2.617. TẤT CẢ CÁC KHỔ THƠ CỦA HỌ TRÔNG GIỐNG NHAU

Thomas Sayers Ellis, nhà thơ Mỹ, sinh ra và lớn lên ở Washington DC, hiện sống ở Brooklyn, New York. Ông lấy bằng MFA từ Đại học Brown, giảng dạy tại Đại học Sarah Lawrence, Đại học Case Western Reserve và Đại học Lesley.

Ellis được biết đến trong cộng đồng thơ ca với tư cách là một nhà hoạt động văn học chủ trương đổi mới. Ông có những bài thơ "chống lại những giới hạn và chấp nhận nghiêm ngặt sự toàn vẹn" (resist limitations and rigorously embrace wholeness). Những bài thơ của ông đã xuất hiện trên nhiều tạp chí văn học nghệ thuật và được chọn in trong “Tuyển Thơ hay nhất của Mỹ” (1997, 2001 và 2010)… Ông là tác giả của các tập Skin, Inc. (2013) và The Maverick Room (2005)... Ông đồng sáng lập Dark Room Collective ở Cambridge, Massachusetts và nhận được Giải thưởng Whiting vào năm 2005. (tham khảo nguồn)

Tác phẩm của ông thể hiện nhiều chủ đề khác nhau, mang đến những giọng điệu khác nhau và các góc nhìn khác nhau từ cuộc sống.

Tôi giới thiệu một bài thơ của ông:

 TẤT CẢ CÁC KHỔ THƠ CỦA HỌ TRÔNG GIỐNG NHAU (1)

Mộc Nhân dịch từ nguyên tác (2)

ALL THEIR STANZAS LOOK ALIKE

by Thomas Sayers Ellis

 

Tất cả rào chắn của họ

Tất cả nhà tù của họ

Tất cả bài tập của họ

Tất cả việc phải làm của họ

Tất cả khổ thơ của họ trông giống nhau

Tất cả phép ẩn dụ của họ

Tất cả hiệu sách của họ

Tất cả thuộc địa của họ

Tất cả vụ ám sát của họ

Tất cả các khổ thơ của họ trông giống nhau

Tất cả thư bị loại của họ

Tất cả thư họ gửi cho biên tập viên

Tất cả tác phẩm nghệ thuật và thư của họ

Tất cả các thư giới thiệu của họ

Tất cả các khổ thơ của họ trông giống nhau

Tất cả các tin tức gợi dục của họ

Tất cả các tạp chí văn học của họ

Tất cả xe rao hàng của họ

Tất cả gạ gẫm hối lộ của họ

Tất cả các khổ thơ của họ trông giống nhau

Tất cả các nhà văn yêu thích của họ

Tất cả các chương trình sáng tác của họ

Tất cả các nhà văn khách mời của họ

Tất cả các nhà văn bản địa của họ

Tất cả các khổ thơ của họ trông giống nhau

Tất cả thế giới thứ ba của họ

Tất cả loạt thế giới của họ

Tất cả kẻ giết người hàng loạt của họ

Tất cả cánh đồng chết chóc của họ

Tất cả các khổ thơ của họ trông giống nhau

Tất cả khoản trợ cấp của họ

Tất cả nhiệm kỳ của họ

Tất cả nghệ sĩ thuộc địa của họ

Tất cả dự nguồn của họ

Tất cả các khổ thơ của họ trông giống nhau

Tất cả các bộ sưu tập đã chọn của họ

Tất cả Oxford Nortons của họ

Tất cả các Hiệp hội Học viện của họ

Tất cả các nhà cung cấp Oprah của họ

Tất cả các khổ thơ của họ trông giống nhau

Tất cả vụ thảm sát được che đậy của họ

Tất cả câu đối dị hợm của họ

Tất cả nguyên nhân tỏa sáng của họ

Tất cả các giai điệu khiếm thính của họ

Tất cả các khổ thơ của họ trông giống nhau

Tất cả mục lục của họ

Tất cả nhà thơ đoạt giải của họ

Tất cả trường phái Ku Klux của họ

Tất cả thẩm phán Tòa án tối cao của họ

Ngoại trừ một thứ, ngoại trừ một thứ

Một thứ hiếm hoi. Hiếm hoi hay không

Một là không đủ.

Tất cả các khổ thơ của họ trông giống nhau.

Ngay cả bài thơ này, sau khi xuất bản,

Có thể trông giống nhau. Hãy gạt bỏ

Những rập khuôn của tôi.

------------------------

(1). Bài thơ “All Their Stanzas Look Alike” trích trong tập The Maverick Room (2005) của Thomas Sayers Ellis. Bài thơ khá khó hiểu. Tôi nghĩ đây là sự phản ảnh về nạn phân biệt chủng tộc trong xã hội Mỹ đương thời. Thường thì người da trắng nhận được công việc, thăng chức, giải thưởng và những cơ hội lớn hơn so với người da đen; điều này khiến mọi việc (ẩn dụ trong bài là các khổ thơ, phân đoạn - stanzas) trông giống nhau, như thể mọi thứ sẽ như thế, hiển nhiên, chẳng có gì khác. Tuy nhiên người nói vẫn còn hy vọng rằng, với bài thơ này, chúng ta sẽ gạt bỏ các rập khuôn (stereotypes). Đó là một cách tuyệt vời để nhìn mọi thứ - một cách để nhắc nhở bản thân rằng chúng ta phải tiếp tục cố gắng để phá vỡ khuôn mẫu và tạo ra sự thay đổi trong thế giới này. Ở góc nhìn khác, bài thơ này vừa chứa những điều đơn giản và phức tạp cùng lúc. Có thể tác giả cảm thấy mệt mỏi khi nghe những điều cũ kỹ, quen thuộc, hiển nhiên từ mọi người. Tác giả sử dụng điệp từ “All their” 49 lần nhằm tạo cảm giác nhàm chán. Tương tự như bạn đọc bài thơ này, bạn cũng sẽ cảm thấy nhàm chán như thông điệp về sự nhàm chán của nó vậy. Về hình thức bài thơ trong nguyên tác, tác giả lùi đầu dòng các câu thơ số chẵn và không tách đoạn, tôi nghĩ điều này cũng nhằm mục đích tạo ra hiệu ứng  về sự dài dòng, chán ngắt như đã nói trên.

(2). Nguyên tác từ nguồn: Poetryfoundation

* Dịch và chú thích bởi Mộc Nhân