17/10/20

1.876. ĐOÀN TỤ - REUNION

Tượng Odysseus trong Bảo tàng Athen
    Mộc Nhân: Nội dung tự sự của bài thơ này liên quan đến câu chuyện về Odysseus trong thần thoại Hy Lạp. Odysseus là vua xứ Ithaca, chồng của Penelope, cha của Telemachus. Ông là một anh hùng trong sử thi Odyssey thi của Homer; nổi tiếng là một người thông thái, khôn ngoan và luôn biết ứng biến do đó ông cũng thường được mọi người gọi bằng cái tên Odysseus Mưu Mẹo (cunning intelligence). Sau 20 năm xa nhà chinh chiến, trong đó có 10 năm tham gia chiến trận thành Troy và 10 năm hành trình quay về gian khổ, Odysseus đã về đến nhà.

Trước đó có tin Odysseus đã tử trận nên nhiều người đến cầu hôn nàng Penelope. Khi Odysseus trở về sau 20 năm xa cách dưới một nhân dạng mới, không ai nhận ra ông, chỉ có chú chó trung thành Argos quen hơi chủ và bà quản gia Eurycleia, khi bà lau chân cho ông và nhận ra vết sẹo của Odysseus. Penelope nói với bọn cầu hôn rằng chỉ ai có thể giương chiếc cung của Odysseus và bắn một mũi tên xuyên qua mười hai cán rìu thì bà mới nhận lời cầu hôn của người đó. Cuối cùng chỉ có mỗi Odyssey lúc này đang cải trang hành khất là làm được. Sau đó vợ chồng và con trai Telemachus đã nhận ra nhau; những kẻ cầu hôn đều bị Odysseus giết chết. Odysseus lúc này đã trở lại với nhân dạng của chính mình trong vinh quang, tuy nhiên Penelope vẫn chưa thể tin được rằng người chồng của mình đã trở về - bà sợ rằng đây có thể là một vị thần đang cải trang nên đã thử thách ông bằng cách ra lệnh cho người hầu là Euryclea dịch chuyển chiếc giường trong căn phòng thành hôn của cả hai vợ chồng. Odysseus ngay lập tức bảo rằng điều này là không thể bởi đây là chiếc giường ông đã tự tay làm ra và một trong những chiếc chân giường đang được gắn chặt với một cây oliu. Penelope cuối cùng cũng tin tưởng rằng đây đích thực là người chồng của mình, gia đình đã đoàn tụ (Reunion).

* Như đã chú thích trong bài Reunion đăng trước. Louise Glück có 2 bài thơ cùng nhan đề Reunion nằm ở hai tập thơ khác nhau, nội dung khác nhau nên bài trước dịch là Hòa hợp, bài này dịch là Đoàn tụ


ĐOÀN TỤ

Nguyên tác: “Reunion” - Louise Glück, Meadowlands  (Ecco Press, 1996).

Bản dịch Mộc Nhân

 

Cuối cùng khi Odysseus trở về

Ithaca mà không ai nhận ra và giết chết

đám người cầu hôn trong phòng khánh tiết,

một cách khéo léo chàng ra hiệu cho Telemachus

tránh đi: ngay chỗ chàng đứng hai mươi năm trước,

giờ đây chàng đứng trước Penelope.

Trên sàn cung điện, những dải nắng rộng đang ngã

từ vàng sang đỏ. Chàng kể cho nàng

không gì khác những năm tháng ấy, chọn cách nói thay thế

ám chỉ những điều nhỏ nhặt, như

thói quen của một người đàn ông và đàn bà lâu dài bên nhau:

khi nàng nhận ra chàng là ai, nàng biết chàng đã làm gì.

Và trong khi nói,

chàng chạm vào cổ tay nàng một cách khẽ khàng.

***

Mộc Nhân dịch từ nguyên tác Anh ngữ

REUNION – by Louise Glück, Meadowlands  (Ecco Press, 1996).

 

When Odysseus has returned at last

unrecognizable to Ithaca and killed

the suitors swarming the throne room,

very delicately he signals to Telemachus

to depart: as he stood twenty years ago,

he stands now before Penelope.

On the palace floor, wide bands of sunlight turning

from gold to red. He tells her

nothing of those years, choosing to speak instead

exclusively of small things, as would be

the habit of a man and woman long together:

once she sees who he is, she will know what he’s done.

And as he speaks, ah,

tenderly he touches her forearm.

Không có nhận xét nào: