Bài hát lời Anh “One day when we were young” nguyên tác là bản “Wer uns getraut” (tiếng Đức - Ai thành hôn cho chúng ta) trích từ vở operetta “Der Zigeunerbaron” (The Gypsy Baron) của Johann Strauss II (1). Bài nhạc trở thành “popular song” khi đưa vào bộ phim “The Great Waltz” (1938) - bộ phim hư cấu về cuộc đời của chính Johann Strauss (2).
Bài nhạc này có hàng trăm
bản cover với nhiều ngôn ngữ khác nhau, riêng tôi ấn tượng nhất với phiên bản lời
Việt có tựa “Khúc hát thanh xuân” do Phạm Duy phỏng tác (3) cùng với bản phối của
PBN do trần Thu Hà trình diễn.
ONE DAY WHEN WE WERE YOUNG
Music: Johann Strauss II
English Lyrics: Richard Tauber chuyển ngữ từ tiếng Đức “Wer uns getraut”
One day when we were young
That wonderful morning in May
You told me you loved me
When we were young one day
Sweet songs of spring were sung
And music was never so gay
You told me you loved me
When we were young one day
You told me you loved me
And held me close to your heart
We laughed then, we cried then
Then came the ti-ime to part
When songs of spring are sung
Remember that morning in May
Remember you loved me
When we were young one day
We laughed then, we cried then
Then came the ti-ime to par-art
When songs of spring are sung
Remember that morning in May
Remember you loved me
When we were young one day.
---------------
Việt ngữ:
NGÀY ĐÓ CHÚNG TA CÒN TRẺ
Ngày đó, khi chúng ta còn trẻ
Vào một buổi sáng tuyệt vời tháng Năm
Anh đã nói với em rằng: Anh yêu em
Ngày đó, chúng ta còn trẻ
Khúc xuân ngọt ngào vang lên
Và lời nhạc rực rỡ như nắng xuân
Lúc anh nói: Anh yêu em
Ngày đó chúng ta còn trẻ
Anh đã nói với em rằng: Anh yêu em
Nhờ anh, em nghe rõ nhịp tim anh đập
Chúng ta cười và khóc
Rồi đến lúc chúng ta chia tay
Bài hát mùa xuân lại vang lên
Làm em nhớ lại, buổi sáng tháng Năm
Rồi em nhớ lại, anh đã yêu em
Ngày đó chúng ta còn trẻ.
-----------------
Chú thích:
(1). Johann Strauss II (1825 – 1899) là một nhà soạn nhạc người Áo (con của Johann Strauss I nên còn gọi là Johann Strauss con). Ông chủ yếu sáng tác nhạc nhẹ, đặc biệt là nhạc khiêu vũ và operetta. Ông đã sáng tác hơn 500 waltz (valse), polka, quadrille và các loại nhạc khiêu vũ, cũng như một số bản operetta và múa ba lê. Trong cuộc đời của mình, ông được gọi là "Vua nhạc waltz", và là người có công lớn phổ biến điệu waltz tại Viên trong thế kỷ 19. Các tác phẩm của ông giành được tiếng vang lớn gồm có "The Blue Danube", "Wein, Weib und Gesang", "Tales from the Vienna Woods", "Tritsch-Tratsch-Polka", "Kaiser-Walzer" và Die Fledermaus…
(2). Tóm tắt phim: Johann Strauss II (trong
phim tên là Johani) là người nhạc sĩ yêu thích điệu
valse và ông thường viết và biểu diễn những bài hát điệu valse hơn bất cứ các
điệu khác. Lúc này, ở Châu Âu điệu valse không được coi là âm nhạc xã hội (society music) đúng nghĩa – tức là
không phổ biến và ít người chuộng. Sau khi bị sa thải khỏi công việc văn thư
ngân hàng vì bận tâm đến việc sáng tác nhạc, nhất là loại nhạc không phù hợp thị
hiếu đương thời, anh quyết định theo đuổi đam mê của mình để trở thành nhạc sĩ
chuyên nghiệp. Anh thành lập một dàn nhạc, tất nhiên để thể hiện đam mê và phổ
biến điệu valse. Anh mời một số ca sĩ opera nổi tiếng đương thời, bao gồm Carla
Donner (do Miliza Korjus thủ vai) là ngôi sao của Imperial Opera đến nghe nhạc
của anh và đề nghị, hợp tác với họ. Carla thích âm nhạc của Johann và mời anh
chơi trong bữa tiệc của người yêu cô là Bá tước Hohenfried. Nhờ đó âm nhạc của
Johani được hoàng gia và nhà xuất bản âm nhạc Julius Hofbauer chú ý. Nhờ vậy,
Johani được hoan nghênh và điệu valse bắt đầu phổ biến trong công chúng. Với sự
nổi tiếng về âm nhạc mới được tìm thấy, cuộc đời của Johani bắt đầu thay đổi. Để
thể hiện sự ủng hộ của mình đối với cuộc cách mạng dân chủ Châu Âu, Johann đã
tham gia tổ chức một cuộc tuần hành. Trên đường biểu tình, đám đông nhìn thấy
xe ngựa của Carla bên ngoài dinh thự của Bá tước và định tấn công cô - biểu tượng
của tầng lớp thượng lưu hư hỏng. Johann đã giải cứu Carla và tuyên bố cô là nghệ
sĩ đồng nghiệp. Từ đó anh vướng vào câu chuyện tình ái với nàng Carla Donner,
trong khi vẫn dành tình yêu của mình cho người vợ yêu thương và chung thủy
Poldi. Thế nhưng Carla Donner lại là người có quan hệ với Bá tước Anton
Hohenfried nên không thể đến với anh công khai. Anh trở nên bị giằng xé trong
tình yêu và mối tình này đã được mọi người biết đến. Rồi Bá tước
Hohenfried cũng hiểu ra chuyện này. Một hôm nọ, nhân buổi trình diễn tác phẩm mới của Johann, ông đến thăm Poldi và cho cô biết điều này. Poldi đến nhà hát opera lúc
Johann và Carla bên nhau trên sân khấu biểu diễn và nhận ra tất cả nhưng cô
không nói gì mà chỉ quay về. Đoạn cuối: khi Johann và Carla chuẩn bị lên con tàu hướng tới
Budapest, anh nhận ra rằng mình không thể bỏ rơi Poldi. Anh tạm biệt Carla và ở
lại bến tàu suốt đêm, không muốn về nhà. Vào buổi sáng, âm thanh chuyển động của
nước từ những chiếc thuyền và những người thợ giặt xung quanh anh đã gợi lại một
giai điệu mà anh đã viết trước đó và đổi tên thành "The Blue Danube"...
(3). Lời Việt: Phạm Duy (phỏng tác) - KHÚC HÁT THANH XUÂN
Ngày ấy khi Xuân ra đời
Một trời bình minh có lũ chim vui
Có lứa đôi, yêu nhau rồi
Hẹn rằng còn mãi không nguôi
Nhạc lắng hương xuân bồi hồi
Như vì tình ai tiếng hát lên ngôi
Nói với nhau, yêu nhau rồi
Một ngày còn mới tươi môi
Rồi nắm tay cùng nói vui
Những câu êm êm không rời vai.
Rồi lả lơi, hình dáng ai
Khuất xa biến vào nẻo khơi.
Từ đó khi xuân tái hồi
Cho bùi ngùi thương nhớ tới xa xôi.
Nhớ tới câu thương yêu người
Một ngày tuổi mới đôi mươi.
* References:
1. Wikipedia
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét