2.349. LITTLE GREEN LIGHTS – by Iya Kiva

   Ba bài thơ của Iya Kiva trong chùm thơ “Little Green Lights" (Những Đốm Sáng Xanh) trích trong tập thơ A Little Further from Heaven (2018) của cô có những nội dung và giọng điệu khác nhau thể hiện thái độ của nhà thơ đối với đời sống ảo, chiến tranh và cái chết.

- Phần đầu tiên là sự vạch trần những trạng thái ảo tưởng của đời sống trên Facebook. Đó là những ảo tưởng trong sự dễ dãi, hào nhoáng và dối lừa mà ai cũng bắt gặp bởi nó cuốn chúng ta trong ngôn tình, khiêu dâm cùng với tôn sùng những giá trị ảo trong chuyện trò, tình tự. Và tác giả cảnh báo rằng mọi thứ sẽ dừng lại nếu “mất điện” hoặc đổ lỗi cho đánh máy (typo)…

- Phần thứ hai “is there hot war in the tap” mang nội dung châm biếm về những trò gian trá của chiến tranh – lạnh hay nóng. Cuộc chiến ở vùng Donbass của Ukraine là xung đột giữa các lực lượng Ukraine và phe thân Nga, đến lúc này vẫn chưa có hồi kết. Những khẳng định mỉa mai của Kiva về “điều gì sẽ xảy ra nếu không có chiến tranh khi màn đêm buông xuống” cùng với nhiều câu nói ngược nhằm tạo ra cách lý giải về chiến tranh là nghịch lý, giả dối, tội lỗi từ cả hai bên. Chiến tranh chứ không phải nước chảy trong đường ống là cần thiết cho sự tồn vong của người dân khi nước chảy không còn là đối tượng thụ trong một xã hội hiện đại, đầy bi kịch.

- Và phần thứ ba “when they kill my father i dream”là trạng thái bình tĩnh đón nhận nếu chiến tranh, giết chóc xảy ra. Nó thực sự khủng khiếp như khi người ta đứng bên mép ban công tầng hai, sắp ngã xuống nhưng vẫn nhận ra vẻ đẹp muốn ôm lấy của màu nâu đỏ (sepia) và những cảnh lãng mạn trong phim của Tarkovsky – nhưng rồi cuối cùng mọi thứ đều kết thúc trong xa lìa đớn đau.

NHỮNG ĐỐM SÁNG XANH

Mộc Nhân dịch qua bản tiếng Anh

   LITTLE GREEN LIGHTS

do nhà thơ Mỹ Katherine E. Young (*)

dịch từ nguyên gốc tiếng Nga của Iya Kiva

hình Iya Kiva trên fb của cô

  

tình yêu - một câu hỏi lựa chọn

hoặc như nhà thơ E-burg (1) nói, một ví dụ về thất bại hoàn toàn

trong phần về “Các vấn đề thực tế của ngôn tình và khiêu dâm”

người ta sẽ không viết về nó

nói chung không viết nhiều về nó

và những gì bạn đọc hay nghe là hướng dẫn dành cho hình nộm

 

hãy làm tình với bốn mươi nghìn anh chị em

đừng làm tình với người phụ nữ dịu dàng nhất trên đời

bạn sẽ không trở nên thông minh hơn một phát ngôn đơn điệu xơ cứng

trên thực tế, bạn sẽ không bao giờ trở thành người đáng yêu

trừ khi bạn thực sự biết điều đó

 

tất cả những gì bạn có thể làm là chuyển hướng thư rác

"Tôi không phải là người mất trí, nhưng tôi mệt mỏi suốt mùa hè"

"người đăng ký chưa được kết nối, vui lòng thử lại sau"

chuyển hướng cuốn tiểu thuyết mạng có bảy trăm nghìn ký tự

chuyển hướng mãi mãi, luôn luôn, và bây giờ là chặn

 

và những quầng sáng màu xanh trên đầu Facebook bạn

là hình thức lễ hội của sự thấu thị thiêng liêng

(Chúa mắt xanh, vai này này trong bộ phim chiếu rạp bạn xem rồi chứ?)

nó không gì khác hơn là ảo tưởng về sự dễ dãi được tạo ra bởi ánh sáng

nếu họ cắt điện, còn ai đâu để chúng ta sẽ nói chuyện

 

vì vậy chúng ta sống với ảo tưởng thị giác thối rữa này

một người đang "trực tuyến" với người khác

một người đang "chat" với người khác

(Skype gọi)

và một lỗi do đánh máy

 

***

 

có chiến tranh nóng trong tiếng gõ phím

có chiến tranh lạnh trong tiếng gõ phím

làm thế nào mà hoàn toàn không có chiến tranh

điều ấy được hứa hẹn sau bữa trưa

chúng tôi đã tận mắt nhìn thấy thông báo

"Chiến tranh sẽ đến sau mười bốn trăm giờ" 

 

và thực tế là ba giờ qua không có chiến tranh

sáu giờ qua không có chiến tranh

điều gì sẽ xảy ra nếu không có chiến tranh khi đêm xuống

chúng ta không thể giặt giũ nếu không có chiến tranh

không thể làm bữa tối

không thể uống trà tự nhiên nếu không có chiến tranh

 

và thực tế là đã tám ngày không có chiến tranh

chúng tôi đánh hơi tệ thật

những bà vợ không muốn nằm trên giường với chúng tôi

những đứa trẻ đã quên cười và phàn nàn

tại sao chúng ta luôn nghĩ rằng sẽ không bao giờ hết chiến tranh

 

hãy bắt đầu, vâng, bắt đầu thăm hàng xóm để mượn chiến tranh

ở phía bên kia của công viên xanh

bắt đầu lo sợ chiến tranh tràn ra trên đường

bắt đầu coi cuộc sống không có chiến tranh là một thử thách tạm thời

 

ở những nơi này, nó được coi là mất tự nhiên

nếu chiến tranh không tiến hành qua những đường ống

vào mọi ngôi nhà

vào mọi cổ họng

 

***

 

khi họ giết cha tôi tôi mơ

mình bị vây quanh

bởi những cây bật gốc

những vùng bùn lầy

 

dẫn đến bờ mép

của ban công tầng hai

thêm bước nữa cho đến khi nó ôm lấy màu nâu đỏ

 

và thực sự đẹp

giống như trong một bộ phim của Tarkovsky (2)

 

và bên phải

trái đất mọc lên trong núi

đừng nghĩ đến việc rời khỏi nhà

 

hoặc bạn là một chiếc bè

hoặc một người thợ mộc

bức tranh ngược

 

cha ơi cha sao cha bỏ rơi con

------

Chú thích:

(1) E-burg: viết tắt tên của Ilya Grigoryevich Ehrenburg (1981 - 1967). Ông là nhà thơ, nhà văn lớn của Nga, có ảnh hưởng trong hoạt động văn nghệ, xã hội thời Nga Xô Viết.

(2) Andrei Arsenyevich Tarkovsky (1932 - 1986) là một nhà làm phim, nhà văn, biên tập viên phim, đạo diễn opera người Nga. Tác phẩm của ông được đặc trưng bởi hình ảnh nổi bật và thơ mộng, mất nhiều thời gian diễn, cấu trúc kịch tính, thường thể hiện các chủ đề tâm linh và siêu hình.

(*) Bản Anh ngữ tại nguồn Asymptote

------------

Dịch và chú thích bởi Mộc Nhân