b. Nguyễn Xuân Diện)

Nhân loại gồm nhiều người chết hơn là người sống - Auguste Comte đã nói ở đâu đó như thế. Ở nước Nam, câu nói ấy của nhà triết học thực chứng Pháp càng đúng hơn ở bất cứ nơi nào khác. Quả vậy, việc thờ cúng tổ tiên có một vị trí quan trọng trong đời sống gia đình và xã hội của chúng ta. Nó đã trở thành một thứ giáo lý tôn giáo, và, theo một nghĩa nào đó, một tôn giáo quốc gia thực thụ. Nếu tôn giáo, đúng như ý nghĩa từ nguyên của nó đã chỉ rõ, là mối liên kết tinh thần nối liền con người với những lực lượng siêu cảm, việc thờ cúng hay tôn giáo về những người đã chết là cách biểu hiện những mối quan hệ giữa thế giới những người đang sống với thế giới những người đã chết.

1.078. BÀI PHÁT BIỂU TÔN VINH LOÀI CHÓ

George Graham Vest (1830-1904) từng là Thượng nghị sĩ Hoa Kỳ đến từ bang Missouri. Trong giai đoạn hành nghê luật sư, ông đã nổi tiếng với nhiều bài hùng biện về nhiều đề tài khác nhau để bảo vệ thân chủ. Bài phát biểu thú vị này được đưa ra tại tòa án trong phiên tòa xử kiện người hàng xóm làm chết con chó của thân chủ. Trong phiên xử, Vest bỏ qua lời khai, và khi đến lượt của ông đưa ra một tổng kết cho bồi thẩm đoàn bằng bài phát biểu sau đây và giành chiến thắng trong vụ án.

                                                      ***

1.077. TẾT: NÉT ĐẸP VĂN HÓA TRONG DÒNG CHẢY THỜI GIAN

           

              Nguồn: Thời báo Tài Chính

Khởi nguồn từ những hình thức sinh hoạt Hội mùa gắn với văn minh nông nghiệp lúa nước của cộng đồng người Việt và một số dân tộc thiểu số anh em, Tết Nguyên đán đã và đang trở thành một nếp sinh hoạt văn hóa cổ truyền quan trọng của cộng đồng quốc gia đa dân tộc Việt Nam.

***

1.076. LAN MAN CHỢ TẾT NGÀY CUỐI NĂM

Mộc Nhân

Một năm cũ sắp trôi qua, những ngày cuối năm là khoảng thời gian mà đời sống, tính cách của người dân quê thể hiện rõ nét nhất qua những hoạt động tất bật, nỗi lo âu hiện ra qua hình ảnh dòng người trong những phiên chợ cuối năm.

1.075. CU ĐỦM VÀ THƠ NĂM CHỮ

         Mộc Nhân Lê Đức Thịnh

                                                                  Mến tặng Cu Đủm - Bùi Đình Nhâm

Cu Đủm là tục danh, bút danh, biệt danh, xước danh... (ai thích gọi gì cũng được) của Bùi Đình Nhâm, dân Đại Lộc – Quảng Nam chính hiệu; là cán bộ nhà nước chính danh; là "lều thơ" hẳn nhiên là chính xác (vì Đủm ta làm thơ, có một trại thơ, và có nhiều fans hâm mộ thơ…)…

Nhớ hồi thiếu thời, buổi sáng cùng nhóm bạn cuốc bộ khoảng 10 km đến trường thường ghé vô nhà Đủm để rủ ông anh của Đủm là bạn học của mình cùng đi, vậy là có dịp khám phá, tọc mạch đủ thứ trong khu vườn nổi tiếng của thị trấn này. Bố Đủm thời ấy là người yêu văn thơ, lại chăm nghề trồng hoa, làm vườn… nên vô nhà ông có lắm điều kì thú: được xem vườn mai cảnh, ăn trái cây, xin vài chồi mầm hạt giống cây hoa về ươm trồng và đôi khi được nghe chuyện, nghe thơ từ ông…

1.074. THÁNG CHẠP MƯA HOÀI

           Tạp Bút Huỳnh Minh Tâm

Tháng Chạp năm nào mà chả mưa. Nhưng năm nay bỗng dưng ngớ ngẩn lại suy nghĩ tháng Chạp năm nay mưa hoài, mưa miết. Rồi chợt nhớ hình như năm trước mưa lưa thưa, mưa đủ đội nón cầm dù đi rong chơi trong mưa để ướt vài sợi tóc cho nó có…duyên, buồn buồn mà làm thơ. Đời người không làm thơ thật là phí của, phí thời gian, phí cái mưa. Đời người làm thơ cũng thật phí, bởi đặt bút xuống, cầm bút lên cũng phí cái vui vầy với trời đất nước non. Mà bọn làm thơ viết câu thơ ra cũng là ủy mị quái quỷ. 

1.073. MAMA, YOU BEEN ON MY MIND

"Mama, You Been on My Mind" là một bài hát do ca sĩ nhạc sĩ sáng tác Bob Dylan viết vào năm 1964 trong một chuyến đi đến châu Âu, bài hát đã nói về sự chia tay gần đây của anh với bạn gái, Suze Rotolo. Nhiều nghệ sĩ đã cover bài hát, bao gồm Baez, Jeff Buckley, Judy Collins, Ricky Nelson, Johnny Cash, George Harrison, Dion, Belmonts, Linda Ronstadt và Rod Stewart. Dylan đã trình diễn bài hát này hơn 200 lần.

            Đại từ “You” trong bài ca hướng tới hai đối thể: người tình và mẹ. Có thể diễn dịch ca từ bài hát là khi tác giả đứng trước nỗi đau về tình yêu (please don’t put me down or get upset), ông vẫn nghĩ đến nơi nương tựa là mẹ “Mẹ vẫn sống mãi trong tâm trí con” và lời nhắn nhủ với người yêu rằng: “nếu em thấy mình trong trắng thì em là người luôn hiện hữu trong tâm trí của người ấy (anh)” (if you can see yourself as clear/ As someone who has had you on his mind.)

1.072. DIRGE

Oxford Dictionaries có mục từ “Dirge” như là một lời than khóc cho người chết, là một trong những phần của một đám tang (Niệm khúc, Ai khúc, Tang khúc, Khúc buồn). "Dirge" là bài hát của Bob Dylan được phát hành trong album “Planet Waves” (1974) của ông. Đáng chú ý là với giai điệu axit của nó, "Dirge" chưa bao giờ được Bob Dylan trình diễn trên sân khấu. Ý nghĩa của bài hát là gì - xem tại đây  và tại đây.

1.071. I’LL BE YOUR BABY TONIGHT

- Thông tin về bài hát: xem tại đây

- Tìm hiểu ca từ bài hát: đọc tại đây

                           ***

ANH SẼ LÀ TÌNH NHÂN CỦA EM ĐÊM NAY

 Bản dịch: Mộc Nhân Lê Đức Thịnh

(I’LL BE YOUR BABY TONIGHT – by Bob Dylan)

1.070. I WANT YOU

           "I Want You" là ca khúc do Bob Dylan sáng tác vào năm 1966 và được phát hành trong album Blonde on Blonde.

           Đây không phải là một câu chuyện tình yêu, mà là một tập hợp câu chuyện của nhiều người với những nhân vật khác nhau trong từng câu hay đoạn thơ. Mỗi đoạn đều miêu tả một loại tình yêu nào đó, phác hoạ tất cả vẻ đẹp và sự khao khát của tình yêu: (1) một người trong đám tang của người thân; (2) tình yêu của người mẹ đối với đứa con trong giờ phút tiễn con vào nghĩa trang; (4) về một tình yêu nghịch cảnh…

                  - Thông tin về bài hát xem tại đây

                  - Cảm nhận về lời bài hát: tại đây

TÔI CẦN EM - Bản dịch Mộc Nhân

 (I WANT YOU - by Bob Dylan)

1.069. SIMPLE TWIST OF FATE

    "Simple twist of fate" :

                       - Thông tin về ca khúc tại đây

                         - Tìm hiểu về ca khúc tại đây

VÒNG QUAY ĐƠN ĐIỆU CỦA SỐ PHẬN

    bản dịch Mộc Nhân Lê Đức Thịnh

     (SIMPLE TWIST OF FATE - by Bob Dylan)

1.

Họ ngồi bên nhau trong công viên

Khi trời chiều dần buông

Nàng nhìn người yêu và chàng cảm nhận ngọn lửa cuồng nhiệt lan tỏa

"Thế rồi chàng cảm thấy cô đơn, muốn ra đi ngay

Và nhận ra vòng quay đơn điệu của số phận.

1.068. SỰ TÍCH ÔNG TÁO

           Trong tín ngưỡng dân gian Việt Nam, Táo quân có nguồn gốc từ ba vị thần Thổ Công, Thổ Địa, Thổ Kỳ của Lão giáo Trung Quốc nhưng được Việt hóa thành huyền tích "2 ông 1 bà" - vị thần Đất, vị thần Nhà, vị thần Bếp núc. Tuy vậy người dân vẫn quen gọi chung là Táo Quân hoặc Ông Táo.

          Ở Việt Nam, sự tích Táo Quân được truyền khẩu, rồi ghi chép, do đó có những sự khác nhau về tình tiết, nội dung chính được tóm tắt như sau:

1.067. SHE BELONGS TO ME

"She Belongs to Me" là bài hát của Bob Dylan được phát hành trong album “Bringing It All Back Home” năm 1965 của ông. Bài hát có thể là viết cho một người bạn gái cũ, Suze Rotolo, hoặc người đồng nghiệp nữ ca sĩ Joan Baez, hoặc Sara Lownds, người phụ nữ mà Dylan sẽ cưới vào năm 1965.

Cô gái trong bài hát có tất cả mọi thứ từ vật chất đến tinh thần, tài năng và bản lĩnh  không bao giờ vấp ngã.. Cô ấy có mọi thứ mà mình cần ... Cô ấy là người mà bạn xem là thần tượng, bạn phải học theo những gì cô ấy có nhưng phải biết cúi xuống, nhìn trộm qua lỗ khóa; ngày sinh nhật cô ấy bạn ngưng công việc của mình và mua tặng những món quà… Cô ấy thuộc về tác giả: “She Belongs to Me”.

Thông điệp từ bài hát là sự ngợi ca thần tượng, hiểu rộng hơn là tôn vinh cái đẹp, hướng đến cái đẹp…

1.066. WEDDING SONG

                          

                                        KHÚC TÂN HÔN

                                 bản dịch: Mộc Nhân Lê Đức Thịnh

                                  (WEDDING SONG - Bob Dylan)

1.

Tôi yêu em nhiều hơn bao giờ hết, thêm nhiều thời gian và thêm cả tình yêu

Tôi yêu em nhiều hơn cả tiền bạc và nhiều hơn các tinh tú trên cao

Yêu em hơn cả điên cuồng, nhiều hơn sóng biển khơi

Yêu em hơn cả cuộc sống, em có ý nghĩa với tôi thật nhiều.

1.065. THÁNG GIÊNG

Mộc Nhân

Tháng Giêng

mượt như tấm áo thêu hoa em mặc

ấp iu những điều khúc mắc

một nụ chưa hoa.

1.064. TRYING TO GET TO HEAVEN

CỐ ĐẾN ĐƯỢC THIÊN ĐƯỜNG

         Bản dịch: Mộc Nhân

               (TRYING TO GET TO HEAVEN – by Bob Dylan)

1.

Không khí đang nóng dần

Có tiếng gầm rít trên bầu trời

Tôi đang chặn dòng nước bẩn dâng lên

Trong khi mắt đang bốc hỏa

Mỗi ngày qua kí ức về em nhạt nhòa

Không còn ám ảnh tôi trước

Tôi đã đi qua miền vô định

Cố đến được thiên đường trước khi đóng cửa.

1.063. NHỮNG HÒN ĐÁ LĂN VÀ BẠN ĐỌC

            * Lưu lại vài cảm nhận của bạn văn về dịch phẩm “Bob Dylan – Những hòn đá lăn” của Mộc Nhân Lê Đức Thịnh

1.062. IT TAKES A LOT TO LAUGH, IT TAKES A TRAIN TO CRY

Đây là bài hát do Bob Dylan sáng tác và phát hành lần đầu tiên trên album “Highway 61 Revisited” của ông vào năm 1965.

Bài hát có nhiều hình ảnh trừu tượng siêu thực đến mức khó hiểu kết cấu theo những mảng ngôn ngữ lập thể - tuy nhiên ca từ bài hát có thể được diễn giải như một câu chuyện với những rối rắm, bế tắc trong nhiều mặt cuộc sống của tác giả trong giai đoạn khủng hoảng.

1.061. ARE YOU READY

                       BẠN ĐÃ SẴN SÀNG CHƯA

                          (Are you ready – Bob Dylan)

                              Bản dịch: Mộc Nhân Lê Đức Thịnh

1.

Bạn đã sẵn sàng chưa, đã sẵn sàng chưa?

Bạn đã sẵn sàng chưa, đã sẵn sàng chưa?

Bạn đã sẵn sàng đi gặp Chúa Jêsus chưa?

Bạn phải hiện hữu ở nơi nào ?

Liệu Chúa có biết đến bạn khi Ngài nhìn thấy bạn

Hay Ngài sẽ nói, "Hãy tránh xa Ta"?

1.060. NGÀY XUÂN NÓI CHUYỆN HOA MAI

Bài đăng trên Tạp chí Đất Quảng - số Xuân Mậu Tuất 2018

            Lê Đức Thịnh

Nói đến hoa xuân là người ta nhắc ngay đến hoa mai, hoa đào. “Đào bắc, mai nam” - câu thành ngữ cho thấy sự đối xứng quan trọng của hai loài hoa này trong tâm thức thưởng xuân của người Việt. Ở miền nam, ngày Tết không thể nào vắng bóng hoa mai. Xưa kia, khi ông cha ta vào nam khai hoang lập nghiệp đã chọn loài cây này chưng trong ngày Tết thay cho cành đào phương bắc, từ đó mai có vị trí quan trọng hơn trong đời sống văn hóa tâm linh người Việt nói chung, người Nam nói riêng và nó trở thành loại cây cảnh đặc thù mà muôn hình muôn vẻ.