2.332. BẠN NGHĨ RẰNG MÌNH MỞ BACH - Iya Kiva

  Mộc Nhân dịch qua bản tiếng Anh “you think you’ve turned on Bach” do Katherine E. Young dịch từ bản tiếng Ukraine của nhà thơ Iya Kiva. (Nguồn)

   Thực ra đây là bài thơ không đề untitled poem (Nhan đề trên lấy theo câu thơ đầu để bạn đọc dễ theo dõi) đã được xuất bản trong tập thơ Podalshe ot raya (2018) của Kiva. (nguồn)

bạn nghĩ rằng mình mở Bach (1)

loa phát ra các cuộc diễu binh,

bạn lại nghĩ đó là Jascha Heifetz (2)

bạn nghe thấy tiếng réo rắt ai oán của đàn dây (3)

tiếng vĩ cầm thô ráp,

giọng nữ cao hoa mỹ của chiến tranh (4)

cao hơn một quãng tám,

máu chảy đầy tai bạn,

cây vĩ đã bị giết chết

--------------

Bản Anh ngữ: 

YOU THINK YOU’VE TURNED ON BACH

Iya Kiva - translated from Russian by Katherine E. Young.

you think you’ve turned on Bach (1)

in the speakers are military marches,

you think that’s Jascha Heifetz (2)

you hear the plaintive whistling of shells (3)

the violin sounds coarser,

the coloratura soprano of war (4)

is an octave higher,

blood fills your ears,

the bow’s been killed.

------------------------ 

Chú thích:

(1) Johann Sebastian Bach (1685 - 1750) là một nhà soạn nhạc, nghệ sĩ vĩ cầm người Đức. Ông đã có công làm giàu nền âm nhạc Đức bằng sự kết hợp âm nhạc truyền thống với âm nhạc Ý, Pháp. Bach nổi tiếng với các bản nhạc: Brandeburg Concertos, Mass cung Si thứ, The Well-Tempered Calvier, Cantata… Nhạc của Bach được xem là có chiều sâu trí tuệ, đáp ứng những yêu cầu chuyên môn, và thấm đẫm nét đẹp nghệ thuật.

(2) Jascha Heifetz (1901 – 1987) là một nghệ sĩ vĩ cầm người Mỹ gốc Nga. Ông sinh ra ở Vilna, từ nhỏ ông đã theo gia đình chuyển đến Hoa Kỳ. Ông là một nghệ sĩ điêu luyện từ khi còn rất nhỏ. Fritz Kreisler, một nghệ sĩ vĩ cầm hàng đầu của thế kỷ 20, khi nghe Heifetz chơi đã nói: "Chúng tôi cũng có thể lấy cần đàn của mình và bẻ gãy chúng trên đầu gối”. Ông có một sự nghiệp biểu diễn lâu dài và gặt hái nhiều thành công. Tuy nhiên sau một chấn thương ở tay phải (tay cầm vĩ), ông đã tập trung chuyển sang giảng dạy.

(3) Shells (nghĩa gốc là con sò) – trong rạp hát người ta thường chạm nổi các bức tường xù xì như con sò bám trên tường để phản xạ âm thanh tốt nhất – nên Shells còn có nghĩa phát sinh là nhà hát. Ngoài ra Shells còn có nghĩa là bộ dây (dàn nhạc cụ dây) trong dàn nhạc giao hưởng. Nhà hát Opera Sydney, Úc được người Việt gọi là Nhà hát Con Sò vì kiến trúc độc đáo hình con sò của nó.

(4) Soprano là một loại giọng nữ có âm vực cao nhất trong tất cả các loại giọng opera.

(*) Xem lại chú thích về Iya Kiva trong bài "Year of Ukraine" 

-------------------

Dịch và chú thích bởi Mộc Nhân