22/8/23

2.890. TUM BALALAIKA

    Có một bản nhạc khá quen thuộc mà không phải ai cũng biết gốc gác của nó. Bản này có tựa tiếng Pháp là ''Roule s'enroule'' (Cuộn vào nhau) nổi trội qua tiếng hát của nữ ca sĩ người Hy Lạp, Nana Mouskouri. Bản tiếng Việt ''Tình nồng cháy'' do Anh Bằng đặt lời dạng chuyển ngữ phóng tác. Bản tiếng Anh “Over and Over”, cùng nhiều phiên bản khác. 


    Giai điệu nguyên tác gốc của nó là bài "Tum Balalaika" (Tiếng đàn balalaika) - một bản dân ca truyền khẩu khuyết danh bằng tiếng Yiddish (một nhánh ngôn ngữ Do Thái ở vùng Đông Âu và Nga). Trong tiếng Yiddish, ''tum'' có nghĩa là âm thanh, ''balalaika'' là tên của loại đàn ba dây có nguồn gốc từ Nga. Theo thời gian bản nhạc này đã trở thành di sản văn hóa của cộng đồng người Do Thái Nga - Đông Âu. 

   Phiên bản đầu tiên ghi âm bằng tiếng Yiddish có từ đầu thập niên 1950. Đến năm 1968, nữ danh ca người Hy Lạp Nana Mouskouri thực hiện bản ghi âm bằng tiếng Pháp với tựa đề ''Roule s'enroule'' do Michel Jourdan đặt lời với tiết điệu valse. Phần ca từ ''Roule s'enroule'' nói lên lời thề thủy chung cho một mối tình ngàn đời như hai sợi chỉ quyện chặt vào nhau thành một khối, không thể tách rời. Kể từ đó, "Tum Balalaika" đã được ghi âm hàng trăm lần với nhiều thứ tiếng khác nhau trên toàn thế giới.

Phiên bản lời Anh: OVER AND OVER



Dưới đây là bản gốc và các phiên bản:

1. Bản gốc: TUM BALALAIKA (Tiếng đàn Balalaika) - tiếng Yiddish

Chuyển nghĩa Việt:

 

Chàng trai đứng ngẫm nghĩ

Ngẫm nghĩ suốt đêm qua

Chẳng có gì xấu hổ

Chẳng có gì xấu xa

 

Tumbala, Tumbalaika

Tumbala, Tumbalaika

Tiếng đàn balalaika

Liệu chúng ta hạnh phúc

 

Này cô gái, tôi muốn hỏi

Vật gì lớn lên không cần mưa?

Cái gì cháy không bao giờ dập tắt?

Điều gì khao khát, khóc không ra nước mắt?

 

Chàng ngốc, sao phải hỏi?

Đá mọc không cần mưa

Tình bùng cháy không bao giờ tắt

Trái tim khao khát, không lệ sầu

 

Vật gì cao hơn ngôi nhà?

Con gì nhanh hơn chuột?

Cái gì sâu hơn giếng?

Thứ gì đắng hơn mật?

 

Ống khói cao hơn ngôi nhà

Con mèo nhanh hơn chuột

Kinh Torah sâu hơn giếng

Cái chết cay đắng hơn mật đắng

 

Tumbala, Tumbalaika

Tumbala, Tumbalaika

         ***

Một phiên bản tiếng Việt, khá gần với nguyên tác

(Đặt lời để hát)


TUM BALALAIKA

Em yêu ơi, hãy nói cho ta hay:

Trong sương đêm, có thứ chi mọc được?

Vật gì bừng cháy trong suốt đêm trường?

Trái chi đau khổ mà không rơi lệ?


Tum ba la, tum ba la, tumbalalayka

Tum ba la, tum ba la, tumbalalayka

Tumbalalay ka, Tumbalalay ka

Tumbalalay ka, Tumbalalay...


Anh yêu ơi, em xin trả lời:

Trong sương đêm, lung linh ánh trăng mọc

Tình yêu bừng cháy trong suốt đêm trường

Trái tim đau khổ mà không rơi lệ

------------

      2. Phiên bản tiếng Pháp ROULE S'ENROULE (Cuộn vào nhau)

       Chuyển nghĩa Việt:

 

Lúc này anh yêu em

Hai trái tim cùng nhịp

Tôi nhìn thấy thật rõ

Ngày tận thế thứ hai

 

Hãy cuốn tôi vào em

Hãy cuốn em vào tôi

Cuốn vào nhau dịu dàng

Tôi tin em ngàn vàng

 

Hôm nay dành cho ta

Tôi lưu tồn khoảnh khắc

Tôi nhắm nghiền đôi mắt

Nghe bài hát ngân nga

 

Hãy cuốn tôi vào em

Hãy cuốn em vào tôi

Cuốn vào nhau dịu dàng

Tiếng đàn tôi ngân vang

 

Mặt trời đã ngủ say

Gió dịu dàng lắng đọng

Gió dừng thổi để ngóng

Tiếng đàn tôi ngân vang

 

Hãy cuốn tôi vào em

Hãy cuốn em vào tôi

Cuốn vào nhau dịu dàng

Tiếng đàn tôi ngân vang

 

Lai lalalai lalalai lalalai...

    -------------------

    3. Phiên bản lời Anh OVER AND OVER

 

I never dare to reach for the moon

I never thought I'd know heaven so soon

I couldn't hope to say how I feel

The joy in my heart no words can reveal

 

Over and over I whisper your name

Over and over I kiss you again

I see the light of love in your eyes

Love is forever,no more good-byes

 

Now just a memory the tears that I cried

Now just a memory the sighs that I sighed

Dreams that I cherished all have come true

All my tomorrows I give to you

 

Life's summer leaves may turn into gold

The love that we share will never grow old

Here in your arms no words far away

Here in your arms forever I'll stay

Lai...la...la...lai

          --------------- 

  Dịch nghĩa phiên bản lời Anh:

  MÃI MÃI

 

Em chẳng bao giờ dám vươn tới cung trăng

Em chẳng bao giờ nghĩ rằng em biết thiên đàng sớm vậy

Em không mong nói lên xúc cảm lòng mình

Niềm vui trong tim em chẳng lời nào tả xiết

 

Em cứ nhiều lần thầm thì tên anh

Em lại cứ nhiều lần hôn anh

Em thấy ánh sáng tình yêu trong đôi mắt anh

Tình yêu là vĩnh cửu, chẳng có lời ly biệt

 

Giờ chỉ còn ký ức những giọt lệ than van

Giờ chỉ còn ký ức những thở than

Giấc mộng em ấp ủ đã thành hiện thực

Mọi tương lai em trao gởi nơi chàng

 

Cuộc sống là chiếc lá ngày hè có thể trở vàng

Tình yêu ta trao nhau sẽ chẳng bao giờ úa tàn

Giờ trong tay anh, chẳng còn lời xa cách

Giờ trong tay anh, mãi mãi chẳng buông rơi

Lai... la... lai

     ---------------------

     4. Phiên bản lời Việt để hát TÌNH NỒNG CHÁY

        Phiên bản này do Anh Bằng phỏng tác từ lời Anh

        (Đặt lời để hát)


Em không mơ hoang kiếp sống trên cung Hằng

Em không tham lam diễm phúc trên thiên đàng

Làm sao em nói cho hết những tâm tình

Ước mơ khiêm nhường – có anh bên mình

 

Anh yêu anh yêu ơi có những đêm đơn lạnh

Hôn anh hôn trong mơ thấy xót xa riêng mình

Tình trong đôi mắt xưa ấy nay đâu rồi

Mất anh đêm này, mất anh muôn đời

 

Anh hay chăng anh nước mắt em vơi đầy

Anh nghe chăng anh những tiếng đêm thở dài

Gọi tên anh mãi trên gối chăn kỷ niệm

Chỉ nghe trong lòng tiếc thương âm thầm

 

Anh yêu anh yêu ơi có những đêm đơn lạnh

Hôn anh hôn trong mơ thấy xót xa riêng mình

Tình trong đôi mắt xưa ấy nay đâu rồi

Mất anh đêm này, mất anh muôn đời

 

Như bao cây xanh trước gió đông cây vàng

Xa anh hôm nay thấy giấc mơ hoang tàn

Vòng tay âu yếm em ngỡ như thiên đàng

Đến nay chỉ là – đắng cay bẽ bàng

 

Anh yêu anh yêu ơi có những đêm đơn lạnh

Hôn anh hôn trong mơ thấy xót xa riêng mình

Tình trong đôi mắt xưa ấy nay đâu rồi

Mất anh đêm này, mất anh muôn đời

 

Như bao cây xanh trước gió đông cây vàng

Xa anh hôm nay thấy giấc mơ hoang tàn

Vòng tay âu yếm em ngỡ như thiên đàng

Đến nay chỉ là – đắng cay bẽ bàng

 

Anh yêu anh yêu ơi có những đêm đơn lạnh

Hôn anh hôn trong mơ thấy xót xa riêng mình

Tình trong đôi mắt xưa ấy nay đâu rồi

Mất anh đêm này, mất anh muôn đời

Tình trong đôi mắt xưa ấy nay đâu rồi

Mất anh đêm này, mất… anh… muôn… đời…


* References:

RFI

Wikipedia


Dịch và chú thích bởi Mộc Nhân



Không có nhận xét nào: