2.509. SCILLA - by Louise Glück

   "The Wild Iris" (1) là một trong những tập hiếm hoi của Louise Glück (2) mà mọi bài thơ đều ngoạn mục. Bộ sưu tập này như một tổng thể được kết dệt chặt chẽ từ các điểm nhìn: một bông hoa, một cây cỏ, một mùa, một thời điểm trong ngày, kể cả góc nhìn của Chúa/ tạo hóa/ thần thánh đối với con người, đời sống…

Về chủ đề, hầu hết các bài thơ đều quan tâm đến hạnh phúc, sự sống cùng nỗi đau, sự bất công… quan sát cái chết, sự bế tắc, thất vọng dưới góc độ như một phần của tự nhiên. Đặc biệt, những bài thơ về hoa nói lên những khiếm khuyết tâm hồn của con người (như khát vọng bất tử, kết nối tâm linh hời hợt…) gây ra bất hạnh cho người. Tất cả đều thể hiện trong các đối thoại, câu chuyện mà qua đó người đọc tự rút ra bài học hoặc suy nghiệm cho mình.

Bài thơ này là lời của hoa "Scilla" (3) - Hoa hải song (4) - với giọng nói sắc sảo, mạnh mẽ (Không phải tôi, bạn ngốc ạ/ Tại sao bạn trân trọng giọng nói của mình) cùng với thông điệp “muốn trở thành một thứ mà bên cạnh mình không có gì cả”.

Những đoạn đối thoại hay độc thoại trong bài thơ đều đầy kịch tính, mặc dù huyền ảo, nhưng chúng luôn trở thành sự thật đáng kinh ngạc, nhức nhối. 

SCILLA - by Louise Glück

Không phải tôi, bạn ngốc ạ, không phải tại tôi, mà chúng ta

Chúng ta – sóng trời xanh như lời phán xét thiên đường:

Tại sao bạn trân trọng giọng nói của mình

Khi muốn trở thành một thứ mà bên cạnh mình không có gì cả?

Tại sao bạn ngước nhìn ?

Để nghe âm vang như lời Chúa ?

Tất cả các bạn đều giống chúng tôi

Đơn độc, đứng trên, hoạch định cuộc sống ngớ ngẩn:

Bạn đi về nơi xuất phát, giống như tất cả mọi thứ,

Nơi gió chôn vùi bạn

Người này rồi người khác mãi mãi

Khi nhìn xuống thấy hình ảnh nước

Rồi có nghe được gì chăng?

Sóng, trên sóng là tiếng chim ca.

--------

Chú thích: 

(1). The Wild Iris: Các bài trong tập thơ (tại đây)

(2). Louise Glück - Nobel Văn học 2020

(3). Scilla - Text Available here

(4). Về tên Việt của hoa Scilla: có nhiều tên khác nhau như: Hoa hải song, Hành biển... do loài Scilla này có rất nhiều chi, loài... (tham khảo)

--------

Dịch và chú thích bởi Mộc Nhân