2.344. THƠ CHIẾN TRANH của Iya Kiva – 3

 

  Trích chùm thơ 3 bài của Iya Kiva trên trang lithub.com

  Đây là những bài thơ không đề (untitled) của Iya Kiva viết bằng tiếng Ukraine được hai nhà thơ Mỹ Amelia Glaser và Yuliya Ilchuk dịch sang tiếng Anh.

   Bản dịch tiếng Việt của Mộc nhân

2.343. CHUYỆN CÁC NHÀ VĂN (2)

 Tiếp theo phần (1): Về Phùng Quán và Thanh Tâm Tuyền

3. HỒ DZẾNH

2.342. CHUYỆN CÁC NHÀ VĂN (1)

 LTS: Kể từ số này, thỉnh thoảng tôi sẽ lưu lại những câu chuyện hay về cuộc đời, số phận cùng sáng tác của các nhà văn, nhà thơ Việt Nam được chia sẻ trên các trang. Những ký ức này vừa mang tính văn chương vừa cho chúng ta những suy nghĩ về thân phận nhà văn trong các bối cảnh thời đại cùng tài năng và nhân cách ở họ.

1. BÀ MẸ NUÔI CỦA PHÙNG QUÁN

2.341. TẠI SAO TÔI THÍCH LÀM CÔNG VIỆC NÀY: DỊCH

    Mộc Nhân

Tại sao tôi làm công việc này: dịch. Dịch ca từ những bài hát, bài thơ tiếng Anh sang Việt ngữ? Và tôi cũng không nhớ rõ tôi đã khởi sự làm điều này một cách nghiêm túc từ lúc nào?

2.340. ĐÂU PHẢI CHỈ LÀ GỌI TÊN

              Mộc Nhân

Dịch Covid đã đi qua trên 2 năm và chưa biết khi nào chấm dứt hẳn. Điều đó chắc chắn là không - dù nhân loại vẫn mơ ước chặn đứng được nó. Nhưng cái gì cũng cần có thời gian.

2.339. THƠ CHIẾN TRANH của Iya Kiva – 2

    Trích chùm thơ 3 bài của Iya Kiva (Three Poems by Iya Kiva) trên trang lithub.com.

    Đây là những bài thơ không đề (untitled) của Iya Kiva

 

chân dung tác giả trên trang cá nhân Iya Kiva

2.338. KHÚC THÁNG BA

         Mộc Nhân 

tháng ba ngỡ ngàng dậy thì

rong ruổi suốt cả mùa đông

lông rông đến hết mùa xuân

em dậy thì hình hài trinh nữ

 

2.337. FEBRUARY. GET INK and WEEP! - Boris Pasternak

 

“February. Get ink and weep!” (Tháng Hai. Lấy mực ra và khóc!) là một trong số các bài thơ nổi tiếng của Boris Pasternak (1) được nhiều người biết đến nhất – đôi khi được gọi tắt là “February”. Những dòng thơ bộc lộ bản chất quá trình tự nhiên của sự chuyển mùa nhưng dưới con mắt quan sát và cảm xúc của ông, sự chuyển mùa thật đớn đau – phía trước là mùa xuân nhưng hiện tại u buồn, giằng xé, tối tăm (2).

2.336. THƠ CHIẾN TRANH của Iya Kiva - 1

Chân dung Iya Kiva lấy trên trang facebook của cô

 

Tôi dịch và chia sẻ những bài thơ chiến tranh của nhà thơ nữ Ukraine - Iya Kiva (1). Những bài thơ này được cô viết rải rác từ sau sự kiện Maiden năm 2014 ở Ukraine đến cuối tháng 2 năm 2022. Có bài đã được in trong tuyển thơ Futher From Heaven (2018) của cô, có bài chỉ đăng trên facebook tác giả hoặc trên các trang văn thơ đương đại của Ukraine và của Anh, Mỹ…

2.335. HERE IS A COUNTRY – by Iya Kiva

Chân dung Iya Kiva - lấy từ trang facebook của cô

 

Iya Kiva (1), nhà thơ, dịch giả, nhà báo đã từng sống ở Donesk nhưng kể từ mùa hè năm 2014, cô đã chạy trốn khỏi quê hương sau khi bùng nổ cuộc chiến chống lại những người ly khai do Nga hậu thuẫn. Trong tám năm qua, Kiva là một trong số nhà thơ trẻ ở Ukraine mô tả sự vô vọng của chiến tranh và hy vọng ở một đất nước đang tìm lại bản sắc độc lập của mình.

2.334. PHU NHẠC

       Mộc Nhân

ta người phu nhạc

miệt mài theo những dòng âm

có khi gọi ra vài ca từ

trần truồng như trẻ nhỏ

2.333. âm nhạc RICHARD CLAYDERMAN

 

Richard Clayderman (sinh năm 1953) là nghệ sĩ dương cầm người Pháp nổi tiếng trên khắp thế giới – điều đó thì ai cũng biết nhưng có điều khác ít người biết (trừ người Pháp) là tại quê nhà, tên tuổi của ông không được vinh danh, âm nhạc của ông không được đón nhận.

2.332. BẠN NGHĨ RẰNG MÌNH MỞ BACH - Iya Kiva

  Mộc Nhân dịch qua bản tiếng Anh “you think you’ve turned on Bach” do Katherine E. Young dịch từ bản tiếng Ukraine của nhà thơ Iya Kiva. (Nguồn)

2.331. Bức tượng KÝ ỨC CAY ĐẮNG TUỔI THƠ

 

Những ngày qua, khi Putin phát động "Chiến tranh đặc biệt" xâm lược Ukraine, trên các phương tiện truyền thông và mạng xã hội lan tỏa hình ảnh bức tượng “Ký ức cay đắng tuổi thơ” (Bitter Memory of Childhood) để gợi lại một ký ức đau buồn của đất nước Ukraine dưới thời Stalin. Nó cũng là động lực để người dân Ukraine chiến đấu chống lại quân Putin vì họ không muốn đất nước quay trở về thời kỳ diệt chủng đen tối do bọn độc tài cai trị.

2.330. ĐIỀU ANH SỞ HỮU

                  Mộc Nhân 

Điều anh sở hữu là sự sống, muông thú, cây cối và phiến đá 

chúng đều có cuộc đời linh hồn và tên gọi

dạy cho ta bao điều chưa hề biết

2.329. CHIẾN TRANH - by Vasyl Makhno

 

Mộc nhân dịch bài thơ "War" của Vasyl Makhno (nhà thơ Ukraine) từ bản Anh ngữ của Olena Jennings.

Vasyl Makhno (1) hiện đang sống lưu vong tại New York, Hoa Kỳ nhưng ông vẫn có mối quan hệ mật thiết với Ukraine và bị tác động sâu sắc bởi những sự kiện diễn ra ngày hôm nay.

2.328. THE YEAR OF UKRAINE – by Iya Kiva

Chân dung nhà thơ Iya Kiva

 

Iya Kiva là nhà thơ nữ Ukraine (sinh năm 1984 tại Donetsk). Trong thời gian lớn lên tại quê hương, cô đã chứng kiến các sự kiện: Cách mạng Maidan năm 2014 ở Ukraine đã lật đổ tổng thống Ukraine Viktor Yanukovych do Nga hậu thuẫn. Sau đó, Nga cưỡng bức sáp nhập Crimea - nơi từ lâu đã được công nhận là lãnh thổ của Ukraine. Thành phố Donetsk, quê hương của Kiva ở miền đông Ukraine cũng trở thành chiến trường giữa các phe phái thân Nga và thân Ukraine.

2.327. THÁNG HAI CÚNG ĐẤT

 

Người Việt Nam ta quá quen thuộc với cụm từ "cúng đất". Cụm từ này chẳng có gì khó hiểu - nôm na là soạn một mâm lễ để cúng chỗ đất đai. "Cúng đất" được thực hiện quanh năm, bất kể mùa nào. Khi có sự việc mang ý nghĩa khai mở, tạ ơn, vui mừng, lễ hội, kỷ niệm, sinh-tử, đầu năm, cuối năm... người Việt đều "cúng đất" - mỗi đám cúng đất như vậy đều gắn với ý thức tâm linh khác nhau.

Tuy nhiên có thể nói việc "cúng đất" mang ý nghĩa phong tục tập trung và phổ biến vào tháng Hai âm lịch.

2.326. DIRTY LAUNDRY – The Eagles

 

"Dirty Laundry" (1) là một bài hát của The Eagles do nghệ sĩ Don Henley và Danny Kortchmar sáng tác, nó xuất hiện trong album debut “I Can't Stand Still” của Henley phát hành năm 1982. Bài hát đã đạt vị trí số 1 trên bảng xếp hạng Billboard Top Album năm 1982 đến đầu năm 1983 và đĩa đơn bài hát đã được chứng nhận Vàng bởi Hiệp hội Công nghiệp Ghi âm Hoa Kỳ sau khi bán được gần 1 triệu bản.

2.325. MASTERS OF WAR - by Bob Dylan

     Bài này đã xuất bản trong tập sách “Bob Dylan – Những Hòn Đá Lăn” (Mộc Nhân Lê Đức Thịnh - Nxb Hội nhà văn, 2016) - bộ sách 2 quyển.

2.324. NHỚ NGUYỄN HẢI TRIỀU

      Mộc Nhân - Lê Đức Thịnh 

Hồi anh Nguyễn Hải Triều ra tập thơ “Lời ru lá cỏ”, cái cách anh sung sướng khi đi tặng sách cho bạn văn cũng là đáng nhớ.

Dường như cái sự chia sẻ của người thơ với bạn đọc là một nhu cầu như yêu, như sống, như sướng vậy.

2.323. MISSA IN TEMPORE BELLI – by Boris Khersonsky

  LTS: Ngày 24 tháng 2 năm 2022, quân đội Nga do Putin điều động đã xâm lược Ukraine trong cái gọi là “Chiến tranh đặc biệt”. Nhiều nhà văn nhà thơ Ukraine đã dùng ngòi bút của mình để lên án hoặc bày tỏ sự bất bình về cuộc chiến này.

Chân dung nhà thơ Boris Khersonsky

2.322. MY DEAR COUNTRY - Norah Jones

"My Dear Country" là bài hát do Norah Jones sáng tác và phát hành trong album solo thứ 3 của cô Not Too Late (2007).

2.321. CHỮ ĐANG Ở ĐÂU ?

 Mộc Nhân

Chữ đang ở đâu?

tôi nhận ra chữ nơi tờ rơi quẳng dưới đường

từ những biển hiệu nhiệt liệt chào mừng màu sắc

âm của chữ trên cột điện phun ra từ chiếc loa trục trặc

phát ra những ngôn từ được lập trình

2.320. COME AWAY WITH ME – by Norah Jones

 

Come Away with Me là album debut của nghệ sĩ Jazz Norah Jones, phát hành năm 2002. Album này là sự kết hợp giữa những giai điệu acoustic pop, country, soul, blues, jazz, folk.

2.319. THE LONG DAY IS OVER - by Norah Jones

 

Norah Jones (1979) là một nữ ca sĩ kiêm nhạc sĩ, diễn viên và nhạc công chơi piano, guitar, keyboard người Mỹ. Sự nghiệp của Jones bắt đầu từ một ca sĩ lounge với phong cách Jazz và sau này khi thành danh, cô vẫn giữ nguyên phong cách ấy.

2.318. LONESTAR – by Norah Jones

 

Norah Jones (1979) là một nữ ca sĩ kiêm nhạc sĩ, diễn viên và nhạc công chơi piano, guitar, keyboard người Mỹ mang trong mình các dòng máu cha là Ấn Độ và mẹ người Bengal.

2.317. BÀI THƠ CHO UKRAINE

       Mộc Nhân - Kính tặng đất nước và nhân dân Ukraine

        A Prose Poem for Ukraine - by Mộc Nhân

            

 

2.316. OUR LOVE, DON'T THROW IT ALL AWAY – Bee Gees

   "Don't Throw It All Away" là bài hát của ban Bee Gees do Barry Gibb và Blue Weaver sáng tác. Bài hát được Bee Gees trình diễn lần đầu vào năm 1977 trong bộ phim ca nhạc Saturday Night Fever nhưng mãi đến năm 1979 mới được đưa vào album Bee Gees Greatest.

2.315. THÀNH NGỮ TIẾNG ANH

   

   Trong ngôn ngữ Tiếng Việt , chắc hẳn chúng ta gặp rất nhiều câu thành ngữ,tục ngữ, ca dao thông dụng và trong tiếng Anh cũng có nhiều thành ngữ với nghĩa tương đồng.

   Một số câu thành ngữ tiếng anh nếu dịch ngược lại sát với tiếng việt thì nghe rất khó hiểu ví dụ như :

- Xa mặt cách lòng: Out of sight, out of mind

- Tai vách mạch rừng: Walls have ears

- Yêu cho roi cho vọt, ghét cho ngọt cho bùi: Spare the rod, spoil the child

- Của rẻ là của ôi: The cheapest is the dearest

***

 Do vậy để học được các câu thành ngữ tiếng anh này không có nguyên tắc nào hết đó là phải thuộc lòng nó.

2.314. ĐÊM PƠ MU

        Mộc Nhân

Bài đã đăng trên Tạp chí Đất Quảng số tháng 3/ 2022
và xuất bản trong tập thơ "Ngẫu Khúc Chữ" của Mộc

2.313. SUỐI XANH ĐẠI LỘC KHE 2

          Mộc Nhân

Ở Đại Lộc không ai là không biết đến địa danh “Ba Khe” thuộc xã Đại Đồng. Ba Khe là cụm khe gồm ba dòng khe (suối) mà dân địa phương quen gọi theo số hoặc theo vị trí là Khe 1 (Khe Dưới, Khe Hà Thanh), Khe 2 (Khe Giữa) và Khe 3 (Khe Trên, Khe Bàu Đơn) - mấy con số 1,2,3 xuất phát từ bản thiết kế đường giao thông trong đó đánh số các khe này. Cả 3 con khe đều bắt nguồn từ các đỉnh cao của dãy núi Sơn Gà, sau khi len qua các triền núi thì đổ ra sông Vu Gia, ngang qua đường ĐT 609.

Trong ba dòng khe ấy người ta biết nhiều đến Khe 2 và trong nhiều năm gần đây, Khe 2 có tên gọi mới là Suối Xanh.

2.312. IMAGINE – by John Lennon (The Beatles)

    Trong khi chúng ta chưa làm được gì mạnh mẽ cho hòa bình thế giới nhưng cất tiếng hát ca ngợi ước nguyện hòa bình cũng là điều không phải là vô ích. Tôi muốn chia sẻ lại bài hát Imagine của The Beatles. "Not In Vain".

***

2.311. HÃY TƯỞNG TƯỢNG

 Mộc Nhân

Những ngày này thế giới đang dõi theo cuộc chiến Nga-Ukraina, tôi cũng như mọi người muốn chia sẻ những thông điệp hòa bình và yêu thương - kể cả đó là điều tưởng tượng - trong một bài thơ...

2.310. BÌNH YÊN NHƯ NHỮNG SỚM MAI

 Mộc Nhân Lê Đức Thịnh

Bài viết đã đăng trên Tạp chí ĐQ số 211 ra tháng 4/ 2022

Đọc tập tản văn “Như những sớm mai” của Nguyễn Thị Diệu Hiền – Nxb Đà Nẵng 2020.

2.309. LỬA & BĂNG - by Robert Frost

 Mộc Nhân dịch từ nguyên tác: "Fire & Ice" – by Robert Frost

Thế giới đang chứng kiến cuộc chiến tranh xâm lược do Putin phát động trên lãnh thổ Ukraine, tôi giới thiệu bài thơ này để bày tỏ nỗi lo của nhân loại về sự hủy diệt, khi chiến tranh xảy ra. Dù bạn ở phe nào, là kẻ xâm lược hay chống lại quân xâm lược, dù thắng hay bại thì sự chết chóc là không thể tránh khỏi. (*)

2.308. THÁNG GIÊNG TRÔI ĐI NHƯ MỘT NỤ CƯỜI

 Lê Đức Thịnh

    Hết tháng Giêng, khởi động tháng Hai bằng một bài đăng cũ

      Một năm có mười hai tháng, mỗi tháng có những đặc trưng riêng, nhưng có lẽ Tháng Giêng là tháng mà thiên nhiên dành nhiều ưu ái nhất cho con người. Không khí se lạnh, nắng lan man mà ấm, trăm hoa đua nở. Vạn vật căng trào sức sống nhưng thật dịu nhẹ lạ lùng: "Tháng Giêng hiền như cỏ/ Và tóc mềm như mây/ Tóc bay qua bến lạ/ Sông thương ai, sông đầy" (Mường Mán).