1.982. XUÂN VÀ LY RƯỢU MỪNG

  Mỗi khi đến độ Xuân về, “Ly rượu mừng” vẫn là ca khúc không thể thiếu được. Bài hát rất quen thuộc đối với thế hệ 50 tuổi trở lên. “Ly rượu mừng” được nhạc sĩ Phạm Đình Chương sáng tác năm 1952. Bài hát phổ biến ở Miền Nam trước 1975 có ý nghĩa như một khúc xuân ca.   Sau giải phóng nó bị đưa vào danh mục những bài nhạc vàng cấm hát vì ca từ có những câu “Chúc người binh sĩ lên đàng chiến đấu công thành /Sáng cuộc đời lành/ Mừng người vì Nước quên thân mình…” - được suy diễn là nói về hình ảnh người lính cộng hòa ở Miền Nam. Đến tháng 01 năm 2016, bộ VHTT chính thức gỡ bỏ lệnh cấm này.

***

Phạm Đình Chương sinh năm 1929 tại Hà Nội, xuất thân từ một gia đình truyền thống âm nhạc - em gái là ca sĩ Thái Thanh, người chị Thái Hằng, vợ nhạc sĩ Phạm Duy. Ông bắt đầu sáng tác từ năm 1947 và trở thành nhạc sĩ tiêu biểu cho dòng nhạc tiền chiến, là một trong những tên tuổi lớn của nền tân nhạc Việt Nam.

Năm 1951 ông cùng gia đình vào Nam và tái lập ban hợp ca Thăng Long danh tiếng. Các sáng tác của ông được nhiều người biết đến: Khúc giao duyên, Thằng Cuội, Được mùa, Tiếng dân chài, Xóm đêm, Đợi chờ, Đón xuân, Ly rượu mừng, Người đi qua đời tôi, Nửa hồn thương đau…

Phạm Đình Chương có nhiều bản nhạc phổ thơ thành những ca khúc bất hủ như: Đôi mắt người Sơn Tây (thơ Quang Dũng), Mộng dưới hoa (thơ Đinh Hùng), Nửa hồn thương đau (thơ Thanh Tâm Tuyền), Đêm nhớ trăng Sài Gòn (thơ Du Tử Lê)...

Sau 1975, nhạc sĩ Phạm Đình Chương định cư tại California, Hoa Kỳ và mất năm 1991.

“Ly rượu mừng” với giai điệu vừa du dương, vừa rộn ràng là ca khúc thay cho lời chúc Tết đến mọi giới : công nhân, nông gia, thương gia, quân nhân nơi chiến trận, người mẹ già mong tin con, đôi uyên ương vừa xây tổ ấm... Không chỉ là bài hát về mùa xuân, Ly rượu mừng còn là một ca khúc nói lên những ước mơ của người dân Việt Nam về một nền hòa bình, cuộc sống ấm no, hạnh phúc.   

LY RƯỢU MỪNG

nhạc và lời: Phạm Đình Chương

Ngày xuân nâng chén ta chúc nơi nơi

Mừng anh nông phu vui lúa thơm hơi

Người thương gia lợi tức

Người công nhân ấm no

Thoát ly đời gian lao nghèo khó

á a a a

Nhấp chén đầy vơi

Chúc người người vui

á a a a

Muôn lòng xao xuyến duyên đời

Rót thêm tràn đầy chén quan san

Chúc người binh sĩ lên đàng

Chiến đấu công thành

Sáng cuộc đời lành

Mừng người vì Nước quên thân mình

Kìa nơi xa xa có bà mẹ già

Từ lâu mong con mắt vương lệ nhòa

Chúc bà một sớm quê hương

Bước con về hòa nỗi yêu thương

á a a a

Hát khúc hoan ca thắm tươi đời lính

á a a a

Chúc mẹ hiền dứt u tình

Rượu hân hoan mừng đôi uyên ương

Xây tổ ấm trên cành yêu đương

Nào cạn ly, mừng người nghệ sĩ

Tiếng thi ca nét chấm phá tô thêm đời mới

Bạn hỡi, vang lên

Lời ước thiêng liêng

Chúc non sông hoà bình, hoà bình

Ngày máu xương thôi tuôn rơi

Ngày ấy quê hương yên vui

đợi anh về trong chén tình đầy vơi

Nhấc cao ly này

Hãy chúc ngày mai sáng trời tự do

Nước non thanh bình

Muôn người hạnh phúc chan hoà

Ước mơ hạnh phúc nơi nơi

Hương thanh bình dâng phơi phới