Mộc Nhân dịch từ nguyên tác: "Theme for English B" của nhà thơ Mỹ Langston Hughes, trong “The Collected Works of Langston Hughes” – 2002 - Permission of Harold Ober Associates, Inc.
Langston Hughes (1) là một trong những nhà thơ jazz đầu tiên của Mỹ. Đặc điểm của thơ ông là sự kết hợp nhiều thể loại và sử dụng những bài hát dân gian jazz của người da đen.
"Theme for English B" là một trong những bài thơ được yêu thích nhất của Hughes (2). Bài thơ này được giáo giới Hoa Kỳ xếp vào nhóm “10 bài thơ tôi thích dạy” (Ten Poems I Love to Teach) - có đăng trên trang này.
CHỦ ĐỀ CHO TIẾNG ANH B
Bản dịch Mộc Nhân
Người hướng dẫn bảo,
Hãy về nhà và tối nay viết một trang
Thể hiện được bạn –
Nó sẽ nói lên sự chân thật.
Tôi tự hỏi liệu nó có đơn giản như vậy không?
Tôi hai mươi hai, da màu, sinh ra ở Winston-Salem.
Tôi đi học ở đó, rồi Durham, rồi ở đây
trường Đại học này nằm trên đồi Harlem.
Tôi là sinh viên da màu duy nhất trong lớp.
Các bậc cấp từ ngọn đồi dẫn xuống Harlem,
qua một công viên, sau đó tôi băng qua St. Nicholas,
Đại lộ số Tám, số Bảy, và tôi đến Y (3),
Chi nhánh Harlem Y, nơi tôi đi thang máy
về phòng, ngồi xuống và viết bài này:
Thật không dễ biết điều gì đúng với bạn hoặc với tôi
vào tuổi hai mươi hai, tuổi của tôi.
Nhưng tôi biết tôi từ những gì
Tôi cảm nhận, nhìn và nghe, Harlem, tôi nghe bạn.
nghe bạn, nghe tôi - hai chúng ta - bạn, tôi
nói chuyện trên bài này.
(Tôi cũng nghe New York.) Tôi - là ai?
Vâng, tôi thích ăn, ngủ, uống và yêu.
Tôi thích làm việc, đọc, học và hiểu cuộc sống.
Tôi thích một cái tẩu trong món quà Giáng sinh,
hoặc những băng nhạc - Bessie, bop (4), hoặc Bach.
Tôi cho rằng làm người da màu cũng chẳng sao cả
cũng như dân gian thích người thuộc những chủng tộc khác.
Vì vậy, bài của tôi sẽ được tô màu khi tôi viết?
Thuộc về tôi, nó sẽ không trắng.
Nhưng nó sẽ là
một phần của bạn, người hướng dẫn.
Bạn da trắng-
vẫn là một phần của tôi, như tôi là một phần của bạn.
Đó là người Mỹ.
Đôi khi có lẽ bạn không muốn trở thành một phần của tôi.
Tôi không phải lúc nào cũng muốn là một phần của bạn.
Nhưng chúng ta, là sự thật!
Khi tôi học hỏi từ bạn,
Tôi nghĩ bạn học được từ tôi—
mặc dù bạn lớn tuổi hơn - và da trắng –
và có phần tự do hơn.
Đây là bài viết Tiếng Anh B của tôi.
--------------
Nguyên tác:
THEME FOR ENGLISH B - by Langston Hughes
The instructor said,
Go home and write a page tonight.
And let that page come out of you—
Then, it will be true.
I wonder if it’s that simple?
I am twenty-two, colored, born in Winston-Salem.
I went to school there, then Durham, then here
to this college on the hill above Harlem.
I am the only colored student in my class.
The steps from the hill lead down into Harlem,
through a park, then I cross St. Nicholas,
Eighth Avenue, Seventh, and I come to the Y,
the Harlem Branch Y, where I take the elevator
up to my room, sit down, and write this page:
It’s not easy to know what is true for you or me
at twenty-two, my age.
But I guess I’m what
I feel and see and hear, Harlem, I hear you.
hear you, hear me—we two—you, me,
talk on this page.
(I hear New York, too.) Me—who?
Well, I like to eat, sleep, drink, and be in love.
I like to work, read, learn, and understand life.
I like a pipe for a Christmas present,
or records—Bessie, bop, or Bach.
I guess being colored doesn’t make me not like
the same things other folks like who are other races.
So will my page be colored that I write?
Being me, it will not be white.
But it will be
a part of you, instructor.
You are white—
yet a part of me, as I am a part of you.
That’s American.
Sometimes perhaps you don’t want to be a part of me.
Nor do I often want to be a part of you.
But we are, that’s true!
As I learn from you,
I guess you learn from me—
although you’re older—and white—
and somewhat more free.
This is my page for English B.
* Langston Hughes - nguyên tác tại đây
-----------------------
Chú thích:
(1) Langston Hughes là nhà thơ người Mỹ gốc Phi, sinh ở Joplin, Missouri. Ông là tác giả lớn của văn học hiện đại Mỹ, nhà hoạt động xã hội nổi tiếng, và lãnh đạo Harlem Renaissance. Ông nhận bằng tiến sĩ Văn chương của Đại học Lincoln năm 1943; năm 1963 nhận bằng tiến sĩ Văn chương thứ hai của Đại học Howard.
Ông là một trong những nhà thơ jazz đầu tiên của Mỹ,
là tác giả của 16 tập thơ, nhiều tiểu thuyết, truyện ngắn, kịch và truyện viết
cho thiếu nhi: Shakespeare in Harlem (Shakespeare ở Harlem, 1942), One
Way Ticket (Vé một chiều, 1949), Montage of a Dream Deferred (Dựng
lại giấc mơ bị hoãn, 1951), The Panther and the Lash (Con báo và cái
roi, 1967)… Một đặc điểm của thơ Langston Hughes là sự kết hợp nhiều thể loại
và sử dụng những bài hát dân gian của người da đen.
(2) "Theme for English B" là một trong những bài thơ được
yêu thích nhất của Hughes ghi lại những phản ánh của “cậu học sinh da màu duy
nhất” trong một lớp học. Giáo viên đặt cho học sinh một bài tập viết dài một
trang với lời nhắc nhở rằng phải thể hiện bạn một cách chân thật.
Yêu cầu ấy khiến nhân vật trong bài thơ phải suy ngẫm
về danh tính của chính mình, hoàn toàn khác biệt so với mọi người vì chủng tộc
và xuất thân của anh ta là người da màu. Tuy nhiên, nhân vật trữ tình đã sớm nhận
ra những điểm tương đồng giữa bản thân và mọi người thông qua sự khác biệt giữa
họ để có thể học hỏi lẫn nhau.
Bài thơ này gợi ý tưởng rằng lớp học là nơi hoàn hảo để
bắt đầu đặt câu hỏi về bạn là ai, bạn muốn trở thành ai và bạn thuộc về nơi nào
trên thế giới. Thông điệp này vang lên và truyền cảm hứng cho sinh viên để nuôi
dưỡng tư duy phản biện và tinh thần ham học hỏi để hiểu biết cuộc sống. Người
nói trong bài thơ cũng đi đến một lập luận mạnh mẽ chống lại nạn phân biệt chủng
tộc thông qua việc nói lên vị trí, thói quen, niềm đam mê và sở thích của mình
trong cuộc sống ở Mỹ - và khẳng định da đen hay da trắng đều là một "phần"
của nhau.
Đây là một khẳng định táo bạo dù người nói chỉ là một
sinh viên da đen duy nhất trong lớp học toàn sinh viên da trắng để cuối cùng dù
chênh lệch tuổi tác, màu da, công việc, đặc quyền… nhưng họ vẫn công bằng và kết
nối được với nhau.
(4) bop : điệu nhạc pop
---------------
Mộc Nhân dịch và chú giải.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét