2.583. NOVEMBER - Elizabeth Drew Stoddard

   "November" (Tháng Mười Một) là bài thơ của Elizabeth Drew Stoddard (1) xuất bản trong tuyển thơ của bà, năm 1895. Đây là bài thơ viết theo phong cách cổ điển với các đặc trưng: khuôn khổ, câu chữ, vần nhịp hài hòa. Người dịch cố gắng thể hiện phong cách ấy trong tương quan với thơ Việt (2).

THÁNG MƯỜI MỘT

Bản dịch Mộc Nhân (3)

 

Có phải tôi nói nhiều về chiếc lá phôi phai

có phải từ lâu tôi đã nghe gió thét

xuyên qua những đám mây dày đặc

hay mùa thu quyến rũ mơ màng

 

Những nhà thơ cất tiếng hát thu sang

năm đã tàn; các loài hoa rệu rã

trên mái nhà có chú chim cút đốm

dưới đụn rơm, chui nhủi chú sơn ca

 

Rồi mùa thu dẫn lối đến Giáng sinh

Cây nhựa ruồi và cây thường xuân trĩu quả

Chúng dệt bức tranh cuối năm nấm mồ xanh lá

Người tiễn đưa không hát cho tôi!

 

Tôi thấy bình yên trong sâu thẳm rừng thu

cây dương xỉ xù xì và rêu mốc

cỏ cây trơ trụi, dạy tôi điều rất mộc

Vẻ đẹp mất đi những không phải lui tàn!

    * Chú thích:

(1). Elizabeth Drew Stoddard (1823 - 1902) là một nhà thơ và tiểu thuyết gia người Mỹ. Ngay sau khi bắt đầu viết, cô đã xuất bản các bài thơ trên tất cả các tạp chí hàng đầu và trở thành một cộng tác viên thường xuyên của các tạp chí lớn. Tác phẩm của bà: ba cuốn tiểu thuyết: The Morgesons (1862); Two Men (1865), và Temple House (1867). Năm 1874, cô xuất bản cuốn Lolly Dinks's Doings, một cuốn sách dành cho thanh thiếu niên. Năm 1895, bà bắt đầu xuất bản tuyển tập thơ đầu tiên: Poems.

(2). “Tháng Mười Một” của Elizabeth Drew Barstow Stoddard mô tả những cảm xúc mà tác giả cảm thấy liên quan đến mùa thu đến và những ngày cuối năm. Bài thơ gồm bốn khổ, mỗi khổ bốn dòng, các câu thơ áp dụng vần cổ điển.

Bài thơ bắt đầu bằng việc tác giả thừa nhận sự thật rằng bà thường xuyên nói về “chiếc lá phôi phai” (the faded leaf) và những sắc màu của mùa thu. Mặc dù nó báo hiệu cuối năm và sự tàn lụi của nhiều loài hoa nhưng mang lại cho người đọc cảm giác bình yên để nhìn thấy thời gian tiến triển.

Đặc biệt trong khổ thơ cuối, người nói thể hiện niềm vui khi tự do phiêu lưu vào “khu rừng mùa thu” và tìm thấy ở đó một “sự bình yên ngọt ngào” dưới những tán cây với hình ảnh "cây dương xỉ xù xì" và "đám rêu mốc" phát triển mạnh. Trong hai dòng cuối cùng, “những cái cây im lặng” trong khu rừng mùa thu đã dạy cô ấy rằng: "Không phải lúc nào mất đi vẻ đẹp cũng là mất mát cả!" Con người nên học cách yêu sự thay đổi khi năm cũ qua đi.

(3). Nguồn nguyên tác: Poets.or

* Dịch và chú thích bởi Mộc Nhân