Bài thơ “Novel” (Tiểu thuyết) tiêu biểu cho phong cách thơ trẻ, phản ảnh lối sống của tuổi trẻ qua cái nhìn của Arthur Rimbaud (1). Câu đầu tiên của bài thơ như là một lời nhận xét và mọi chuyện diễn ra như trong một cuốn tiểu thuyết (2).
TIỂU THUYẾT
Mộc Nhân dịch (3)
I.
Chẳng ai đứng đắn ở tuổi mười bảy.
- Vào những đêm đẹp trời, bia, nước chanh
Và quán cà phê sáng rực, ồn ào là thứ cuối cùng bạn muốn
- Bạn tản bộ dưới những cây cẩm quỳ xanh trên lối đi.
Cẩm quỳ có mùi thơm vào những đêm tháng Sáu đẹp trời!
Đôi khi không khí ngát hương đến mức bạn nhắm mắt lại;
Gió mang theo âm thanh - thị trấn thật gần
Mang theo hương thơm của vườn nho và mùi bia.
II.
- Đằng kia, một nhánh cây đóng khung
Bạn có thể thấy một mảng nhỏ màu xanh đậm
Bị đốt bởi một ngôi sao ác tàn lụi
Với những rung động mờ nhạt, thật nhỏ và trắng...
Những đêm tháng Sáu! Tuổi mười bảy! - Uống cạn
Nhựa sống là rượu sâm-panh, đi vào đầu óc bạn...
Tâm trí lang thang, bạn cảm thấy một nụ hôn
Trên môi bạn, run rẩy như một thực thể sống động...
III.
Trái tim hoang dã phiêu lưu qua ngàn cuốn tiểu thuyết
- Và khi một cô gái trẻ bước đi đầy quyến rũ
Xuyên qua ánh đèn đường nhợt nhạt,
Dưới cái bóng lo ngại của người cha mặc chiếc áo cổ cứng
Bởi khi cô ấy đi ngang qua, gót giày gõ nhịp,
Cô tỏ ra bất chấp, mắt mở to,
Thật quá hấp dẫn khiến bạn khó cưỡng lại
-
Và những khúc nhạc trữ tình chết trên đôi môi của bạn.
IV.
Bạn đang yêu. Đóng hết mọi kết nối cho đến tháng Tám.
Bạn đang yêu. Những bản sonnet của bạn khiến cô ấy cười.
Bạn bè của bạn đã bỏ đi, bạn là tin xấu.
- Rồi, một đêm nọ, người yêu của bạn, viết… !
Đêm đó… Bạn trở về những quán cà phê sáng ánh đèn
Bạn gọi bia hoặc nước chanh…
- Không ai nghiêm túc ở tuổi mười bảy
Khi dạo chơi dưới hàng cây cẩm quỳ.
--------
Chú thích:
(1). Jean Nicolas Arthur Rimbaud (1854 – 1891) là nhà thơ Pháp, một trong những người sáng lập trường phái biểu tượng (Symbolisme). Ông là nhà thơ có ảnh hưởng lớn đến văn học và nghệ thuật hiện đại. Năm 1869 (15 tuổi), ông đã có thơ được tặng giải nhất trong một cuộc thi thơ. Năm 1870 (16 tuổi) ông đã thành nhà thơ được nhiều người biết tiếng ở Pháp. Arthur Rimbaud kết thân thành bạn tình đồng tính với nhà thơ nổi tiếng Paul Verlaine. Tuy nhiên, hai người đã cãi cọ, hành hung và đã sớm từ bỏ nhau. Rimbaud cũng không làm thơ nữa. Ông đi du lịch bụi khắp Châu Âu, tham gia quân đội lê dương Hà Lan sang Indonesia chiến đấu. Sau đó ông trở về sang các nước châu Phi buôn súng, buôn cà phê và da thú. Năm 1891 ông bị ung thư phải quay về Pháp và qua đời ở tuổi 37. Mặc dù sống và sáng tác ngắn ngủi nhưng Arthur Rimbaud đã đánh dấu một điểm mới trong sự phát triển của thơ ca Pháp. Ông là người có đóng góp trong việc làm mới ngôn ngữ, hình tượng cũng như thể loại thơ ca… Nửa cuối thế kỷ XX Arthur Rimbaud trở thành một hiện tượng văn hóa đại chúng. Hình tượng Rimbaud được thể hiện qua rất nhiều bộ phim nổi tiếng thế giới.
Thơ của Arthur Rimbaud mang tính nổi loạn, mạnh mẽ, bốc lửa nên được những người trẻ tuổi ưa nổi dậy, thích khám phá yêu chuộng. Albert Camus gọi ông là "Nhà thơ của phản kháng, đó là những gì vĩ đại nhất của thế giới". Trong mắt Andre Breton, ông là "Chúa trời của lứa tuổi hoa niên". Tuy nhiên, ở giai đoạn cuối, thơ ca của Rimbaud có yếu tố chán chường tột độ, vừa say mê vừa dửng dưng, vừa tò mò vừa nghi vấn. Điều này khiến ông nhanh chóng từ bỏ thơ, lao vào cuộc sống cũng mạnh mẽ, bất chấp không kém gì làm thơ.
(2). Câu chuyện trong bài thơ “Novel” (Tiểu thuyết) là một minh chứng cho đời sống sôi động mà có phần thiếu “nghiêm túc” (Serious) của tuổi trẻ như dòng thơ đầu tiên đã nêu : “No one's serious at seventeen” (Chẳng ai đứng đắn ở tuổi mười bảy). Các từ ngữ bia và nước chanh kết hợp nhau trong dòng thơ thứ hai khá thú vị ở chỗ nó thể hiện sự giao thoa giữa người lớn (bia) và tuổi mới lớn (nước chanh). Tuy nhiên, tất cả ở họ đều đẹp đẽ và hứng khởi với những cuộc phiêu lưu đã, đang hay sắp diễn ra trong "những quán cà phê ồn ào, sáng ánh đèn” hay những cuộc hẹn hò dưới hàng cây… Bia bọt, xúm xít café, không gian huyên náo và rồi tình yêu ở họ đến nhanh, thắm thiết nhưng cũng mau tan rã… Sau đó lại quay về quán xá để khởi sự những điều tương tự dưới sự dõi theo đầy lo lắng của cha mẹ… Tất cả đều diễn ra như những câu chuyện trong tiểu thuyết.
(3). Text available Here
* Dịch và chú thích bởi Mộc Nhân
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét