Đây là ca khúc nổi tiếng nhất của The Beatles. Nhiều người
không biết The Beatles là nhóm nhạc nào nhưng đều biết đến ca khúc này hoặc đã
nghe qua và thấy hay hoặc chỉ nghe lần đầu đã bị hút hồn bởi giai điệu của nó.
"Yesterday" là ca khúc trích từ album “Help”
(1965) của nhóm; về sau được tái bản trong các album “Anthology II”
(1996), “Beatles I” (2000) và “Love” (2006).
Cho dù nó được ghi đồng sáng tác là cặp đôi Lennon-McCartney
nhưng thực tế được Paul McCartney viết toàn bộ. Đa số các ca khúc của
The Beatles đều ghi đồng tác giả như vậy vì họ đồng quan điểm: “Không làm bất cứ
điều gì, không bao giờ chia nhỏ The Beatles ra”.
Những thành tựu mà “Yesterday” đã ghi dấu gồm: chiếm
được vị trí số 1 tại các bảng xếp hạng Mỹ; nằm đầu trong top 10 các bản hát lại
– khoảng 2.200 bản cover do các nghệ sĩ lừng danh hát lại trong hơn nửa thập kỉ
qua; Đài BBC bình chọn là ca khúc hay nhất của thế kỷ 20; kênh MTV và
tạp chí âm nhạc “Rolling Stone” bình chọn ở vị trí số một trong số các ca khúc
pop vĩ đại mọi thời đai; được tôn vinh tại Đại sảnh danh vọng Grammy;
trang Broadcast Music, Inc. thống kê rằng ca khúc này đã từng được
trình diễn ít nhất là 7 triệu lần riêng trong thế kỷ 20…
McCartney tâm sự: đây là bài hát hay nhất, được viết một
cách bản năng (ghi lại giai điệu sau một giấc mơ), giai điệu hoàn hảo nhất mà cực
kỳ đơn giản, vô cùng dễ hát, lại được hòa âm chân phương chỉ với tác giả - kiêm
ca sĩ và cây đàn guitar, không áp dụng kỉ thuật phòng thu cầu kì…
Ca từ bài hát cũng hài hòa về âm vận với chuỗi từ: suddenly
– funilly - merilly hoặc yesterday - far away – play - stay… rất tự nhiên.
Sau khi Paul McCartney viết xong phần nhạc đã bỏ ra
một tháng trời để hỏi những người trong nghề rằng có ai đó đã nghe bài này bao
giờ chưa vì theo Paul, bài hát này quen thuộc với anh tới mức, anh nghĩ rằng
mình nghe nó ở đâu đó rồi và nhớ lại chứ không phải tự sáng tác. Sau khi chắc
chắn là mình không đạo nhạc của ai, Paul mới bắt đầu viết lời. Ban đầu, ông còn
đặt tên bản nhạc là “Scrambled Eggs” (Đánh trứng), rất nghịch ngợm, ca từ thiếu
nghiêm túc: “Scrambled eggs, oh you’ve got such lovely legs” (Đánh trứng, oh em
có đôi chân đẹp quá). Phải mất thêm một tháng nữa lời bài hát mới hoàn thành.
Mặc dù luôn được đánh giá là một ca khúc có ca từ đẹp,
không ai có thể chắc chắn rằng bài hát này nói về cái gì bởi nó mơ hồ và trừu
tượng, man mác nỗi buồn. Chính điều này đã đánh dấu bước phát triển về mặt tư
duy trong sáng tác của Beatles và “Yesterday” mở đường cho Beatles tấn công thị
trường âm nhạc của người nghe nhạc nghiêm túc (Adult Contemporary Music).
Một giai thoại ít đựơc người biết đến về ca khúc này
có liên quan tới tính “thù dai” của Paul. Iris Carweld, bạn gái cũ của Paul,
người được xem là nguồn cảm hứng của “I Saw Her Standing There” đã chia
tay nhau vì Paul không cho cô nuôi chó. Sau này Paul hối hận và gọi điện thoại
cho Iris để làm lành. Tuy nhiên, bà Violet, mẹ của Iris trả lời điện thoại bảo
rằng con gái mình không muốn tiếp tục quen với một người “không có linh hồn”
như Paul. Sau đó Paul McCartney đã gọi điện thoại cho bà Violet và nói: “Hãy mở
đài lên mà nghe “Yesterday” rồi xem bà còn có thể bảo tôi là người không có
linh hồn nữa không?”
Ca khúc “Yesterday” cũng như nhiều bài hát của The
Beatles có thể được xem là thứ ngôn ngữ kết nối đặc biệt. Tôi và bạn bè có một kỉ niệm về
bài hát này - ghi lại trong cuốn "Chuyện kể từ thung lũng Z'Nông" (chưa xuất bản).
Hồi đó khoảng năm 1990, chưa cấm cắm trại trong rừng Mỹ Sơn - chúng tôi có một đêm ở lại trong rừng, sáng trở ra khu đền tháp. Hết thức ăn và rượu, Hồ Kiến Sự có sáng kiến trải bạt ra chỗ bóng mát ngồi hát. Khi có khách Việt đi qua thì hát nhạc Trịnh Công Sơn, có khách Tây đi qua thì hát nhạc The Beatles - Sự đệm guitar chính, anh em hát tùy thích. Lúc sau có nhóm du khách người Anh đi qua, tôi xung phong hát bản "Yesterday", anh em phụ theo... Mấy anh Tây trẻ đi qua bị "dính câu", sà vô giao lưu rồi cùng hát The Beatles, vui, khen ngợi nhau... Một lúc sau, có bao nhiêu bánh kẹo, mồi khô, nước, rượu trong ba-lô, các anh Tây lôi ra chiêu đãi hết cả nhóm. Tôi giả vờ ngăn lại: "Save it for later" (để dành chứ); các chú Tây thì "Never mind, Never mind" (Lo gì, lo gì)... Đến khi không còn bài hát Beatles nào để nhớ mà hát và ba-lô Tây nhẹ tênh thì cả bọn chia tay.
Chúng tôi có đủ năng lượng để đạp xe 16 km về tới nhà mang theo một câu chuyện vui vẻ, dễ thương, đáng nhớ.
YESTERDAY
all my troubles seemed so far away
Now it looks as though they're here to stay
Oh, I believe in yesterday.
Suddenly
I'm not half the man I used to be
There's a shadow hanging over me
Oh, yesterday came suddenly.
Why she had to go
I don't know she wouldn't say
I said something wrong
now I long for yesterday.
Yesterday
love was such an easy game to play.
Now I need a place to hide away.
Oh, I believe in yesterday.
Why she had to go
I don't know, she wouldn't say.
I said something wrong
now I long for yesterday.
Yesterday
love was such an easy game to play
Now I need a place to hide away
Oh, I believe in yesterday.
Việt ngữ:
Ngày hôm qua
Mọi âu lo đều đã rời xa
Giờ đây trông như thể nó lại kéo về
Oh, tôi tin vào ngày hôm qua.
Thình lình
Tôi chỉ còn là một nửa của mình
Có bóng đen vây phủ
Oh, ngày hôm qua lại đến bất chợt.
Sao em lại ra đi
Tôi sao biết được, vì em không nói
Chắc tôi đã nói điều gì đó trái khuấy
Giờ đây tôi mong như ngày hôm qua.
Ngày hôm qua
Tình yêu như một trò chơi phù phiếm
Giờ đây tôi cần một nơi để náu mình
Oh, tôi tin vào ngày hôm qua.
Sao em lại ra đi
Tôi sao biết được, vì em không nói
Chắc tôi đã nói điều gì đó trái khuấy
Giờ đây tôi mong như ngày hôm qua.
Ngày hôm qua
Tình yêu như một trò chơi phù phiếm
Giờ đây tôi cần một nơi để náu mình
Oh, tôi tin vào ngày hôm qua.
* Bài này đã xuất bản trong sách "Yesterday - 60 năm The Beatles"
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét