1.771. NGÀY THỐNG NHẤT

Từ điển giải nghĩa từ thống nhất là: hợp lại thành một khối với một cơ cấu tổ chức và sự điều hành quản lí chung, đồng nghĩa với hợp nhất (vd: thống nhất đất nước)

Riêng yếu tố Hán Việt “thống” có nhiều tự dạng đồng âm. Tra ra sẽ thấy:

(1) thống 統 có các nghĩa: mối tơ kéo dài (truyền thống, ngôi vua truyền nối gọi là hoàng thống, đạo thánh hiền nối nhau gọi là đạo thống); manh mối (hệ thống); hợp lại (thống nhất), đứng đầu, tóm trị (thống lĩnh, tổng thống)

(2) thống 痛 có nghĩa: đau đớn, đau xót (thống khổ)

(3) thống 捅 làm rõ, bóc trần (thống kê)

Nếu vận dụng lối chơi chữ đồng âm thì cụm từ “ngày thống nhất” có thể được diễn dịch thành: (1) Ngày đất nước thu về một mối – xét về địa chính trị, (2) Ngày đau buồn nhất – xét về sự đau thương chết chóc chia lìa…

Vào ngày 30/4 hàng năm, người Việt hay tranh luận với nhau về ý nghĩa của nó.

Tùy theo quan điểm, phe phái chính trị mà ngày này được gọi bởi những cái tên khác nhau: “ngày giải phóng miền Nam” (phe thắng trận); “ngày quốc hận” (phe thua trận đa số đang định cư tại nước ngoài); “ngày thống nhất đất nước” (phe hòa giải, hòa hợp). Thậm chí người ta còn khẩu chiến, chụp mũ, qui kết chính trị với nhau về danh xưng đó.

Cố Thủ tướng Võ Văn Kiệt từng nói đây là ngày “có triệu người vui, mà cũng có triệu người buồn”.

Nhà báo Huy Đức (nick Oshin) có tác phẩm Bên thắng cuộc ghi lại các sự việc, con người qua sự kiện này kèm theo thái độ cách nhìn của người viết về sự kiện này.

Nhà thơ Trần Ninh Hồ có mấy câu thơ đau đáu:

Đột nhiên hiện những ông tướng

Đột nhiên xác chồng lên nhau

Đột nhiên những người lính trận

Trở về, không biết về đâu?"

Riêng những người bạn của tôi thì cứ đến ngày này lại xúm tụ nhau để kể lại những hồi ức đau thương, bi hài, phẫn nộ, căm thù, tiếc nuối… về lịch sử, về quá khứ, về tình yêu, về bạn bè và nhiều thứ hổ lốn khác như cuộc đời vốn dĩ thế.

Mừng thì uống, buồn cũng uống, nhớ cũng uống mà quên cũng uống…

Uống trong tình bạn, tình người và âm nhạc.

Còn ngồi với nhau như thế này cũng là điều trân quí trong đời.

Xin đa tạ.

 

Bonus một bài thơ tặng bạn LSB nhân ngày này:

      CHÚNG TA TỪ CÕI LAO ĐAO

       Mộc Nhân

 

Chúng ta ngồi dưới bóng cây

thời gian trôi giữa bàn tay gầy gò

vệt chai đùn những âu lo

gót chân nứt nẻ ngón co quắp bùn

Những thằng hát giữa đời cùn

tiếng đàn rơi xuống ao bùn nở sen

lửa rừng thay môt vầng trăng

hốt nhiên hạnh ngộ mà rằng cuồng điên

Đi qua ô trọc não phiền

phù vân một khắc hiện tiền chiêm bao

"chúng ta từ cõi lao đao

quen nhau tự những kiếp nào xa xăm" (*)

               ---------------

(*): Đây là hai câu thơ của Bùi Giáng

Trong đó Mộc Nhân mượn câu lục "Chúng ta từ cõi lao đao" để đặt tên cho một tập sách sắp xuất bản; đó cũng là nhan đề của một bài viết nói về tình bạn có trong sách này.

Bản demo bìa 1 của tập sách