Bản nhạc "Who'll Stop the Rain" do nhạc sĩ Mỹ John Fogerty sáng tác và ban nhạc Rock Creedence Clearwater Revival (CCR) thu âm lần đầu cho album Cosmo's Factory (1970). Đĩa đơn của bài hát đạt vị trí số 2 trên bảng xếp hạng BillBoard của Mỹ 1970. Năm 2004, Rolling Stone xếp hạng bài hát này ở vị trí số 188/ 500 trong "Greatest songs of all time” (Những bài hát hay nhất mọi thời đại).
Ca từ "Who'll Stop
the Rain" chia thành ba phần (Verse) với cách tiếp cận theo thời gian từ quá
khứ gần đến hiện tại. Cả ba khổ thơ đều ám chỉ đến cảm giác bất an vô tận của
con người trước thời cuộc. Là một trong những bài hát được thế hệ Woodstock (*)
tiếp nhận.
Về mặt âm nhạc, bài hát lấy
cảm hứng từ nhạc Rock những năm 1950 với chất folk-rock, bắt đầu bằng một đoạn
riff guitar acoustic vang vọng.
Trong thời điểm ra đời của
nó (1970), nhiều người diễn giải phần ca từ "Who'll Stop the Rain" là
bài hát phản đối Chiến tranh Việt Nam cùng với những tham chiếu âm nhạc trong Lễ
hội Woodstock trước đó (vào 1969). Khi được Rolling Stone hỏi về ý nghĩa của phần
lời, tác giả John Fogerty nói: Tôi viết về ngày mưa ở Washington, khi tôi chơi
bài hát ở nhà, cậu con trai tôi đã nói “Bố ơi, dừng mưa lại đi”. Vợ tôi và tôi
nhìn nhau cười… Tuy nhiên nó cũng có một chút ngụ ngôn và có thể bùng nổ tại lễ
hội âm nhạc Woodstock mà chúng tôi có tham gia vào năm 1969. Đó là một sự kiện
tuyệt vời. Dù sao thì khi về nhà tôi mới viết bài này.
Billboard gọi bài này là
"bom tấn" (blockbuster) trong
các bản hit, nó thể hiện rõ phong cách nhạc rock của CCR. Nó được đưa vào Đại sảnh
Danh vọng Rock and Roll (Rock and Roll
Hall of Fame) năm 1993.
Các phiên bản và hiệu ứng
văn hóa:
1. Bruce Springsteen và
ban nhạc E Street Band sử dụng bài hát này làm tiết mục chính trong buổi hòa nhạc
lưu diễn River Tour 1980-81 của ông.
Bất cứ buổi hòa nhạc nào mà trời mưa, ông đều mở màn bằng bài "Who'll Stop
the Rain".
2. Các ca sĩ, ban nhạc nổi
tiếng như Rudy Rotta, Rod Stewart, Rise Against, Courtney Jaye, The Ventures và
Vince Neil đều cover bài hát này và đạt được những thành công về xếp hạng cũng
như thương mại trong phát hành của họ.
3. Ban nhạc Ireland, Microdisney đã phối lại bài hát với nhịp
điệu nhanh để hợp với phong cách của họ.
4. Bill Haley và Comets
đã thu âm một phiên bản của bài hát này trong album "Rock Around the
Country" của họ.
5. Năm 2013, chính tác giả
Fogerty cũng thu âm lại bài hát với dạng song ca của Bob Seger và bản phối mới
trong album Wrote a Song for Everyone…
6. Năm 2014, đạo diễn Dwight
Yoakam đã đưa một phiên bản của bài hát vào tập phim "Force Majeure" trong
bộ phim truyền hình Under the Dome.
7. Năm 1978, bài hát được
sử dụng trong bộ phim Who'll Stop the
Rain - có sự tham gia của Nick Nolte trong vai một cựu chiến binh Việt Nam.
Ban đầu, phim được gọi là Dog Soldiers
theo tên tiểu thuyết gốc, nhưng khi nhà sản xuất có được bản quyền sử dụng bài
hát, họ đã đổi tên phim.
8. Năm 1989, bài hát cũng
xuất hiện trong các bộ phim Powwow
Highway với phiên bản cover nhẹ nhàng, chậm rãi và các phim khác December Boys, The War, Philadelphia.
9. Năm 1990, bài hát được
sử dụng trong bộ phim truyền hình hành động - chính kịch nói về số phận của một
trung đội thuộc quân đội Hoa Kỳ trong Chiến tranh Việt Nam.
10. Bài hát xuất hiện
trong tiểu thuyết "Hear the Wind Sing" (Nghe gió hát) của nhà văn Nhật Bản, Haruki Murakami, sau đó được
chuyển thể thành phim cùng tên.
11. Mới nhất, năm 2023, “Who’ll
stop the rain” xuất hiện trong bộ phim We
Have a Ghost của hãng Netflix…
Craig Werner gọi đây là
"bài hát nhạc blues hay nhất viết về Chiến tranh Việt Nam" (Best Blue
song written about Viet Nam War). Tuy nhiên, ý kiến này cũng bị phản bác là suy
diễn và “Người nghe đã đặt quá nhiều trọng lượng vào các tham chiếu chính trị
trong bài hát. Họ nghĩ rằng một bài hát sẽ cứu thế giới. Thật vô lý. Tuy vậy,
nó là bài hát bất hủ” (Listeners put too much weight on political references in
songs. They think a song will save the world. It’s absurd. As a result, the
song is timeless).
WHO'LL
STOP THE RAIN
1.
Long as I remember, the rain been coming
down
Clouds of mystery pouring, confusion on the
ground
Good men through the ages, trying to find the sun
And I wonder, still I wonder
Who'll stop the rain.
2.
I went down Virginia, seeking shelter from
the storm
Caught up in the fable, I watched the tower
grow
Five year plans and new deals,
wrapped in golden chains
And I wonder, still I wonder
Who'll stop the rain
3.
Heard the singers playing, how we cheered
for more
The crowd had rushed together, trying to
keep warm
Still the rain kept pouring, falling on my
ears
And I wonder, still I wonder
Who'll stop the rain
---------------
Chuyển ngữ:
AI SẼ NGĂN ĐƯỢC CƠN MƯA
1.
Tôi nhớ lâu rồi, mưa đã từng tuôn rơi
Những đám mây bí ẩn đổ xuống, hỗn loạn trên
mặt đất
Những người đàn ông tốt trải đời, cố tìm kiếm mặt trời
Và tôi tự hỏi, luôn tự hỏi
Ai sẽ ngăn được mưa.
2.
Tôi đi xuống Virginia, tìm nơi trú bão
Bị cuốn vào truyền thuyết, tôi nhìn tòa tháp vươn cao
Kế hoạch năm năm và các thỏa thuận mới,
được gói ghém trong những sợi xích vàng
Và tôi tự hỏi, luôn tự hỏi
Ai sẽ ngăn được mưa.
3.
Nghe những ca sĩ trình diễn, chúng tôi cổ vũ liên tục
Đám đông nép vào nhau, cố gắng giữ ấm
Mưa vẫn cứ tuôn, rơi vào tai tôi
Và tôi tự hỏi, luôn tự hỏi
Ai sẽ ngăn được mưa.
------------
References:
1. Wikipedia/ Whocanstoptherain
(*). Thế hệ Woodstock: thuật ngữ này được sử dụng như một cụm từ bao hàm tất cả những cá nhân thuộc thế hệ thanh thiếu niên bùng nổ ở Hoa Kỳ vào những năm 1960 và đầu những năm 1970. Thuật ngữ này tương tự như hippie. Thuật ngữ này xuất phát sau Liên hoan âm nhạc Woodstock (1969) - trong ba ngày 15 -17/08/1969, gần 500.000 người hippi trên khắp mọi miền nước Mỹ lũ lượt đổ về Bethel (New York) tham dự lễ hội Festival Woodstock với sự tham gia của 32 ban nhạc rock. Ba ngày hội âm nhạc trở thành ba ngày náo loạn với đám đông chen chúc dưới trời mưa nắng, thiếu nước và thức ăn, nhiều ma túy, hò hét, khỏa thân...
* Dịch và chú thích bởi Mộc Nhân
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét