2.405. HAPPINESS - Louise Glück

  Lâu lắm, có lẽ là gần một năm – kể từ sau khi xuất bản tập tiểu luận + tuyển dịch “Aubade – Khúc bình minh trong thơ Louise Glück” – tôi mới đọc và dịch lại thơ của Nobel Văn chương 2020. Phải nói rằng làm những điều này khá vui – không chỉ vì đam mê, học hỏi mà tôi nghĩ rằng nó có thể mang lại cho tôi nhiều nhận thức mới trong công việc yêu thích của mình.

Tôi muốn tái khởi động với bài Happiness (Hạnh Phúc) của Louise Glück (1)

 HẠNH PHÚC

    Mộc Nhân dịch từ nguyên tác (2)

    HAPPINESS - by Louise Glück (3)

 

Người đàn ông và một phụ nữ nằm trên chiếc giường trắng.

Vào buổi sáng. Tôi nghĩ thế

Chẳng bao lâu nữa họ sẽ thức giấc.

Trên chiếc bàn bên giường là một lọ hoa loa kèn;

Những mảng ánh sáng mặt trời trong cổ họng họ.

Tôi nhìn thấy anh ấy quay sang người tình

dường như gọi tên cô

nhưng thật khẽ khàng, sâu vào trong miệng của cô -

Ở bên cửa sổ,

một lần, rồi hai lần,

con chim cất tiếng hót.

Và rồi cô ấy trở mình;

Thân hình căng đầy hơi thở của chàng.

 

Tôi mở mắt ra; bạn đang nhìn tôi.

Hầu như khắp gian phòng này

mặt trời đang tràn ngập.

Nhìn vào khuôn mặt của tôi, bạn nói,

Hãy giữ cái mà bạn sở hữu ngay sát bên tôi

để soi chiếu

Bạn thật bình thản. Và chiếc bánh xe đang cháy

nhẹ nhàng lướt qua chúng tôi.

 ---------------

Chú thích:

(1) Louise Glück – xem lại tại đây

(2) Nguyên tác: Text Available Here

(3) Cảm nhận: "Happiness" của Louise Glück là một bài thơ ngắn mang tính tự sự và giải thích cao hơn nhiều so với một số bài khác.

Bài thơ viết về hạnh phúc, một loại hạnh phúc cụ thể, tôi nghĩ nó khác với nội hàm happiness – có thể gọi chính xác hơn là bliss (phúc lạc). Đó là khái niệm hạnh phúc thông qua tình yêu nam – nữ với những chi tiết ái ân hoan lạc “tiếng gọi ở sâu vào trong miệng của cô/… Thân hình cô căng đầy hơi thở của chàng…” (deep in her mouth/…her body fills with his breath.)

Những điều ấy được mô tả qua sự quan sát tưởng tượng và người đọc cảm nhận được niềm hạnh phúc như thể nó đang thoát ra khỏi trang giấy. Louise Gluck đã sử dụng các biện pháp nhân hóa (personification) và cường điệu hóa (hyperbole) – không có phép ẩn dụ (metaphor) nào. Hạnh phúc được nhân hóa như một cặp đôi tình tự nhìn thấy trong giấc mơ. Sau đó cô tỉnh dậy và nhận ra cặp đôi trong giấc mơ chính là cô và chồng. “Những mảng ánh sáng mặt trời trong cổ họng của họ" là một sự phóng đại – tượng trung cho một loại ánh sáng tâm hồn, tình yêu mà họ sở hữu. Cảm xúc trong niềm hạnh phúc chuyển sang góc nhìn cá nhân hóa các trải nghiệm. Tất cả điều này mang đến một thông điệp sâu sắc hơn ở những dòng cuối cùng: "Và chiếc bánh xe đang cháy/ nhẹ nhàng lướt qua chúng ta." (And the burning wheel/ passes gently over us).

Hạnh phúc là điều rất bình thường và nó có thể được tìm thấy trong cuộc sống hàng ngày. Hạnh phúc có thể chỉ là nhìn thấy nụ cười trên khuôn mặt người mình yêu hay thức dậy với lọ hoa trên chiếc bàn cạnh giường. Gluck cũng giống như Kenyon đã sử dụng các ví dụ và tình huống cụ thể để giải thích về cách tìm thấy hạnh phúc.

Điều này cho thấy hạnh phúc là một cảm xúc bảo vệ chúng ta khỏi thế giới căng thẳng, tức giận và buồn bã - người ta tìm thấy niềm an ủi ngắn ngủi nhưng dịu dàng trong niềm hạnh phúc nhỏ nhoi trong những trải nghiệm như thế này.

* Dịch và chú thích bởi Mộc Nhân