16/11/20

1.917. TRỞ VỀ - NOSTOS

Nguyên tác: "Nostos"Louise Glück from Meadowlands (1996)
            Mộc Nhân dịch và giới thiệu

Cây Crocus - cây nghệ tây - một loài cây được nói đến trong bài

   Trong tiếng Hy Lạp, "Nostos" có nghĩa là trở về. Cụm từ này liên quan đến trường ca Odyssey mà Louise Glück thường sử dụng như điển tích trong nhiều bài thơ của mình. Tuy nhiên nếu tạm gạt bỏ ngữ liệu điển tích thì Nostos mang ý nghĩa là chuyến trở về quê hương của nhân vật trữ tình sau nhiều năm xa cách. Hình ảnh đồng cỏ hoang sơ được tìm lại trong quá khứ cùng những phong cảnh và ký ức tuổi thơ.

  Cây táo trong câu chuyện - xuất hiện khá mờ nhạt, gợi lại kí ức mơ hồ - biểu tượng cho “cái bất biến” tồn tại trong trí tưởng tượng của nhà thơ dù thực tế nó luôn chuyển dịch, phát triển. Trải nghiệm đó gợi ý rằng những khu vườn bí mật của tuổi thơ lưu giữ những ký ức đầu tiên làm lay động trái tim và trí óc, sau này đã neo giữ tâm trí của con người khi lớn lên.

Bài thơ được khép lại bằng lặp ý những câu thơ nổi tiếng trong bài “Sonnet 44” của đại thi hào Williams Shakespeare: “Cánh đồng dâng cao hương cỏ vừa mới xén. Thứ mà nhà thơ đang cần. Chúng ta chỉ một lần nhận thức thế giới xung quanh, hồi còn thơ ấu. Còn tất cả đã lui vào ký ức.”


 

        TRỞ VỀ 


Có một cây táo trong sân

nó đã sống nơi này

từ bốn mươi năm trước - phía sau,

chỉ có đồng cỏ. Ngã rạp

đám nghệ tây trên bãi cỏ ẩm ướt.

Tôi đứng bên cửa sổ đó:

cuối tháng Tư. Những đóa hoa xuân

trong sân nhà hàng xóm.

Đã bao nhiêu lần, cây đã thực sự

ra hoa vào sinh nhật tôi,

chính xác ngày đó, không

trước cũng không sau? Luân chuyển

mà không sai lệch

dịch chuyển để rồi tiến hóa.

Luân chuyển hình ảnh

cho trái đất không ngơi nghỉ. Những gì

tôi biết gì về nơi này,

vai trò của cây cối trong nhiều thập kỷ

được nhận ra qua một bonsai, giọng nói

vươn lên từ sân quần vợt –

Những cánh đồng. Mùi của cỏ mọc cao, mới xén.

Là thứ mong đợi ở một nhà thơ trữ tình.

Chúng ta nhận thức thế giới một lần, vào thời thơ ấu.

Phần còn lại là ký ức.

 

  * Mộc Nhân dịch từ nguyên tác:


NOSTOS by Louise Glück from Meadowlands (1996)


There was an apple tree in the yard

this would have been

forty years ago - behind,

only meadow. Drifts

of crocus in the damp grass.

I stood at that window:

late April. Spring

flowers in the neighbor’s yard.

How many times, really, did the tree

flower on my birthday,

the exact day, not

before, not after? Substitution

of the immutable

for the shifting, the evolving.

Substitution of the image

for relentless earth. What

do I know of this place,

the role of the tree for decades

taken by a bonsai, voices

rising from the tennis courts -

Fields. Smell of the tall grass, new cut.

As one expects of a lyric poet.

We look at the world once, in childhood.

The rest is memory.


   * Text available here

-------------

Ghi chú thêm cho bạn yêu nhạc LSB: (không liên quan đến bài thơ trên): Chữ "Notos" (Trở về) có liên quan đến chữ "nostalgia" do có sự kết hợp giữa Nostos (trở về)Algos (nỗi đau) nên "nostalgia" nghĩa là hoài niệm với hàm ý: sự đau khổ gây ra bởi những khao khát muốn quay trở lại. 

Đây là nhan đề nhiều ca khúc (khoảng 20 bài cùng tên - có lời và không lời). 

Bài quen thuộc này chẳng hạn:


Không có nhận xét nào: