Making a Fist (Nắm tay lại) là bài thơ được nhiều người biết đến của Naomi Shihab Nye (1). Qua hình tượng cái nắm tay (fist), bài thơ nói về sức mạnh của niềm tin, nghị lực bản thân giúp chúng ta dũng cảm vượt qua nghịch cảnh (2).
NẮM TAY LẠI
Mộc Nhân dịch
từ nguyên tác “MAKING A FIST” - Naomi Shihab Nye
Chúng ta quên rằng chúng ta đều là những người
chết đang trò chuyện với những người đã chết (We forget that we are all dead
men conversing with dead men) - Jorge Luis Borges
Lần đầu tiên, trên con đường phía bắc Tampico,
tôi cảm thấy cuộc sống đang trượt ra khỏi mình,
tiếng trống trong sa mạc càng lúc càng khó nghe hơn.
Tôi bảy tuổi, nằm trên xe nhìn qua lớp kính
những cây cọ co quắp hình hài bệnh tật
bụng tôi như một quả dưa bị xẻ dọc bên trong lớp da.
"Làm thế nào để bạn biết mình sắp chết?"
tôi hỏi mẹ.
Chúng tôi đã đi du lịch nhiều ngày.
Với sự tự tin kỳ lạ, bà trả lời
"Khi con có thể không cầm cự thêm nữa thì hãy nắm tay lại."
Nhiều năm sau, tôi mỉm cười khi nghĩ về hành trình đó
giới hạn chúng ta phải vượt qua thật rõ ràng
đánh dấu những tai ương không thể giải đáp
tôi không chết, vẫn đang sống
vẫn nằm ở hàng ghế sau với mọi câu hỏi của mình
nắm chặt tay rồi mở ra một bàn tay nhỏ.
(2) Câu chuyện trong bài thơ khá đơn giản: tác giả nhớ lại lúc nhỏ đang cùng mẹ đang du hành trên một chiếc ô tô trên đường Tampico, gần biên giới Mexico. Con đang lên cơn đau đột ngột và nhận ra rằng cuộc sống đang trôi qua nhanh chóng. Con không còn nghe rõ âm thanh, nhìn rõ cảnh vật chung quanh. Mọi thứ mờ nhạt. Cuối cùng, cô gái ngây thơ hỏi một câu đầy ý nghĩa về cái chết để phá vỡ sự im lặng: “Làm thế nào để bạn biết mình sắp chết?” Thay vì tạo ra những câu chuyện, người mẹ tiếp thêm sức mạnh cho con bằng cách đưa ra câu trả lời mang tính quyết định: Hãy nắm tay lại (Making a Fist). Mặc dù biết rằng con gái mình đang phải chống chọi với cơn đau nhưng người mẹ có vẻ tin tưởng ở nghị lực của con. Khổ thơ cuối đưa người đọc trở lại thực tại, đứa trẻ nay đã lớn. Cô ấy đang ngồi trên xe với đầu đầy những câu hỏi chưa được trả lời. Tuy nhiên, ngay cả sau nhiều năm của cuộc hành trình ý nghĩa này, cô ấy vẫn thực hành nắm tay lại thành nắm đấm (fist) để kiểm tra lòng can đảm và sức mạnh của mình.
Cuộc hành trình của đứa trẻ trong bài thơ mang tính biểu tượng; nó cho thấy cuộc sống không bao giờ dừng lại dù có chuyện gì xảy ra. Căn bệnh của cô ấy tượng trưng cho phần còn lại của định mệnh mà sớm hay muộn, tất cả chúng ta sẽ phải đối mặt với cái chết. Tuy nhiên, nhân vật người mẹ giữ giá trị cao nhất trong bài thơ khi bà đưa ra một định nghĩa kỳ lạ nhưng đầy ý nghĩa về cuộc sống, thể hiện sức mạnh và lòng dũng cảm. Nó cho biết một người nên đối mặt với những rắc rối trong cuộc sống như thế nào dù đang bị treo lơ lửng giữa sự sống và cái chết nhưng không hề mất hy vọng. Bà đã dạy cho con mình một bài học đáng nhớ - cuộc sống chỉ kết thúc khi chúng ta ngừng mơ ước, ngừng hy vọng và niềm tin. Bài học mà cô học được đã trở thành một phần không thể thiếu trong cuộc sống.
* Thẻ: Naomi Nye
-----------
Dịch và chú thích bởi Mộc Nhân
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét