"The Moor’s Serenade" trích trong phần “Miscellaneous Poems” trong Tuyển thơ “Early Poems” của Heinrich Heine. "Serenade" (Serenata) là thuật ngữ âm nhạc chỉ những khúc nhạc nhẹ, trình tấu vào buổi chiều - còn gọi là mộ khúc (1). Bài thơ này có ý nghĩa như “Mộ khúc/ Bản Serenade của người Moor” (2).
BẢN SERENADE CỦA NGƯỜI MOOR
Mộc Nhân dịch (3)
Zuleima thân yêu đang say ngủ của tôi ơi
Bầu ngực phập phồng, em đốt mắt tôi
Rồi trái tim ngọt ngào của em sẽ dành cho Abdul
Cạm bẫy dịu dàng của em đánh bại mọi khao khát của tôi.
Zuleima thân yêu đang cuộn tròn giấc ngủ ơi
Đôi tai thính lạc của em khiến nước mắt tôi muộn phiền
Rồi hình ảnh mái tóc đẹp của em
Sẽ dành cho tình yêu mà Abdul mong đợi.
Zuleima thân yêu đang say ngủ của tôi
Cánh tay mềm của em làm tim tôi rỏ máu
Rồi cánh tay ngọt ngào ấy
Sẽ dành cho trái tim nồng nàn của Abdul.
Than ôi, nỗi buồn được sinh ra không có tiếng nói,
Miệng không mọc lưỡi
Nó chỉ có nước mắt và tiếng thở dài,
Và máu từ vết thương của trái tim tuôn chảy.
----------------
Chú thích:
(1). Serenade (Serenata) là thuật ngữ âm nhạc chỉ những khúc nhạc nhẹ, trình tấu vào buổi chiều. Tiếng Việt dịch là khúc nhạc chiều hay mộ khúc. Nói thêm về các thuật ngữ liên quan: "Aubade": khúc bình minh, "Serenade": mộ khúc/ khúc chiều, "Nocturne": dạ khúc.
(2). Moor là một biệt ngữ dùng để chỉ nhóm Hồi Giáo bao gồm người Berber, người Châu Phi da đen, người Ả Rập có nguồn gốc Bắc Phi. Những nhóm người này đã chinh phục và xâm chiếm bán đảo Iberia (bao gồm phần lớn Tây Ban Nha và Bồ Đào Nha) trong gần 800 năm. Moor không phải là nhóm dân tộc riêng biệt, nó không có giá trị thực sự về dân tộc học. Ngày nay ở Iberia, thuật ngữ này được sử dụng để chỉ những người Maroc sống ở châu Âu với sắc thái phân biệt chủng tộc.
* Nhan đề bài này là Mộ khúc của người Moor
nhưng phần ca từ không có chỉ dấu nào liên quan đến người Moor cả. Nó như một
tình khúc, những cái tên người mang ý nghĩa tượng trưng, không gắn với
nhân vật lịch sử, huyền sử, điển tích hay văn hóa dân gian nào liên quan đến Moor. Tuy nhiên âm điệu,
ngôn ngữ cùng với nhan đề bài thơ có thể diễn dịch một thông điệp: những chàng trai/ chiến binh người Moor
đã bước vào thời kỳ hoàng hôn (suy tàn), mọi thứ đều ngoảnh mặt, khước từ họ -
trong đó có cả tình yêu. Giờ họ trở thành nhóm người cô đơn, bị phân biệt đối xử. Đoạn kết của bài thơ rất trữ tình.
* Trong thực tế sáng tạo nghệ thuật, nhiều
tác phẩm có nhắc đến tên dân tộc, đất nước cụ thể nhưng phần ngôn từ không nhất
thiết phải có một chỉ dấu nào về dân tộc, đất nước đó. Bản nhạc nổi tiếng Hungarian
Sonata (Bản Sonata của người Hungary) do nhạc sĩ Pháp, Paul de Senneville
(1933-2023) sáng tác là một ví dụ - chúng ta chỉ cảm nhận “linh hồn” người
Hungary qua giai điệu…
(3). Text Available Here
* Dịch và chú thích bởi Mộc Nhân
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét